کشف یک ابرزمین در فاصله فقط ۲۰ سال نوری با پتانسیل میزبانی از حیات بیگانه_مستطیل زرد

سیاره‌ای تازه و شگفت‌انگیز به نام GJ 251c در فاصله‌ی کمتر از ۲۰ سال نوری از زمین کشف شده است که درست در کمربند حیات ستاره‌ی خود می‌چرخد؛ جایی که درصورت وجود جو مناسب، برای نگه داری آب مایع مساعد است. این سیاره به‌گمان زیاد یک ابرزمین محسوب می‌بشود؛ یعنی سیاره‌ای سنگی که مقداری بزرگ‌تر و پرجرم‌تر از زمین است؛ هرچند این گمان را که «زیرنپتون» باشد، نمی‌توان رد کرد. نزدیکی سیاره به زمین علتشده برخلاف تعداد بسیاری از سیاره‌های دوردست، به گزینه‌ای دلنشین و در دسترس برای بازدید‌های آینده‌ی تلسکوپی تبدیل بشود.

انسان تا‌به‌امروز موفق به کشف بیشتر از شش هزار سیاره‌ی فراخورشیدی شده است؛ اما زیاد تر آن‌ها بیش‌از‌حد داغ‌اند و برای شکل‌گیری حیات مناسب نیستند. از بین معدود گزینه‌های امیدوارکننده، سیاره‌های معروفی همانند TRAPPIST-1e و LHS 1140b تا بحال بیشترین دقت را به خود جلب کرده‌اند. اکنون، به نظر می‌رسد باید نام GJ 251c را نیز به این فهرست مختصر افزود.

پروفسور سوورات ماهادوان از دانشگاه پنسیلوانیا درمورد‌ی اهمیت این کشف می‌گوید: «ما به‌جستوجو این چنین سیاره‌هایی هستیم؛ چون آن‌ها بهترین شانس ما برای یافتن نشانه‌های حیات در جایی دیگر از کیهان‌اند. این سیاره در ناحیه‌ی سکونت‌پذیر یا همان منطقه‌ی گلدیلاکس قرار دارد؛ فاصله‌ای دقیق از ستاره‌اش که در صورت وجود جو مناسب، آب مایع می‌تواند روی سطح آن پایدار بماند.»

سیاره GJ 251c هر ۵۳٫۶ روز زمینی به دور ستاره‌اش می‌گردد و جرمی نزدیک به ۳٫۸ برابر زمین دارد. اگر جو آن همانند سیاره ما باشد، به گمان زیادً سطحش یخ‌زده است؛ اما در صورت داشتن جو ضخیم‌تر از کربن‌دی‌اکسید و بخار آب، امکان پذیر سطح آن گرم و حتی مرطوب باشد.

تیم پژوهشی ماهادوان با ترکیب داده‌های پنج تلسکوپ در طول ۲۰ سال قبل توانست تاثییر گرانشی سیاره‌ی نخست را از داده‌ها حذف و سیگنال‌های ضعیف‌تر را آشکار کند. بعد از پاک‌سازی نویزهای ناشی از لکه‌های ستاره‌ای، آن‌ها چند دوره‌ی چرخش مشکوک را بازدید کردند و در نهایت با پشتیبانی طیف‌سنج فروسرخ رصدخانه‌ی مک‌دانلد تگزاس، دریافتند سیگنال ۵۴ روزه واقعاً متعلق به سیاره‌ای تازه است. به حرف های‌ی ماهادوان، این کشف یکی از بهترین نامزدها برای جست‌وجوی نشانه‌های جوی حیات در دهه‌ی آینده است.

یقیناً، سیاره از روبه رو ستاره‌اش عبور نمی‌کند، به این علت نمی‌توان جو آن را مستقیماً از طریق عبور نور بازدید کرد. با‌این‌حال، فاصله‌ی کم آن که نزدیک به ۲۰ سال نوری است، امید بسیاری را برای تصویربرداری مستقیم در آینده به وجود می‌آورد.. پژوهشگران در مقاله‌ی خود نوشته‌اند: «اکنون، GJ 251c بهترین نامزد برای تصویربرداری از یک سیاره‌ی زمین‌همانند و زیست‌پذیر در آسمان شمالی است.»

برای فهمیدن بهتر اهمیت کشف، کافی است بدانیم نزدیک‌ترین سیاره‌ی زیسست‌پذیر شناخته‌شده، یعنی پروکسیما قنطورس بی، از زیاد تر نقاط نیم‌کره‌ی شمالی زمین به‌سختی مشاهده می‌بشود. افزون‌بر‌این، زیاد تر سیاره‌های سنگی شناخته‌شده به دور ستاره‌هایی زیاد کم‌نور می‌چرخند و از آنجایی که باید برای نگه داری گرما زیاد نزدیک به ستاره‌ی خود باشند، بازدید‌شان دشوارتر است.

ستاره‌ی GJ 251 نیز از نوع کوتوله‌ی سرخ است، اما نسبت به زیاد تر هم‌نوعانش روشن‌تر و بزرگ‌تر است و نزدیک به ۰٫۳۵ جرم خورشید را دارد. همین ویژگی علتشده ناحیه‌ی زیست‌پذیر آن دورتر از ستاره باشد؛ فاصله‌ای که به تلسکوپ‌ها دید بهتری اراعه می‌دهد و در عین حال، سیاره را از فوران‌های پرانرژی و نابودکننده‌ی جو که در برخی ستاره‌های کوچک‌تر رخ می‌دهد، در امان نگه می‌دارد.

ماهادوان در آخر پافشاری می‌کند: «هرچند تا این مدت نمی‌توانیم وجود جو یا حیات را روی GJ 251c قبول کنیم، این سیاره هدفی زیاد امیدوارکننده برای اکتشاف‌های آینده است. ما کشفی شوق‌انگیز انجام داده‌ایم؛ اما تا این مدت چیزهای بسیاری برای یاد گرفتن درمورد‌ی این سیاره باقی مانده است.»

نتایج پژوهش در نشریه‌ی The Astronomical Journal انتشار شده است.