ریسک باز هم افزایش یافت_مستطیل زرد

واکنش بازار سرمایه به مکانیسم ماشه تاکنون، ترکیبی از شوک سیاسی، احتیاط سرمایه‌گذاران و جابه‌جایی نقدینگی به سمت دارایی‌های امن همانند طلا و درآمد ثابت بوده است.در روزهای پایانی تابستان، بازار سرمایه ایران در نقطه‌ای حساس ایستاده است؛ جایی از امید به توافق به هراس از فعال شدن مکانیزم ماشه رسید. واکنش بازار به اخبار اخیر، هرچند پرنوسان، اما منطقی به نظر می‌رسد. به‌طوری که بار دیگر بازار را به میدان تفسیرهای سیاسی و تحلیل‌های تکنیکال کشانده است.

بازار از یک‌سو، اخبار منفی در حوزه ماشین، خرید وفروش بلوک سایپا، قیمت‌گذاری و بورس کالا را داشته و جو منفی بر گروه خودرویی حاکم شد. از سوی دیگر، خبر مکانیسم ماشه را دارد، هرچند تا این مدت نهایی نیست. برخی تحلیلگران اعتقاد دارند این تصمیم شورای امنیت که به‌معنای برگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران تلقی می‌بشود، فضای بازار را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده و مسیر سرمایه‌گذاری را داخل مرحله‌ای تازه کرده است.

    ترکیبی از شوک، احتیاط و بازآرایی  در معامله های بورس

علیرضا سادات، کارشناس بورس به بازار او گفت: واکنش بازار به این خبر، ترکیبی از شوک، احتیاط و بازآرایی می بود. بسیاری از فعالان بازار، از زمان‌ها پیش گمان وقوع این سناریو را در تحلیل‌های خود لحاظ کرده بودند، اما اجرایی شدن آن، به‌ویژه در این مقطع زمانی، وزن روانی سنگینی بر بازار داخل کرد. شاخص کل بورس که در هفته‌های قبل در محدوده ۲ میلیون و ۳۹۰ هزار واحد نوسان می‌کرد، با انتشار کردن خبر فعال‌سازی ماشه، ابتدا با سختی فروش روبه رو شد اما در ادامه با حمایت‌های پراکنده حقیقی‌ها و صندوق‌های طلا، بخشی از کم شدن را جبران کرد.

علیرضا سادات معتقد است که در چنین فضایی، حرکت سرمایه‌گذاران دستخوش تغییرات معناداری شده است. ورود پول به صندوق‌های درآمد ثابت افزایش یافته و سهم این صندوق‌ها در ترکیب دارایی‌ها به بیش از ۴۰ درصد رسیده است. در روبه رو، سهم بازار سهام در سبد سرمایه‌گذاران کاهش یافته، هرچند برخی نمادهای ریالی همانند سیمان، شوینده، غذایی و دارویی با دقت به ماهیت داخلی و کم‌تأثیر بودن از تحریم‌ها، هم چنان مورد دقت قرار دارند. وی افزود: در بازار ارز، دلار با جهشی محسوس از مرز ۱۰۰ هزار تومان عبور کرد و در معامله های نقدی به محدوده چند هزار تومان بالاتر رسید. این رشد، نه‌تنها ناشی از شوک سیاسی، بلکه حاصل انتظارات تورمی و کاهش امید به توافقات دیپلماتیک می بود. در بازار طلا نیز، قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار به بالای ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسید و صندوق‌های طلا با افزایش تقاضا و کاهش حباب قیمتی، به مقصد اصلی نقدینگی تبدیل شدند.

این کارشناس تصریح کرد: در چنین فضایی، حرکت سرمایه‌گذاران دستخوش تغییرات معناداری شده است. ورود پول به صندوق‌های درآمد ثابت افزایش یافته و سهم این صندوق‌ها در ترکیب دارایی‌ها به بیش از ۴۰ درصد رسیده است. در روبه رو، سهم بازار سهام در سبد سرمایه‌گذاران کاهش یافته، هرچند برخی نمادهای ریالی همانند سیمان، شوینده، غذایی و دارویی با دقت به ماهیت داخلی و کم‌تأثیر بودن از تحریم‌ها، هم چنان مورد دقت قرار دارند.

وی تاکید کرد: تحلیلگران اعتقاد دارند که با فعال شدن ماشه، بازار داخل فاز اصلاحی محدود خواهد شد. برآوردها نشان می‌دهد که کم شدن قیمت‌ها در بسیاری از نمادها بین ۸ تا ۱۰درصد خواهد می بود، اما در روبه رو، نسبت ریسک به بازده بازار در نقاط جذابی قرار دارد که می‌تواند سرمایه‌گذاران را به ماندن ترغیب کند. به‌ویژه اگر گزارش‌های ماهانه و میان‌دوره‌ای شرکت‌ها در مهرماه مثبت باشند، می‌توان به برگشت تدریجی مطمعن امیدوار می بود.

سادات او گفت: همچنین باید دقت داشت که در صنعت ماشین، بار دیگر ناظر حرکت دوگانه دولت بودیم. 

قولهای آزادسازی، واگذاری بلوک‌ها و اصلاح قیمت‌گذاری، در عمل با مقاومت‌های ساختاری روبه رو شدند. حرکت متناقض دولت از سخنرانی‌های حمایتی تا عمل های محدودکننده مطمعن فعالان بازار را خدشه‌دار کرده و نشان داده که اصلاحات اقتصادی تا این مدت در حد شعار باقی مانده‌اند. سهام‌داران، هرچند دیگر از این تناقض‌ها سورپرایز نمی‌شوند، اما هم چنان از نبوده است شفافیت و ارامش در سیاست‌گذاری رنج می‌برند.

وی در ادامه گفت: در این میان، نقش سازمان بورس بیش از پیش حیاتی شده است. اگر این نهاد بخواهد از جایگاه نظارتی خود دفاع کند، باید ‌همانند یک وکیل دفاع کننده از حقوق سهام‌داران دفاع کند و در برابر مسببان اختلال‌های اخیر موضع‌گیری کند. شکایت از مسببان اختلال در بازار، نه‌تنها اقدامی قانونی، بلکه ضرورتی اخلاقی برای نگه داری مطمعن عمومی است اعتمادی که مهم‌ترین سرمایه بازارهای مالی است.

همچنین پویان مظفری کارشناس بورس به بازار او گفت: بعد از درگیری نظامی میان ایران و اسراییل، سطح ریسک در بازار به بالاترین حد خود رسید. سپس با نقل شدن فعال‌سازی مکانیزم ماشه، برآورد فعالان اقتصادی از ریسک باز هم افزایش یافت. هرچند توافق ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به گفتن یک اتفاق مهم می بود که می‌توانست از منظر تعویق در اجرای ماشه و کاهش گمان درگیری نظامی، اثرگذار باشد.

به حرف های پویان مظفری برای بقا در نوسانات، باید طلا را نه به گفتن ابزار سودآوری، بلکه به گفتن ضربه‌گیر در سبد دارایی‌ها ببینیم. طلا در این برهه، دارایی‌ای نیست که برای رشد بخرید؛ بلکه دارایی‌ای است که برای نگه داری اسایش و ارامش باید داشته باشید. بخشی از سبد سهام‌داران باید به طلا تعلق یابد، با ذهنیت مدیریت ریسک و نه کسب سود داشته باشند

وی درمورد چشم‌انداز بازار سهام چنین تحلیل کرد: در چنین شرایطی، بازار سهام می‌تواند به اعتدال نسبی بازگردد. ریزش‌های اخیر بسیار هیجانی بودند و بخشی از آنها قابلیت بازیابی دارند هرچند نه به‌طور کامل. در این مسیر، انتخاب سهم مناسب می‌تواند نقش کلیدی در رشد سرمایه ایفا کند.

مظفری در قسمت مدیریت ریسک، مظفری به نقش طلا اشاره کرد و او گفت: برای بقا در نوسانات، باید طلا را نه به گفتن ابزار سودآوری، بلکه به گفتن ضربه‌گیر در سبد دارایی‌ها ببینیم. طلا در این برهه، دارایی‌ای نیست که برای رشد بخرید؛ بلکه دارایی‌ است که برای نگه داری اسایش و ارامش باید داشته باشید. بخشی از سبد سهامداران باید به طلا تعلق یابد، با ذهنیت مدیریت ریسک و نه کسب سود داشته باشند.

در پایان، او درمورد زمان‌های سرمایه‌گذاری در صنایع و ابزارهای مالی او گفت: در فضای فعلی، صنایع ریالی همانند سیمان، شوینده، لاستیک، غذایی و دارویی می‌توانند بازدهی مناسبی داشته باشند. اما در حوزه صندوق‌های سهامی، به‌دلیل مشکل نقدشوندگی، پیشنهاد خاصی ندارم. در روبه رو، صندوق‌های طلا گزینه‌های قابل‌اتکاتری می باشند. به‌ویژه صندوق‌های که هم از منظر نقدشوندگی و هم از نظر ترکیب دارایی (سکه و آب‌شده)، انتخاب مناسبی برای سرمایه‌گذاران می باشند.