هشدار دانشمندان: کابوس‌های شبانه امکان پذیر علتپیری زودرس و مرگ شوند_مستطیل زرد

در نگاه اول، کابوس فقط اختلالی گذرا در خواب شبانه به‌نظر می‌رسد؛ رویاهایی آزاردهنده که با تپش قلب و بیداری ناگهانی همراه‌اند. اما تکرار این توانایی می‌تواند اثرات عمیق‌تری بر بدن داشته باشد. داده‌های گسترده‌ی پزشکی نشان خواهند داد کابوس‌های هفتگی با روال سریع تر پیری سلولی و افزایش دیدنی خطر مرگ زودهنگام ربط دارند؛ اثری که از دوران کودکی دیده می‌بشود و فراتر از مرزهای سن، جنسیت یا قومیت، امتداد می‌یابد.

به‌گزارش نیوساینتیست، ابیدمی اوتایکو، متخصص عصب‌پزشکی از کالج سلطنتی لندن و گروهش، در پژوهشی تازه داده‌های مربوط به بیشتر از ۱۸۳ هزار نفر را بازدید کرده‌اند؛ افرادی بین ۲۶ تا ۸۶ سال که در مطالعات طویل مدت سلامت عمومی شرکت کرده بودند. شرکت‌کنندگان در اغاز گزارش دادند که چند زمان یک‌بار کابوس می‌بینند، سپس حالت سلامتی‌شان در دوره‌ای بین یک سال و نیم تا ۱۹ سال، تحت پیگیری قرار گرفت.

نتایج شگفت‌انگیز می بود: گمان مرگ زودهنگام پیش از ۷۰ سالگی در افرادی که کابوس‌های هفتگی دارند، بیشتر از سه برابر زیاد تر از افرادی است که به‌ندرت کابوس می‌بینند یا هیچ زمان این چنین توانایی‌ای ندارند. یافته‌ها مشخص می کند که تکرار کابوس، حتی از عواملی همانند سیگارکشیدن، رژیم غذایی ناسالم، چاقی یا بی‌تحرکی، شاخص دقیق‌تری برای پیش‌بینی مرگ زودرس است. گروه پژوهشگران نتایج به‌دست‌آمده را در کنگره سال ۲۰۲۵ آکادمی نورولوژی اروپا در شهر هلسینکی، اراعه خواهند داد.

پژوهشگران برای سنجش دقیق‌تر پیری سلولی، طول تلومرهای کروموزوم‌ها را بازدید کردند. تلومرها همانند ساعت زیستی، با هر بار تقسیم سلولی مختصر‌تر خواهد شد و مختصر‌بودن آن‌ها با روال پیری در سطح سلولی پیوند دارد. این قسمت از پژوهش شامل داده‌های نزدیک به ۲۴۰۰ کودک نیز می بود. والدین این کودکان بین ۸ تا ۱۰ سال، مقدار کابوس‌ دیدن فرزندان خود را گزارش کرده بودند. در بزرگ‌سالان، سن زیستی این چنین با منفعت گیری از ساعت‌های اپی‌ژنتیکی، نشانگرهای مولکولی پیشرفته، سنجیده شد.

یافته‌های تیم اوتایکو فقط به یک گروه محدود از جمعیت مربوط نمی‌بشود. در همه سنین، جنسیت‌ها و پیشینه‌های قومی، افرادی با کابوس‌های زیاد تر، تلومرهای مختصر‌تری هم داشتند. حتی در کودکان، کابوس‌های مکرر با نشانه‌هایی از پیری سلولی زودهنگام همراه می بود. در بزرگسالان، روال پیری تسریع‌یافته می‌تواند نزدیک به ۴۰ درصد از افزایش ریسک مرگ زودرس را توجیه کند.

نخست، افزایش سطح کورتیزول، هورمون استرس که به‌طور مزمن در بدن افرادی که کابوس می‌بینند، بالا می‌ماند. این افراد زیاد تر از خواب می‌پرند، درحالی‌که ضربان قلبشان بالا رفته و بدنشان در حالت هشدار قرار دارد. این عکس العمل بعضی اوقات از موقعیت‌های استرس‌زای روزانه هم شدیدتر است.

عامل دوم، اختلال در روال طبیعی خواب است. خواب نقش مهمی در ترمیم و بازسازی سلول‌ها دارد و وقتی که این فرآیند مختل بشود، سلامت عمومی بدن تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. مطالعات قبل نیز نشان داده‌اند که بی‌خوابی با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و متابولیک مرتبط است.

خبر خوب این است که تعداد بسیاری از عوامل محرک کابوس اجتناب‌پذیرند. اوتایکو نظر می‌کند که افراد از تماشای فیلم‌های ترسناک پیش از خواب خودداری و در صورت ابتلا به اضطراب یا اختلال‌های روانی دیگر، بران درمان عمل کنند.

گای لشزاینر، متخصص خواب از بنیاد درمانی گای و سنت‌توماس، با وجود قبول جذابیت یافته‌ها، هشدار می‌دهد که تا این مدت برای نتیجه‌گیری قطعی سریع است. او می‌افزاید: «شرایط پزشکی گوناگون یا داروهایی که با افزایش سن تجویز خواهد شد، امکان پذیر نتایج را دچار انحراف کرده باشند. برای فهمیدن بهتر این ربط پیچیده، به تحقیقات گسترده‌تر و دقیق‌تری نیاز است.»