بیماری کرون چیست؟ + علائم، علل و راه حلهای درمان این بیماری_مستطیل زرد

بیماری کرون نوعی التهاب مزمن و پیشرونده در دستکاه گوارش است. این التهاب می‌تواند هر قسمتی از گوارش را دچار کند؛ با این حال، طبق معمول روده کوچک و بزرگ، مهم‌ترین نواحی دچار می باشند. علت دقیق این بیماری تا این مدت اشکار نیست، اما نقش عوامل ژنتیکی، اختلالات سیستم ایمنی و عوامل محیطی در ابراز آن به اثبات رسیده است.

این بیماری خودایمنی طبق معمول با علائم گوارشی همچون درد شکم و اسهال مزمن و علائم غیرگوارشی نظیر درد مفاصل، مشکلات پوستی و التهاب چشم ابراز اشکار می‌کند. این چنین، این بیماری در کودکان و نوجوانان تبدیل تاخیر در رشد می‌بشود.

تشخیص این بیماری با انجام آزمایش‌های خون و مدفوع، کولونوسکوپی و تصویربرداری‌های پیشرفته انجام می‌بشود و بعد از تایید، درمان شامل دارودرمانی، درمان‌های بیولوژیک، تحول سبک زندگی و در موارد شدید، جراحی اغاز می‌بشود.

در این نوشته از مجله پزشکی دکتردکتر به معارفه جامع بیماری کرون، تفاوت آن با کولیت اولسراتیو، علل ابراز، علائم بالینی در گروه‌های سنی گوناگون، راه حلهای تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت.

در انتها اگر سوالی دارید، در تکه نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن جواب خواهد داد.

بیماری کرون چیست؟ 

بیماری کرون (Crohn’s disease) یک بیماری التهابی مزمن و خودایمنی است که می‌تواند هر قسمتی از دستگاه گوارش را دچار کرده و علتابراز بیماری‌های دهانی یا ورم مقعد بشود. اما طبق معمول روده‌ها زیاد تر تحت تاثییر قرار می‌گیرند. در افراد مبتلا به این بیماری، سیستم ایمنی بدن که به طور طبیعی ماموریت دفاع در برابر عوامل بیماری‌زای خارجی را برعهده دارد، به نادرست به سلول‌ها و بافت‌های سالم دستگاه گوارش دعوا می‌کند. این دعوا تبدیل التهاب مزمن، زخم و صدمه به دیواره روده می‌بشود.

بر پایه داده‌های انتشار شده توسط کلیولند کلینیک، 

نزدیک به ۶ تا ۸ میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا می باشند.

این آمار قابل دقت مشخص می کند که این بیماری خودایمنی یکی از مشکلات مهم سلامت گوارشی به شمار می‌آید و نیازمند دقت اختصاصی در تشخیص و درمان است.

تفاوت کرون با کولیت اولسراتیو

بیماری کرون و کولیت اولسراتیو هر دو بیماری التهابی روده می باشند که با التهاب مزمن دستگاه گوارش اشکار خواهد شد و یقیناً هر دو، پروکتیت (التهاب پوشش رکتوم) تشکیل می‌کنند. با این حال، تفاوت‌های مهمی در محل درگیری، الگوی التهاب و عمق نفوذ التهاب بین این بیماری های روده وجود دارد که تشخیص و درمان آن‌ها را نزدیک می‌کند. عمده تفاوت‌های این ۲ بیماری شامل موارد زیر می باشند:

• محل درگیری در دستگاه گوارش: التهاب در کولیت اولسراتیو زیاد تر روده بزرگ (کولون) و رکتوم را دچار می‌کند. این التهاب همیشه از رکتوم اغاز شده و می‌تواند به طور مدام به سمت بالا گسترش اشکار کند. درحالی‌که در بیماری کرون، التهاب هر بخشی از دستگاه گوارش را تحت تاثییر قرار می‌دهد.
• الگوی التهاب: التهاب در کولیت اولسراتیو به طور مدام است؛ یعنی هیچ ناحیه سالم و بدون التهابی بین قسمت‌های دچار وجود ندارد. اما در کرون، الگوی التهاب طبق معمول قطعه‌ای است. به این معنی که نواحی التهاب با قسمت‌هایی از بافت سالم و طبیعی از یکدیگر جدا خواهد شد.

در بیماری کرون، همه لایه‌های دیواره دستگاه گوارش دچار خواهند شد. این درگیری عمقی‌تر تبدیل عوارضی می‌بشود که کمتر در کولیت اولسراتیو دیده خواهد شد. از جمله این عوارض می‌توان به زخم‌های دهانی و تنگی مقعد اشاره کرد.

بیماری کرون چه قسمت‌هایی از روده را دچار می‌کند؟

در ادامه به بازدید دقیق‌تر قسمت‌هایی از دستگاه گوارش که به طور معمول دچار این بیماری خواهد شد، پرداخته‌ایم:

• روده کوچک: روده کوچک که شامل دوازدهه، ژژونوم و ایلئوم است، یکی از شایع‌ترین نواحی دچار در این بیماری محسوب می‌بشود.
• روده بزرگ: این بیماری، علاوه‌بر روده کوچک، طبق معمول روده بزرگ را که به آن کولون حرف های می‌بشود هم دچار می‌کند. درگیری همزمان روده کوچک و بزرگ هم در تعداد بسیاری از بیماران مشاهده می‌بشود.
• انتهای ایلئوم: انتهای ایلئوم که آخرین قسمت روده کوچک و متصل به روده بزرگ است، یکی دیگر از محل‌های مقصد این بیماری به حساب می اید.

انواع بیماری کرون

در کل، ۸ نوع گوناگون از این بیماری را اثرگذاری‌های متفاوت و علائم گوناگون در دستگاه گوارش وجود دارد که برای راحتی خوانش و بازدید آنها، در جدول زیر به تفکیک بررسیشان کرده‌ایم:

دسته‌بندی کرون	اسامی انواع گوناگون بیماری	توضیحات
محل درگیری	کرون ایلئال	روده باریک دچار شده؛ درد پایین شکم، افت وزن و اسهال شایع است.
	کرون کولونال	فقط روده بزرگ دچار است؛ اسهال خونی، دل‌درد و تب امکان پذیر دیده بشود.
	کرون ایلئوکولونال	هم روده باریک و هم روده بزرگ درگیرند؛ شدیدتر و با تنوع علائم زیاد تر.
	کرون تکه بالایی دستگاه گوارش	درگیری معده یا دوازدهه؛ نادر است و با تهوع یا سوءهاضمه همراه می‌بشود.
حرکت بیماری	نوع التهابی (B1)	التهاب فعال بدون فیستول یا تنگی؛ زیاد تر با دارو کنترل می‌بشود.
	نوع تنگ‌کننده (B2)	علتتنگ شدن روده می‌بشود؛ امکان پذیر علتدل‌درد یا انسداد بشود.
	نوع فیستول‌زا (B3)	بیماری سوراخ‌هایی بین روده و اندام‌های دیگر تشکیل می‌کند؛ جدی‌تر است.
درگیری مقعد	کرون پری‌آنال	درگیری اطراف مقعد با ترک، آبسه یا فیستول؛ درمان سخت‌تر و مزمن‌تر است.

علت ابتلا به بیماری کرون چیست؟ 

علت دقیق ابراز این بیماری تا این مدت به طور کامل شناسایی نشده است. با این حال، تحقیقات گسترده نشان خواهند داد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، نقص در جواب سیستم ایمنی و فاکتورهای محیطی در تشکیل آن نقش دارند.

نقش ژنتیک

این بیماری زیاد تر در خانواده‌ها به طور ارثی مشاهده می‌بشود، به‌طوری‌که اگر یکی از بستگان درجه اول همچون والدین یا خواهر و برادر به این بیماری مبتلا باشند، گمان ابتلای فرد هم افزایش اشکار می‌کند. مطابق تحقیقات انجام شده، بیشتر از ۲۰۰ ژن با این بیماری مرتبط شناخته شده‌اند.

عکس العمل سیستم ایمنی

یکی از علل احتمالی ابراز این بیماری، جواب غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن است. در برخی افراد، سیستم ایمنی به نادرست، باکتری‌های همزیست طبیعی را که در روده زندگی می‌کنند، به‌گفتن یک تهدید شناسایی کرده و به آن‌ها دعوا می‌کند. این جواب ایمنی نابجا تبدیل التهاب مزمن در دستگاه گوارش می‌بشود که مشخصه مهم این بیماری است. تحقیقات نشان خواهند داد که عوامل محیطی، ژنتیک و میکروبیوم روده در ابراز این عکس العمل غیرطبیعی سیستم ایمنی نقش دارند.

عوامل محیطی و سبک زندگی

علاوه‌بر توانایی ژنتیکی و اختلالات ایمنی، فاکتورهای محیطی و سبک زندگی هم در ابتلا به این بیماری نقش دارند. اگرچه هیچ عامل محیطی به تنهایی به‌گفتن علت مستقیم بیماری شناخته نشده است، اما برخی عوامل می‌توانند به گفتن محرک یا تشدیدکننده عمل کنند: 

• سیگار کشیدن: سیگار به طور قابل توجهی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد و شدت علائم را تشدید می‌کند.
• رژیم غذایی: مطالعات نشان داده‌اند که رژیم‌های غذایی پرچرب، تا حدی با افزایش خطر ابتلا به این بیماری مرتبط است.
• استرس: اگرچه استرس به‌گفتن یک عامل مستقیم در ابراز این بیماری خودایمنی شناخته نشده است، اما نقش مهمی در تشدید علائم آن ایفا می‌کند.

علائم بیماری کرون چیست؟

این بیماری، با طیف وسیعی از علائم خود را مشخص می کند که بعضی اوقات فراتر از سیستم گوارشی می باشند. شناخت این نشانه‌ها برای تشخیص زودهنگام و مدیریت موثر بیماری اهمیت بسیاری دارد. در ادامه، به برخی از علائم بیماری کرون در زنان و مردان اشاره کرده‌ایم:

علائم گوارشی

شایع‌ترین نشانه‌های این بیماری، علائم گوارشی همچون درد شکم، اسهال مزمن، صدای شکم، افت اشتها و در نتیجه افت وزن ناخواسته می باشند. این چنین، وجود خون در مدفوع یکی دیگر از علائم مهمی است که می‌تواند نشان‌دهنده التهاب در دستگاه گوارش باشد.

علائم خارج روده‌ای

این بیماری، علاوه‌بر دچار کردن دستگاه گوارش، علائم متنوعی را در دیگر نقاط بدن هم تشکیل می‌کند که به علائم خارج روده‌ای معروف می باشند. این علائم شامل درد و التهاب مفاصل (آرتریت)، ضایعات و بثورات پوستی و التهاب چشم همچون یوئیت و اپی‌اسکلریت می باشند. این چنین، در برخی موارد، این بیماری تبدیل پوکی استخوان و راه اندازی زائده‌های پوستی زیاد تر در ناحیه مقعد می‌بشود.

علائم بیماری کرون در کودکان و نوجوانان

شایع‌ترین علائم بیماری کرون در کودکان و نوجوانان شامل موارد زیر می باشند:

• درد شکم، زیاد تر در ناحیه پایین سمت راست
• اسهال (بعضی اوقات همراه با خون)
• خونریزی از مقعد
• تاخیر در رشد و بلوغ
• افت وزن
• تب
• درد مفاصل
• شقاق مقعدی
• مشکلات پوستی همچون جوش

برخی کودکان مبتلا به این بیماری، برای زمان طویل، حتی چندین سال، هیچ علامتی ندارند که به این دوره خاموشی یا بهبود موقت حرف های می‌بشود. با این حال، بیماری هم چنان فعال است و نیاز به پیگیری دارد.

با استناد به اطلاعات انتشار شده توسط کلیولند کلینیک،

این بیماری زیاد تر در اواخر نوجوانی تا اغاز دهه ۳۰ زندگی افراد تشخیص داده می‌بشود.

با این حال، ملزوم به ذکر است که ابراز این بیماری محدود به گروه سنی خاصی نیست و می‌تواند در هر مرحله‌ای از زندگی، از دوران کودکی تا سالمندی ظاهر بشود.

بیماری کرون چطور تشخیص داده می‌بشود؟

برای تشخیص این بیماری گوارشی، ابتدا دکتر گوارش تاریخچه پزشکی بیمار را بازدید می‌کند. در ادامه، یک معاینه فیزیکی کامل برای بازدید وجود تورم یا حساسیت در ناحیه شکم انجام می‌بشود. بر پایه نتایج اولیه این بازدید‌ها و علائم بالینی بیمار، پزشک یک یا چند مورد از آزمایش‌ها و راه حلهای تشخیصی زیر را تجویز می‌کند:

آزمایش خون و مدفوع

آزمایش خون و مدفوع از جمله آزمایش‌های اولیه و مهم در تشخیص این بیماری می باشند. در آزمایش خون، شمارش کامل سلول‌های خونی (CBC) انجام می‌بشود تا کم‌خونی یا افزایش گلبول‌های سفید خون که نشانه‌ای از التهاب یا عفونت است، بازدید بشود. این چنین، سطح پروتئین به‌گفتن نشانگر قوی التهاب مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرد. آزمایش مدفوع هم به شناسایی باکتری‌ها، انگل‌ها یا دیگر عفونت‌هایی که در ابراز این بیماری نقش دارند، پشتیبانی می‌کند.

کولونوسکوپی و مثالبرداری

کولونوسکوپی یکی از با اهمیت ترین راه حلهای تشخیص این بیماری است که امکان مشاهده مستقیم داخل کولون و قسمت انتهایی روده کوچک (ایلئوم) را فراهم می‌کند. در طی این روش، مثالبرداری (بیوپسی) از بافت‌های مشکوک هم انجام می‌بشود. بازدید میکروسکوپی این مثالها توسط پاتولوژیست، به شناسایی تغییرات سلولی، التهاب و دیگر تغییراتی که با این بیماری مرتبط می باشند، پشتیبانی می‌کند.

تصویربرداری

یکی دیگر از راه حلهای مهم تشخیص این بیماری، منفعت گیری از تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته زیر است:

• سی‌تی اسکن: سی‌تی اسکن از دستگاه گوارش انجام می‌بشود تا مقدار و محل التهاب اشکار بشود. بعضی اوقات اوقات، CT انتروگرافی برای بازدید دقیق‌تر روده کوچک مورد منفعت گیری قرار می‌گیرد.
• ام‌آرآی: این روش تصویربرداری با منفعت گیری از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی، تصاویر زیاد دقیقی از روده‌ها تهیه می‌کند. این روش، به‌اختصاصی برای تشخیص فیستول‌ها در اطراف روده کوچک و مقعد سودمند است.
• آندوسکوپی کپسولی: در این روش، بیمار یک کپسول کوچک حاوی دوربین و منبع نور را می‌بلعد. این کپسول میانه عبور از دستگاه گوارش، تصاویر بسیاری را ثبت می‌کند. این تصاویر به شناسایی ضایعاتی که در دیگر راه حلها قابل مشاهده نیستند، پشتیبانی خواهند کرد.

انتخاب روش یا ترکیب راه حلهای تشخیصی برای هر بیمار، به علائم بالینی، نتایج اولیه و صلاحدید پزشک متخصص بستگی دارد.

چطور بیماری کرون درمان اشکار می‌کند؟

این بیماری مزمن گوارشی اکنون درمان قطعی ندارد، اما راه حلهای درمانی بسیاری برای کنترل التهاب، افت علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران وجود دارد. برخی از راه حلهای درمانی موثر در کنترل این بیماری که طبق معمول توسط پزشکان تجویز و پیشنهاد خواهد شد، شامل موارد زیر می باشند:

داروهای ضدالتهاب و سرکوب‌کننده ایمنی

یکی از مهم‌ترین راه حلهای کنترل این بیماری، منفعت گیری از داروهای ضدالتهاب و سرکوب‌کننده سیستم ایمنی است. داروهایی همچون سولفاسالازین با افت التهاب و تنظیم جواب بیش‌فعال سیستم ایمنی بدن، به بهبود بیماری و تسکین علائم ناشی از آن پشتیبانی می‌کنند.

درمان بیولوژیک

درمان‌های بیولوژیک دسته فرد دیگر از داروها می باشند که به طور تزریقی یا وریدی مصرف خواهد شد. این داروها پروتئین‌های خاصی را مقصد قرار خواهند داد که عامل فعال شدن بیشتر از حد سیستم ایمنی می باشند. انواع مختلفی از این داروها همچون Anti-TNF (مهارکننده‌های TNF)، مهارکننده‌های اینتگرین و مهارکننده‌های IL-12/23 و IL-23 در دسترس می باشند که هر کدام سازوکار متغیری برای کنترل التهاب دارند.

تحول سبک زندگی و رژیم غذایی

تغذیه مناسب نقش مهمی در کنترل علائم بیماری کرون شدید دارد. برخی پزشکان بعد از انجام آزمایش‌های ملزوم و بازدید نیازهای تغذیه‌ای فرد، یک رژیم غذایی اختصاصی را برای مدیریت نیازهای تغذیه‌ای و افت تحریک روده تجویز می‌کنند. علاوه‌بر تغذیه، تغییرات مثبت در سبک زندگی همچون ترک سیگار و افت استرس هم در پیشگیری بیماری کرون و هم در افت شدت علائم آن موثر می باشند.

جراحی در موارد شدید

گزینه جراحی طبق معمول وقتی نقل می‌بشود که این بیماری، عوارض جدی همچون سوراخ شدن روده، فیستول، تنگی‌های شدید یا انسداد روده تشکیل کرده باشد. گرچه جراحی، این بیماری را به طور کامل درمان و ریشه‌کن نمی‌کند، اما نقش بسزایی در تسکین علائم و بهبود قابل دقت حالت بالینی بیماران ایفا خواهد کرد.

رژیم غذایی مناسب برای بیماران کرون

سیستم گوارش، کانون مهم فعالیت این بیماری است و به همین علت، غذاهای مصرفی تاثییر مستقیمی بر علائم آن دارند. رژیم غذایی بیماری کرون که شامل غذاهای سودمند و پرهیز از غذاهای محرک است، به افت دفعات عود بیماری و تسکین علائم آن پشتیبانی می‌کند.

در جدول زیر، لیستی از غذاهای زیان اور و سودمند برای افراد مبتلا به این بیماری را مشاهده می‌کنید:

گروه غذایی	غذاهای سودمند	غذاهای زیان اور
غلات	برنج، پاستای برنجی، بلغور ذرت و جو دوسر	نان سبوس‌دار، پاستای سبوس‌دار، چاودار و محصولات آن، جو
میوه‌ها و سبزیجات	موز، پوره سیب، خیار پوست‌کنده، فلفل دلمه‌ای، کدو، کدو تنبل، سبزیجات پخته‌شده	سیب با پوست، بروکلی، کلم، گل‌کلم، گیلاس، هلو، آلو
پروتئین و گوشت	تخم‌مرغ، ماهی (به اختصاصی ماهی‌های چرب همچون سالمون و ساردین)، صدف، کره بادام‌زمینی، مرغ بدون پوست و چربی، بوقلمون، توفو	گوشت قرمز، سوسیس، مرغ با پوست
لبنیات	لبنیات گیاهی (شیر سویا، شیر بادام، شیر نارگیل)، ماست کم‌چرب، کفیر کم‌چرب	کره، خامه، لبنیات پرچرب، مارگارین
نوشیدنی‌ها	آب ساده، آب گازدار (در صورت تحمل)، دمنوش بدون کافئین	قهوه، چای سیاه، نوشابه‌های گازدار، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، آب میوه‌های صنعتی، الکل
ادویه‌ها	زردچوبه، زنجبیل، پیازچه، زیره، پوست لیمو، سبزیجات تازه، خردل	فلفل سیاه، فلفل قرمز، پودر چیلی، سیر، پیاز خام (سفید، زرد، بنفش)، پاپریکا، واسابی

دقت: نحوه آماده‌سازی غذاها هم در این بیماری زیاد حائز اهمیت است. در رابطه نحوه مصرف غذاهای سودمند (خام، پخته یا بخارپز)، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

این بیماری، زیاد تر با سوء جذب مواد مغذی در دستگاه گوارش همراه است. این اختلال در جذب، حتی با مراعات رژیم غذایی سالم و اجتناب از غذاهای زیان اور، تبدیل افتمواد مغذی در بدن می‌بشود. در این چنین شرایطی، مصرف مکمل‌های غذایی به جبران این کمبودها پشتیبانی می‌‌کند. برخی از مکمل‌های پیشنهادی برای افراد مبتلا به این بیماری گوارشی، شامل موارد زیر می باشند:

• ویتامین B12
• روی (زینک)
• فولات (ویتامین B9)
• ویتامین D

مشاوره با پزشک و انجام آزمایش‌های ملزوم برای تشخیص کمبودهای تغذیه‌ای و تجویز مکمل‌های مناسب الزامی است. خوددرمانی با این مکمل‌ها به هیچ وجه پیشنهاد نمی‌بشود.

بیماری کرون چه عوارضی دارد؟ 

این بیماری التهابی روده، در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع و موثر، تبدیل عوارض جدی و خطرناکی می‌بشود. در ادامه، برخی از با اهمیت ترین و خطرناک‌ترین عوارض این بیماری را معارفه کرده‌ایم.

تنگی روده و انسداد

یکی از شایع‌ترین عوارض این بیماری، تنگی (استریکچر) و انسداد روده است. التهاب مزمن ناشی از این بیماری می‌تواند همه لایه‌های دیواره روده را دچار کند و تبدیل ضخیم شدن بافت روده بشود. این تغییرات، کم کم قطر داخلی روده را افت داده و مانع عبور طبیعی محتویات گوارشی خواهد شد.

در صورت عدم رسیدگی و درمان مناسب، این بیماری عرصه‌ساز عفونت‌های خطرناک، سوراخ شدن روده یا شوک سپتیک می‌بشود که تهدیدی برای جان بیمار به حساب می اید. به همین علت، رابطه‌ای مستقیم بین پیشرفت کنترل‌نشده بیماری کرون و مرگ در برخی بیماران وجود دارد.

فیستول و آبسه

فیستول یکی دیگر از عوارض پیچیده و ناتوان‌کننده این بیماری است که در نتیجه پیشروی التهاب و زخم‌های عمیق در دیواره روده تشکیل می‌بشود. این زخم‌ها بعضی اوقات به قدری عمیق خواهد شد که دیواره روده را به طور کامل سوراخ کرده و یک مسیر غیرطبیعی (فیستول) بین دو قسمت از بدن که به طور معمول به هم متصل نیستند، تشکیل می‌کنند. 

در برخی موارد، این فیستول‌ها تبدیل راه اندازی آبسه‌ (کیسه‌های چرکی) در ناحیه شکم یا اطراف مقعد خواهد شد که در صورت عدم درمان به موقع، خطرناک و حتی کشنده است. فیستول‌های پری‌آنال (اطراف مقعدی) از شایع‌ترین انواع فیستول در افراد مبتلا به این بیماری التهابی می باشند.

افزایش ریسک سرطان روده در طویل مدت

افراد مبتلا به بیماری کرون روده، به خصوص آن‌هایی که دچار التهاب مزمن روده بزرگ می باشند، در قیاس با افراد دیگر، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند. برای تشخیص زودهنگام و پیشگیری از سرطان روده بزرگ در افراد مبتلا به این بیماری، غربالگری منظم با کولونوسکوپی الزامی است.

مراجعه به دکتر گوارش را به تعویق نیاندازید!

بیماری کرون یک اختلال التهابی مزمن و پیچیده در دستگاه گوارش است که با علائم متنوع گوارشی و پوستی همراه است. عوامل ژنتیکی، نقص‌های سیستم ایمنی و سبک زندگی دلایل مهم ابراز آن محسوب خواهد شد. تشخیص این بیماری به پشتیبانی راه حلهایی همانند کولونوسکوپی، آزمایش خون و تصویربرداری صورت می‌گیرد و درمان آن شامل دارودرمانی، تغذیه موثر، تحول سبک زندگی و در موارد شدید، جراحی است. شناسایی زودهنگام و مدیریت موثر می‌تواند از ابراز عوارض جدی همانند فیستول، انسداد روده و افزایش خطر سرطان پیشگیری کند.

اگر هر یک از علائم این بیماری را توانایی کرده‌اید، می‌توانید برای بازدید سلامت دستگاه گوارشش خود از دکتر گوارش آنلاین پشتیبانی بگیرید. برای این کار به سایت دکتردکتر مراجعه کرده و نوبت خود را ثبت کنید.

منبع های:

webmd.com

niddk.nih.gov

سوالات متداول

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری