نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی مستطیل زرد
آلرژی یا حساسیت، عکس العمل غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن است که با علائمی همانند عطسه‌های مداوم، آبریزش بینی، خارش پوست همراه است. در این عکس العمل‌ها، بدن به موادی که طبق معمول بی‌زیان می باشند، جواب اغراق‌آمیز میدهد. این جواب می‌تواند از علائم خفیف اغاز بشود و در موارد شدید، به التهاب سینوس‌ها، زخم شدید پوستی و مشکلات تنفسی منجر بشود.
اگر تصمیم درمان آلرژی و حساسیت خود یا اطرافیانتان را دارید، در این نوشته از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر با انواع آلرژی‌ها و راه حلهای درمان خانگی و پزشکی آن‌ها آشنا خواهید شد. بعد همراه ما باشید.
در انتهای نوشته می‌توانید سوالات خود درمورد انواع راه های درمان حساسیت و آلرژی را بنویسید و جواب آن‌ها را از کارشناس سلامت دکتردکتر دریافت کنید.
انواع حساسیت و آلرژی
اگر در تماس با برخی مواد یا هم‌زمان با تغییرات فصل‌ها، علائمی همانند عطسه، آبریزش بینی، خارش پوست یا تنگی نفس را توانایی می‌کنید، امکان پذیر به نوعی از حساسیت‌های آلرژیک مبتلا باشید. آلرژی‌ها بر پایه ماده حساسیت‌زا (آلرژن) و نقاط دچار شدن بدن، به گروه‌های مختلفی تقسیم خواهد شد و از شایع‌ترین مشکلات بین کودکان و بزرگسالان است. مطابق مطالعات انجام شده در یکی از مقالات مرکز CDC در آمریکا؛
آخرین مطالب
- آمازون نیروهای کار بیشتری را با هوش مصنوعی جانشین می‌کند_مستطیل زرد
- عکس روز ناسا؛ تولد سیسالگی!_مستطیل زرد
- آمادگی توزیع شبانه روزی اقلام اساسی مردم در تعاونی روستایی_مستطیل زرد
- بعد از نیم قرن، بلاخره راز هسته زمین آشکار شد_مستطیل زرد
- بیماری کرون چیست؟ + علائم، علل و راه حلهای درمان این بیماری_مستطیل زرد
بیشتر از ۳۱٪ از بزرگسالان و ۲۷٪ از کودکان زیر ۱۸ سال در ایالات متحده به حداقل یکی از انواع آلرژی‌ها مبتلا می باشند.
آلرژی فصلی (تب یونجه)
رینیت آلرژیک فصلی (Seasonal Allergic Rhinitis) یا تب یونجه (Hay Fever) شایع‌ترین نوع آلرژی‌ها است که مقدار درگیری با آن در فصل بهار و پاییز به اوج خود می‌رسد. این عارضه طبق معمول ناشی از حساسیت به گرده‌ی گیاهان و درختان است و شایع‌ترین علائم آن شامل عطسه، آبریزش بینی همراه با خارش چشم و گلو است.
آلرژی محیطی
برخی افراد در همه طول سال علائم حساسیت را توانایی می‌کنند. این نوع آلرژی که در عکس العمل به یک یا چند آلرژن ثابت در محیط همانند گرد و غبار، کپک یا شوره حیوانات خانگی ابراز می‌کند و با نام علمی رینیت آلرژیک دائمی (Perennial Allergic Rhinitis) شناخته می‌بشود. علائم این حساسیت شبیه با آلرژی فصلی است اما پایدارتر و مزمن است.
آلرژی غذایی
آلرژی غذایی (Food Allergy) نیز یکی از شایع‌ترین انواع آلرژی‌ها در کودکان و بزرگسالان است و در پی مصرف برخی از مواد غذایی خاص تشکیل می‌بشود. غذاهایی همانند بادام‌زمینی، تخم‌مرغ، شیر گاو، گندم، ماهی و سبزیجاتی همانند گوجه و بادمجان از متداول‌ترین عوامل تشکیل این آلرژی می باشند.
علائم عکس العمل آلرژیک غذایی امکان پذیر ظرف چند دقیقه تا چند ساعت بعد از مصرف ماده حساسیت‌زا ظاهر شوند و خفیف یا شدید و خطرناک باشند.
آلرژی دارویی
برخی افراد با مصرف برخی داروها همانند پنی‌سیلین، آسپرین یا داروهای ضدتشنج دچار عکس العمل‌های آلرژیک خواهد شد. این حالت با گفتن آلرژی دارویی شناخته شده و در موارد شدید به شوک آنافیلاکتیک منجر می‌بشود. ابراز این حساسیت نیاز به مشورت سریع با پزشک یا اورژانس دارد.
آلرژی به نیش حشرات
عکس العمل طبیعی به نیش حشرات با درد، قرمزی و تورم محل نیش همراه است و طبق معمول طی چند ساعت تا چند روز رفع می‌بشود. اما این عکس العمل در افراد مبتلا به آلرژی نیش حشرات (Insect Venom Allergy) با عکس العمل شدید سیستم ایمنی نسبت به سم همراه است. درصورت ابراز این حساسیت فورا به پزشک مراجعه کنید.
آسم آلرژیک
آسم آلرژیک (Allergic Asthma) در نتیجه عکس العمل شدید سیستم تنفسی به آلرژن‌ها تشکیل می‌بشود و از مشکلات شایع به‌شمار می‌رود. علائم این حساسیت شامل مشکلات تنفسی شدید است و برای درمان آن امکان پذیر به مصرف داروهای استنشاقی و حتی ایمونوتراپی (واکسیناسیون) نیاز باشد.
آلرژی پوستی
آلرژی پوستی وقتی رخ میدهد که پوست در تماس با مواد حساسیت‌زا، دچار التهاب، خارش یا تاول بشود. شایع‌ترین نوع این عارضه، درماتیت تماسی آلرژیک (Allergic Contact Dermatitis) است که طبق معمولً به‌علت تماس با موادی همانند شوینده‌ها، برخی بدلیجات، فلزاتی همانند نیکل، کروم، پارچه‌های خاص یا برخی گیاهان تشکیل می‌بشود.
انواع نشانه‌ها و علائم آلرژی
با وجود تنوع ، علائم تعداد بسیاری از آلرژی‌ها شبیه است و شناخت آن‌ها به تشخیص دقیق‌تر و درمان سریع تر پشتیبانی می‌کند. علائم عمومی عکس العمل‌های آلرژیک عبارت هستند از:
- عطسه‌های مکرر
- خارش چشم، بینی، گلو یا پوست
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- اشک‌ریزش یا قرمزی چشم‌ها
- کهیر یا بثورات پوستی
- سرفه خشک
- تورم خفیف لب و پلک‌ها
- حس سختی یا گرفتگی سینوس‌ها
این چنین، برخی علائم به‌صورت اختصاصی همراه با هر آلرژی ابراز می‌کنند که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:
- آلرژی غذایی: خارش دهان، مشکلات گوارشی، تورم صورت یا زبان
- آلرژی پوستی: راش یا تاول، خشکی و التهاب پوست
- آلرژی دارویی: کهیر، تورم صورت، تب، بی‌حالی و عکس العمل‌های شدید پوستی (در موارد شدید)
- آنافیلاکسی: تنگی نفس، کم شدن سختی خون، تورم گلو
آیا درمان آلرژی و حساسیت امکان پذیر است؟
ملزوم است بدانید که درمان قطعی آلرژی به‌صورت کامل مقدور نیست اما می‌توان عوارض آن‌ها را کنترل کرد. در تعداد بسیاری از افراد با شناسایی آلرژن‌ها، پرهیز فیزیکی از آن‌ها و مصرف داروهای متداول، علائم به‌طور چشمگیری خنثی شده و کیفیت زندگی بهبود اشکار می‌کند. در قسمت‌های بعدی این نوشته با انواع راه های درمان حساسیت آشنا خواهیم شد.
راه های درمان آلرژی یا حساسیت با انواع داروها
انتخاب داروی مناسب برای درمان آلرژی، بسته به عامل، شدت علائم و شرایط جسمی فرد دارد. این داروها به افت عکس العمل‌های سیستم ایمنی و کنترل علائم پشتیبانی می‌کنند و امکان پذیر به‌صورت خوراکی، موضعی، تزریقی یا استنشاقی تجویز شوند. در ادامه با رایج‌ترین انواع این داروها آشنا خواهیم شد.
کرم و پمادهای موضعی
در آلرژی‌های پوستی همانند کهیر، درماتیت یا خارش موضعی، کرم‌ها و پمادهای موضعی می‌توانند التهاب را افت داده و علائم را تسکین دهند. بهترین پمادها برای درمان آلرژی عبارت هستند از:
- کورتیکواستروئید موضعی؛ همانند پماد هیدروکورتیزون، کلوبتازول و فلوئوسینولون
- آنتی‌هیستامین‌های موضعی؛ همانند پماد دوزپین و دیفن هیدرامین
- کرم کالامین
- پماد بتامتازون
- کرم‌های حاوی اوره، سرامید یا گلیسیرین، برای درمان خارش ناشی از خشکی و اگزما
مسئله! مصرف این داروها باید محدود به نواحی اشکار و تحت نظر پزشک باشد.
داروهای آنتی هیستامین
آنتی‌هیستامین‌ها پرکاربردترین گروه دارویی برای بهبود تحریک‌پذیری می باشند و گیرنده‌های هیستامین را مسدود می‌کنند. نام بهترین قرص های آنتی هیستامین را در ادامه مشاهده می‌کنید:
- لوراتادین
- سیتریزین
- فکسوفنادین (بدون خواب‌آلودگی)
- قرص دیفن‌هیدرامین
مسئله! مصرف این داروها در دوران بارداری یا درصورت وجود بیماری‌های کلیوی باید تحت نظر پزشک انجام بشود.
اسپری و سرم شست‌وشوی بینی
یکی از ساده‌ترین راه های درمان حساسیت تنفسی، مصرف داروهای استنشاقی و سرم‌های شست‌وشوی بینی است. منفعت گیری از این محصولات برای افت علائم تب یونجه و حساسیت به گرد و غبار زیاد موثر است
- اسپری کورتیکواستروئید؛ همانند فلوتیکازون
- اسپری آنتی‌هیستامین
- سرم نمکی
آمپول ضد حساسیت
آمپولهای ضدحساسیت طبق معمول زمان ابراز آلرژی‌های شدید یا آنافیلاکسی تجویز خواهد شد. مصرف طویل زمان این داروها به‌علت تشکیل مشکلات شدید همانند پوکی استخوان و افزایش خطر ابتلا به دیابت، پیشنهاد نمی‌شوند. در ادامه فهرستی از رایج‌ترین انواع آمپولهای ضد حساسیت را مشاهده می‌کنید:
- آمپول دگزامتازون
- هیدروکورتیزون تزریقی
- کلرفنیرامین تزریقی
- دیفن‌هیدرامین تزریقی
- آمپول اپی‌نفرین؛ که در اوقات اورژانسی تزریق می‌بشود و امکان خود تزریقی آن وجود دارد.
مسئله مهم! به‌خاطر داشته باشید که بعد از تزریق اپی‌نفرین، باید فورا به اورژانس مراجعه کنید.
واکسن ضد حساسیت (ایمونوتراپی)
ایمونوتراپی یا واکسیناسیون، با مقصد افت حساسیت مزمن و شدید سیستم ایمنی به آلرژن‌ها انجام می‌بشود. این روش درمانی طبق معمول با تزریق یا منفعت گیری از قرص زیرزبانی به‌صورت دوره‌‌ای انجام می‌بشود و زمان درمان آن ۳ تا ۵ سال به‌طول می‌انجامد.
درمان آلرژی در کودکان و نوزادان
کودکان و نوزادان به‌علت حساسیت زیاد تر سیستم ایمنی، بیشتر از بزرگسالان در معرض ابتلا به انواع آلرژی می باشند. درمان آلرژی در این گروه سنی باید با دقت بالا و تنها تحت نظر پزشک انجام بشود؛ چون تعداد بسیاری از داروهای بزرگسالان برای کودکان مناسب نیستند. در ادامه با برخی از داروها و پمادهای موثر در درمان آلرژی کودکان را معارفه می‌کنیم:
- درمان حساسیت مزمن و عادی؛ با دوز ضعیف آنتی‌هیستامین‌هایی همانند لوراتادین و سیتریزین
- برای از بین بردن گرفتگی بینی؛ اسپری بینی یا قطره نمکی
- افت اگزما و کهیر؛ با لوسیون و کرم های بدون عطر و پمادهای استروئیدی ملایم
یقیناً با دقت به این که سیستم ایمنی نوزادان تا این مدت کامل رشد نکرده و قوی نیست، نباید هیچ دارویی بدون تجویز پزشک مصرف بشود. این چنین ملزوم است که برای نوزادان تنها از شیر مادر یا شیرخشک هیدرولیز شده یا فرمول‌های تخصصی منفعت گیری کنید.
درمان آلرژی در بارداری و شیردهی
درمان آلرژی در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط بیشتری انجام بشود، چون برخی داروها به جنین یا نوزاد منتقل خواهد شد. زیاد تر عکس العمل‌های آلرژیک متوسط و خفیف در دوران بارداری با راه حلهای غیردارویی قابل کنترل‌اند و تنها در صورت ابراز علائم شدید،نیاز به درمان دارویی دارند.
نقش تغذیه در افت حساسیت‌ها
تغذیه سالم. اگرچه آلرژی، تنها با اصلاح رژیم غذایی درمان نمی‌بشود، اما نقش مهمی در متعادل کردن سیستم ایمنی بدن دارد. برخی مواد غذایی به علت اثرات ضدالتهابی و تنظیم‌کننده سیستم ایمنی، به‌گفتن آنتی‌هیستامین‌های طبیعی شناخته خواهد شد و مکمل درمان آلرژی‌ها می باشند. در ادامه، با اهمیت ترین این مواد غذایی معارفه شده‌اند:
- مواد غذایی حاوی ویتامین C؛ همانند پرتقال، توت‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای
- مواد غذایی حاوی کورکومین؛ همانند زردچوبه
- مواد غذایی غنی از کورستین؛ همانند سیب، پیاز و انگور قرمز
- پروبیوتیک‌ها؛ همانند ماست و دوغ کفیر
- زنجبیل
- چای سبز
- روغن ماهی و امگا ۳
درمان خانگی حساسیت و آلرژی
درمان خانگی می‌تواند از ابراز آلرژی پیشگیری کند و مکمل درمان پزشکی باشد. این نوع درمان طبق معمول برای افت علائمی همانند عطسه، گرفتگی بینی، خارش و التهاب موثر است. در ادامه با موثرترین درمان‌های خانگی آشنا خواهیم شد:
- منفعت گیری از دستگاه بخور: برای مرطوب نگه داشتن هوا و افت خشکی و التهاب بینی
- منفعت گیری از دستگاه تصفیه هوا با فیلتر HEPA؛ برای افت آلرژن‌های معلق در فضای خانه
- تمیز نگه‌داشتن محیط؛ همانند غبار روبی از وسایل، شست‌وشوی منظم ملحفه‌ها و…
- بسته نگه داشتن در و پنجره‌ها در خانه
- حذف یا شست‌وشوی مرتب فرش‌ها
- تمیز نگه‌داشتن کولر، پنکه و دریچه‌ها
- محدود کردن وجود حیوانات خانگی در خانه یا اتاق خواب
- دوش گرفتن و معاوضه لباس‌ها بعد از برگشت به خانه
درمان حساسیت و آلرژی در طب سنتی
طب سنتی در تعداد بسیاری از کشورها از جمله ایران، نقش مهمی در درمان و پیشگیری از آلرژی‌های خفیف دارد اما هم چنان راه حلهای آن به‌اندازه داروهای پزشکی موثر نیستند. در ادامه، برخی از راهکارهای طب سنتی که در منبع های معتبر و ازمایش ها رایج ذکر شده‌اند، را بشناسید:
- مصرف عسل طبیعی؛ برای تحکیم سیستم ایمنی
- مصرف دمنوش‌های اسایش‌قسمت و ضدالتهاب؛ همانند بابونه و نعناع
- مصرف زنجبیل
- عرق کاسنی و شاتره برای پاکسازی بدن
- مصرف خاکشیر با آب خنک
برای درمان حساسیت به کدام پزشک مراجعه کنیم؟
حساسیت و آلرژی در زیاد تر افراد مبتلا به حساسیت، با منفعت گیری از درمان‌های خانگی و مصرف داروهای آنتی‌هیستامین، اسپری شست‌وشوی بینی و پمادهای موضعی کنترل می‌بشود. در صورتی که علائم عکس العمل‌های آلرژیک زیاد شدید باشند یا با منفعت گیری از این راه حلها کنترل نشوند، امکان پذیر نیاز به تزریق آمپولهای ضدحساسیت همانند دگزامتازون یا حتی اپی‌نفرین وجود داشته باشد. در این صورت مراجعه به اورژانس الزامی است؛ این چنین، ملزوم است که مراجعه به دکتر آسم و آلرژی نیز در نزدیک‌ترین زمان ممکن انجام بشود.
اگر دچار علائم آلرژی هستید، برای اشکار کردن بهترین پزشکان ایران به سامانه نوبت‌دهی اینترنتی دکتردکتر مراجعه کنید.
شما می‌توانید در وبسایت و اپلیکیشن دکتردکتر نوبت ویزیت حضوری یا آنلاین دریافت کنید. ساده‌ترین راه برای اغاز فرآیند کنترل و درمان مؤثر آلرژی، منفعت گیری از ویزیت آنلاین (متنی یا تلفنی) است، بعد بدون اتلاف زمان برای مشورت با پزشک مورد نظرتان در سراسر ایران، عمل کنید.
منبع های:
سوالات متداول
آلرژی طبق معمول کنترل می‌بشود و علائم آن با مصرف داروهای ضدحساسیت و پرهیز از آلرژن‌ها، خنثی می‌بشود اما کامل از بین نمی‌رود.
آلرژی‌های تنفسی درمان‌نشده امکان پذیر به آسم آلرژیک منجر شوند.
هنگامی علائم شدید، مکرر یا مزمن باشند و علتاختلال در تنفس یا خواب شوند، حتما به پزشک مراجعه کنید.
رژیم ضدالتهاب و حذف آلرژن‌های غذایی می‌تواند شدت علائم را افت دهد، اما جانشین درمان پزشکی نیست.
برخی آلرژی‌ها همانند حساسیت‌های غذایی امکان پذیر با رشد کودک و تحکیم و اعتدال سیستم ایمنی، افت یافته یا درمان شوند.
مصرف طویل‌زمان آنتی‌هیستامین‌ها طبق معمول بی‌خطر است، به‌اختصاصی اگر از نوع نسل دوم (بدون تشکیل حس خواب‌آلودگی) و با دوز مناسب منفعت گیری بشود. با این حال، مصرف خودسرانه و مداوم امکان پذیر در برخی افراد علتخشکی دهان، خواب‌آلودگی، اختلال در تمرکز یا افزایش ضربان قلب بشود.
واکسن ضد حساسیت یا ایمونولوژی، تنها برای افرادی با آلرژی شدید یا مقاومت به درمان دارویی، مناسب است و درمان آن ۳ تا ۵ سال طول می‌کشد.
برچسب‌ها:
دسته بندی مطالب
