آندوسکوپی ریه یا برونکوسکوپی چیست و چطور انجام می‌بشود؟_مستطیل زرد

آندوسکوپی یکی از راه حلهای تشخیصی مهم در پزشکی است که برای مشاهده مستقیم اندام‌های داخلی بدن به کار می‌رود. در آندوسکوپی ریه، یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر که به دوربین و منبع نور تجهیزشده، داخل این اندام می‌بشود تا پزشک بتواند مشکلات آن را از نزدیک بازدید کند. برونکوسکوپی، نام و کاربرد مهم این تکنیک در بازدید ریه است.

در این نوشته از مجله سلامتی و پزشکی دکتردکتر، قرار است به‌زبان ساده و دقیق توضیح دهیم که آندوسکوپی ریه چیست، چه وقتی انجام می‌بشود، آمادگی‌ها و مراقبت‌های آن چیست و توسط چه پزشکی انجام خواهد شد.

در انتها اگر سوالی داشتید، بنویسید تا پزشک جواب دهد.

آندوسکوپی ریه چیست و چطور انجام می‌بشود؟

آندوسکوپی ریه روشی است برای مشاهده مستقیم راه‌های تنفسی و قسمت‌هایی از ریه. در این روش، پزشک یک لوله باریک و بلند به‌نام برونکوسکوپ را از طریق دهان یا بینی داخل نای (تراشه) می‌کند و به درون مجاری هوایی می‌فرستد.

این لوله به دوربین تجهیزاست و تصاویر در لحظه روی مانیتور نمایش داده می‌بشود. برخی از انواع این دستگاه‌ها، امکان مثالبرداری از بافت‌ها یا برداشتن جسم خارجی را هم دارند.

برونکوسکوپی طبق معمولً با بی‌حسی موضعی گلو و منفعت گیری از داروهای آرام‌قسمت انجام می‌بشود، اما در برخی موارد خاص امکان پذیر نیاز به بیهوشی عمومی باشد. کل فرایند طبق معمولً بین ۳۰ دیقه تا ۱ ساعت زمان می‌برد و در بیمارستان یا کلینیک تخصصی انجام می‌بشود.

آیا آندوسکوپی ریه همان برونکوسکوپی است؟

به‌صورت کلی، آندوسکوپی روشی برای بازدید داخل بدن است و کلمه برونکوسکوپی به وقتی اشاره دارد که از این روش برای بازدید ریه منفعت گیری می‌شوذ. در واقع هنگامی از آندوسکوپی ریه سخن بگویید می‌بشود، منظور همان برونکوسکوپی است.

پزشکان کدام تخصص آندوسکوپی ریه را انجام خواهند داد؟

آندوسکوپی ریه توسط پزشک متخصص ریه یا پولمونولوژیست انجام می‌بشود. این پزشک در تشخیص و درمان بیماری‌های تنفسی تخصص دارد و برای انجام این چنین راه حلهایی آموزش دیده است. در برخی موارد، امکان پذیر همکاری با متخصص بیماری‌های عفونی یا پاتولوژیست برای تفسیر نتایج مثالبرداری نیز ملزوم باشد.

تصمیم به انجام آندوسکوپی بر پایه شرایط بیمار، یافته‌های تصویربرداری و علائم بالینی گرفته می‌بشود. پزشک مزایا و ریسک‌های آن را بازدید کرده و در صورتی که این روش بتواند به تشخیص دقیق‌تر پشتیبانی کند، آن را تجویز خواهد کرد.

چه وقتی پزشک برای بیمار برونکوسکوپی تجویز می‌کند؟

این روش وقتی تجویز می‌بشود که پزشک بخواهد علت دقیق یک مشکل تنفسی را اشکار کند یا مثالای از بافت ریه یا ترشحات آن بگیرد. موارد شایع تجویز شامل این موارد است:

• سرفه مزمن یا سرفه خونی
• وجود توده یا ناهنجاری در عکس قفسه سینه یا سی‌تی‌اسکن
• مشکوک بودن به عفونت‌های خاص همانند سل یا قارچ‌ها
• بازدید علل تنگی نفس مزمن یا بی‌علت
• نیاز به مثالبرداری از بافت ریه یا غدد لنفاوی اطراف آن
• گیر کردن جسم خارجی در مسیر تنفس

یکی از کاربردهای رایج این روش، بازدید موارد مشکوک به برونکوسکوپی عفونت ریه است. در شرایطی که درمان‌های معمول جواب‌گو نباشند یا نوع عامل عفونی اشکار نباشد، این روش می‌تواند به تعیین دقیق علت و انتخاب درمان مناسب پشتیبانی کند.

در برخی شرایط، از این روش برای درمان هم منفعت گیری می‌بشود؛ برای مثالً پاک‌سازی راه‌های هوایی یا برداشتن توده‌های کوچک.

انواع آندوسکوپی ریه

هنگامی ‌که فردی برای تشخیص بیماری‌های ریوی به دکتر ریه مراجعه می‌کند، پزشک در صورت نیاز آندوسکوپی ریه را تجویز خواهد کرد. با دقت به شرایط بیمار، آندوسکوپی ریه در راه حلهای گوناگون انجام می‌بشود تا دقیق‌ترین تشخیص را برای بیماری انجام داد. انواع آندوسکوپی ریه به شرح زیر می باشند:

برونکوسکوپی انعطاف پذیر (جهت معاینه)

برونکوسکوپی انعطاف‌پذیر یکی از انواع آزمایش‌های راحت است که به علت انعطاف و نرمی ‌زیاد تر منفعت گیری می‌بشود. در این آزمایش، یک لوله مخصوص که نازک و انعطاف پذیر است از طریق دهان یا بینی داخل بدن می‌بشود و پزشک با دوربین نصب شده در انتهای آن، معاینات خود را انجام می‌دهد.

برونکوسکوپی سخت (جهت درمان)

از برونکوسکوپی سخت برای درمان ناحیه تشخیص داده منفعت گیری می‌بشود. در این روش، بیمار بیهوش می‌بشود تا پزشک در صورت تشخیص بیماری ریه یا گوارش، درمان را راحت انجام دهد. درمان در برونکوسکوپی به دسته‌بندی زیر تقسیم می‌بشود:

• توقف خونریزی ریوی
• درمان تنگی راه هوایی
• برداشتن اجسام خارجی
• کاشت دریچه‌های یک‌طرفه در بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
• ترموپلاستی در آسم شدید برونش

به طور کلی کاربرد آندوسکوپی ریه برای این است که پزشک بتواند ابتدا تشخیص صحیحی از بیماری داشته باشد و سپس از آن برای درمان عمل کند.

مرحله های انجام برونکوسکوپی ریه

آندوسکوپی ریه در بیمارستان یا کلینیک انجام می‌بشود. پرستار یا تکنسین بیمارستان ابتدا سختی خون، ضربان قلب و سطح اکسیژن بیمار را بازدید می‌کند و حسگرهای مختلفی را به بیمار متصل خواهند کرد. مرحله های انجام برونکوسکوپی سپس از عمل های اولیه به شرح زیر می باشند:

مسیر انجام آزمایش با یک اسپری و ژل بی حس خواهد شد. یقیناً اگر درمان از طریق برونکوسکوپی انجام بشود و نیاز باشد که از لوله سفت منفعت گیری کرد، بیمار بیهوش خواهد شد.
پزشک از طریق دوربین متصل شده در انتهای لوله آندوسکوپی ریه می‌تواند تصاویری را بر صفحه نمایش مشاهده کند و در صورت نیاز برای جمع آوری نمونه، از بافت در حال آندوسکوپی منفعت گیری کند.
بیمار در روال انجام آزمایش امکان پذیر که دچار سرفه یا تهوع بشود که جای نگرانی نیست و به شدت این حالت از بین خواهد رفت.

دقت داشته باشید که زمان انجام این آزمایش به تعداد دفعات معاینه توسط دکتر برونکوسکوپی ریه، نوع بی حسی یا بیهوشی و مشکل بیمار بستگی دارد و به طور معمول بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه زمان می‌برد.

آیا آندوسکوپی ریه درد دارد؟

آندوسکوپی ریه درد ندارد؛ اگر درد این آزمایش زیاد باشد، امکان نمونه برداری از ریه وجود ندارد. اما در صورتی که پزشک تشخیص دهد که سطح آزمایش به طوری است که گمان درد برای بیمار وجود دارد، از طریق داروهای بیهوشی، شما را بیهوش می‌کند تا دردی حس نکنید. یقیناً پزشک متخصص برای این که هیچ گونه درد یا حالت تهوع را حس نکنید، داروهای آرام قسمت را تجویز خواهد کرد.

چرا قبل از برونکوسکوپی از ریه عکس گرفته می‌بشود؟

قبل از روال انجام برونکوسکوپی ریه می‌توان از تصویربرداری پیشرفته منفعت گیری کرد. در این نوع تصویربرداری می‌توان به طور دقیق درون ریه را بازدید کرد و با خبر از جزئیات زیاد تر، مجاری هوایی را اسکن کرد. این چنین از بازتاب امواج صوتی در بدن می‌توان مقدار مایع حاضر در فضای بین ریه و دیواره داخلی قفسه سینه را مشاهده کرد.

نتایج برونکوسکوپی چه وقتی اظهار می‌بشود؟

پزشک متخصص به طور معمول بین یک تا سه روز سپس از عمل آندوسکوپی، نتایج را با شما در بین می‌گذارد. پزشک با دقت به نتایج به دست آمده از آزمایشات، بیماری را تشخیص داده و روال درمان را اغاز می‌کند. در صورتی که مشکلات ریوی تشخیص داده بشود نیاز است که نمونه برداری انجام دهید تا نتایج به خوبی بازدید شوند.

نتایج احتمالی آندوسکوپی ریه

اگر نتیجه برونکوسکوپی ریه نرمال باشد و پزشک هیچ ماده خارجی را مشاهده نکند، دارو‌هایی مختلفی را تجویز می‌کند تا مشکلات سطحی ریه از بین بروند. اما گمان دارد که نتایج آندوسکوپی به دسته بندی‌های مختلفی تقسیم بشود:

• روماتوئید ریه
• واسکولیت
• التهاب ریه مرتبط با آلرژی یا پنومونیت حساسیت مفرط
• عفونت مایکوباکتریایی
• سرطان
• باریک‌شدن نای یا نایچه
• عفونت ویروسی
• قارچ یا انگل
• التهاب بافت ریه
• صدمه ریه
• بیماری سل
• بعد زدن پیوند ریه
• آدنوم (تومور خوش‌خیم)

در صورتی که هریک از این نتایج مشاهده شوند، پزشک بلافاصله درمان را اغاز کرده و جای نگرانی نیست.

آمادگی‌های ملزوم قبل از آندوسکوپی ریه

قبل از این که برای آندوسکوپی ریه آماده شوید، باید محدودیت‌های غذایی و دارویی را مراعات کنید تا برای انجام این آزمایش آماده باشید:

دیگر عمل های احتیاطی برای برونکوسکوپی ریه

اگر سپس از عمل نیاز به بستری ندارید بهتر است که یک همراه داشته باشید تا شما را به خانه ببرد. در تاثییر داروهایی مصرف شده، اجازه رانندگی ندارید و امکان پذیر که حادثه تشکیل کنید.

مراقبت‌های سپس از آندوسکوپی‌های ریه

طبق معمولً سپس از برونکوسکوپی، بیمار برای زمان کوتاهی بین ۱ تا ۲ ساعت در قسمت ریکاوری، تحت نظر می‌ماند. تا وقتی که بی‌حسی گلو به‌طور کامل از بین نرفته، نباید چیزی خورده یا نوشیده بشود، چون گمان خفگی وجود دارد.

در چند ساعت اول امکان پذیر گلو مقداری تحریک شده باشد یا حس خراش و سرفه داشته باشید. اگر مثالبرداری انجام شده باشد، وجود مقدار مقداری خون در خلط طبیعی است. اما اگر خونریزی زیاد یا تنگی نفس شدید رقم خورد، باید سریعاً به پزشک خبر داده بشود.

پیشنهاد می‌بشود همان روز رانندگی نکنید و تصمیم‌های مهم نگیرید. بهتر است تا روز سپس استراحت کنید و در خانه بمانید.

آیا می‌توان بلافاصله سپس از برونکوسکوپی به خانه برگشت؟

در صورتی که آندوسکوپی برای معاینه تجویز شده باشد و نمونه برداری انجام بشود، می‌توان سپس از انجام آزمایش به خانه برگشت. اما در صورتی که برای انجام آندوسکوپی از بیهوشی منفعت گیری بشود، نیاز است که تا رفع شدن اثرات داروهای بیهوشی در بیمارستان یا کلینیک می بود و سپس به خانه برگشت.

خطرات و عوارض آندوسکوپی ریه

اگرچه این روش به‌طور کلی ایمن است، اما همانند هر روش پزشکی فرد دیگر می‌تواند عوارضی داشته باشد. زیاد تر این عوارض نادرند و در صورت انجام صحیح، گمان بروزشان کم است. برخی از این موارد شامل:

• خونریزی از محل مثالبرداری
• عفونت در ریه یا راه‌های تنفسی
• عکس العمل به داروهای آرام‌قسمت
• صدمه جزئی به دیواره نای یا نایژه‌ها
• افت موقت سطح اکسیژن خون

پزشک پیش از انجام فرایند، درمورد این خطرات با شما سخن بگویید خواهد کرد و همه اقداماتی که ملزوم باشد برای افت آن‌ها انجام خواهد شد.

هزینه آندوسکوپی ریه در سال ۱۴۰۴ چه مقدار است؟

هزینه آندوسکوپی ریه بسته به نوع مرکز درمانی خصوصی یا دولتی، نوع برونکوسکوپی (ساده یا پیشرفته)، نیاز به بیهوشی و بیمه درمانی و تکمیلی، متفاوت است. اگر مثالبرداری یا عمل های درمانی خاصی در میانه فرایند انجام بشود، هزینه نهایی افزایش خواهد یافت. با این حال، هزینه انجام این آزمایش بین ۳  تا ۸ میلیون تومان برآورد می‌بشود.

از کجا نوبت دکتر آندوسکوپی باید گرفت؟

برای اشکار کردن پزشک و ثبت نوبت دکتر آندوسکوپی، می‌توانید از سامانه نوبت دهی دکتردکتر منفعت گیری کنید. در این پلتفرم، هم امکان اشکار کردن بهترین پزشکان و مراکز شهرتان را دارید هم می‌توانید به راحتی نوبت خود را آنلاین ثبت کنید.

منبع های:

mayoclinic.org

medlineplus.gov

سوالات متداول

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری