ستاره‌شناسان تصویری خیره‌کننده از شکل‌گیری ستاره‌ای نوزاد ثبت کردند_مستطیل زرد

تلسکوپ فضایی «جیمز وب» (JWST) از زمان پرتاب، پنجره‌ای تازه و بسیار شگفت‌انگیز به سوی کیهان پیش‌روی ما گشوده است. پژوهشگران اکنون به لطف این تلسکوپ، عکس تازه‌ای از قرص پیش‌ستاره‌ی HH30 با جزئیات شگفت‌انگیز ثبت کرده‌اند. این جرم «هربیگ-هارو» که ابتدا با «تلسکوپ فضایی هابل» کشف شد، یک ابر مولکولی تاریک است و سوژه‌ای مناسب برای جیمز وب به‌شمار می‌آید.

به نقل از ساینس‌آلرت، عکس تازه جیمز وب، قرص پیش‌سیاره‌ای را از نمای لبه مشخص می کند و جریان مخروطی از گاز و گرد و غبار را همراه با فواره‌ای باریک که به فضا پرتاب می‌بشود، به عکس می‌کشد.

جیمز وب گسترش یافتهترین رصدخانه فضایی ساخته‌شده تا بحال است. این تلسکوپ در ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱ پرتاب شد و در نقطه دوم لاگرانژ که نزدیک به ۱٫۵ میلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد، درحال گردش به دور خورشید است. جیمز وب آینه‌ای ۶٫۵ متری با پوشش طلا و ابزارهای قوی فروسرخی دارد که می‌توانند به گرد و غبار نفوذ کنند و به مطالعه‌ی راه اندازی ستاره‌ها، کهکشان‌ها و حتی جو سیارات فراخورشیدی بپردازند.

جیمز وب تا بحال تصاویری شگفت‌انگیز از فضای عمیق اراعه داده است که کهکشان‌های دوران اولیه جهان را نشان خواهند داد. منظومه‌ی ستاره‌ای جوان HH30 که جیمز وب به‌تازگی آن را مطالعه کرده، در فاصله‌ی نزدیک به ۴۵۰ سال نوری، در صورت فلکی «گاو» یا «ثور» واقع شده است و در ابر تاریک LDN1551 قرار دارد. در مرکز آن ستاره‌ای نوزاد وجود دارد که در قرصی متراکم از گاز و گرد و غبار محصور شده است و به راه اندازی آن پشتیبانی می‌کند.

HH30 یک جرم هربیگ-هارو محسوب می‌بشود: سحابی کوچک و روشنی که در منطقه‌ی راه اندازی ستاره اشکار می‌بشود. این سحابی وقتی تشکیل می‌بشود که فواره‌های پرسرعت گاز یونیده از ستاره‌های تازه متولدشده، با مواد بین‌ستاره‌ای اطراف برخورد کنند.

فواره‌ها طبق معمولً نزدیک قرص‌های پیش‌ستاره‌ای قرار دارند و زیاد تر در امتداد محور خروجی‌های دوقطبی (دو فواره که به طور ناموافق از ستاره خارج خواهد شد)، هم‌راستا می باشند. هنگامی که فواره‌ها با شدت‌های چند صد کیلومتر بر ثانیه در فضا حرکت می‌کنند، امواج ضربه‌ای تشکیل می‌کنند که گاز اطراف را گرم می‌کند و علتمی‌بشود تا در طول موج‌های مرئی و فروسرخ بدرخشد.

اجرام هربیگ-هارو طبق معمولً ناپایدار می باشند و طی چند هزار سال تحول می‌کنند، چون فواره‌ها با محیط‌های درحال تحول تعامل دارند.

منظومه‌ی HH30 به‌خاطر فواره‌های دوقطبی چشمگیرش شناخته شده است که با شدت بالا از ستاره اولیه به بیرون پرتاب می‌بشود. مشاهدات تلسکوپ فضایی هابل نمای زیبایی از قرص گرد و غبار را نشان داده‌اند که به طور لبه‌ای دیده می‌بشود و ستاره مرکزی را نهان می‌کند؛ اما به دانشمندان امکان می‌دهد تا فرآیندهای پیچیده‌ی راه اندازی ستاره‌ها و سیارات را مطالعه کنند.

تیم اخترشناسان تصاویر جیز وب، هابل و «آرایه میلی‌متری بزرگ آتاکاما» (ALMA) را ترکیب کردند تا بتوانند ظاهر قرص را در طول موج‌های گوناگون بازدید کنند. مشاهدات به‌نحوه شگفت‌انگیزی در این عکس تازه ثبت شده‌اند و جزئیات بی‌سابقه‌ی HH30 را نشان خواهند داد.