معارفه ۶ مورد از بهترین داروهای ضد افسردگی + عوارض و فواید_مستطیل زرد

داروهای ضد افسردگی داروهایی می باشند که برای درمان طیف‌های گوناگون اختلال افسردگی، اضطراب و دیگر اختلال‌های روانی تجویز خواهد شد.

محققان و متخصصین روانپزشکی، این داروها را بر پایه مکانیسم تاثییر در چندین گروه جای داده‌اند. برای مثال، قرص ضد افسردگی فلوکستین در گروه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین قرار دارد؛ در حالی که قرص ونلافاکسین در گروه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین جای گرفته است. مابقی داروهای ضد افسردگی نیز در دیگر گروه‌ها طبقه‌بندی شده‌اند.

برای توضیح کامل‌تر، این نوشته از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر را به بازدید انواع قرص افسردگی و نکات مهم مربوط به آن تعلق می‌دهیم. 

اگر سوالی داشتید، می‌توانید درانتهای نوشته و در قسمت نظرات نقل کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر جواب دهد. 

آشنایی با انواع داروهای ضد افسردگی

داروهای ضد افسردگی همانطور که از نامش اشکار است، برای کنترل و درمان علائم اختلال افسردگی تجویز خواهد شد. این دارو‌ها در چند دسته‌بندی کلی قرار می‌‌گیرند که عبارت هستند از:

• مهار‌کننده‌های بازجذب سروتونین (SSRI)
• مهار‌کننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین (SNRI)
• مهارکننده بازجذب نوراپی‌نفرین و دوپامین (NDRI)
• داروهای ضد افسردگی ۳ حلقه‌ای (TCAS)
• داروهای ضد افسردگی چهار حلقه‌ای (TeCA)
• مهارکننده‌های مونواکسیداز (MAOI)

 ملزوم به ذکر است که گروه SSRI‌ها، محبوب‌ترین و پرتجویزترین قرص‌های ضد افسردگی در سراسر جهان می باشند. 

با استناد به مقاله‌ای انتشار شده در وب‌سایت healthline،

هرکدام از قرص‌های ضدافسردگی با تشکیل اعتدال در انتقال‌دهنده‌های عصبی مغز، علائم افسردگی، اضطراب و دیگر علائم مرتبط را افت خواهند داد.

دوز مصرف همه داروها توسط پزشک متخصص تعیین می‌بشود و هرگونه عمل سرخود عوارض جدی به جستوجو دارد. در ادامه، چند قرص ضد افسردگی مهم را به همراه موارد مصرف، مزایا و معایب بازدید می کنیم.

سرترالین

سرترالین یا قرص آسنترا، یکی از معروف‌ترین داروهای ضد افسردگی و نشاط آور از گروه مهارکننده بازجذب سروتونین (SSRI) است. این دارو با نام مهم زولوفت، در سال ۱۹۹۱ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تایید شد. امروزه با نام‌های تجاری متعدد در داروخانه‌های سراسر جهان حاضر است. 

سرترالین برای درمان چه بیماری‌هایی تجویز می‌بشود؟

سرترالین با این که نوعی داروی ضد افسردگی است، اما برای درمان طیف وسیعی از اختلال‌های روانی تجویز می‌بشود. این اختلال‌ها عبارت هستند از:

• اختلال افسردگی اساسی (MDD)
• اختلال وسواس اجباری (OCD)
• اختلال هراس (PD)
• اختلال استرس بعد از سانحه (PTSD)
• اختلال اضطراب اجتماعی (SAD)

سرترالین با افزایش سطح سروتونین (نوعی انتقال‌دهنده عصبی) در مغز، علائم افسردگی و اضطراب را افت می‌دهد. 

دوزهای مصرفی سرترالین

دوز مصرفی سرترالین مشابه با نوع بیماری و علائم آن توسط روانپزشک تعیین می‌بشود. در حالت کلی، این دارو با دوز‌های زیر در داروخانه‌ها حاضر است: 

• ۲۵ میلی‌گرم
• ۵۰ میلی‌گرم
• ۱۰۰ میلی‌گرم
• ۱۵۰ میلی‌گرم
• ۲۰۰ میلی‌گرم

مسئله! سرترالین به شکل محلول خوراکی ۲۰ میلی‌گرمی نیز تشکیل می‌بشود. 

مزایای مصرف داروی سرترالین 

با اهمیت ترین مزایای مصرف این دارو عبارت هستند از:

• افت حس غم و ناراحتی
• افزایش انرژی
• افزایش انگیزه
• بهبود تمرکز 
• افت نوسان‌های خلقی
• افت تحریک‌پذیری

این چنین، مقدار تشکیل وابستگی به این دارو نسبت به دیگر قرص‌های ضد افسردگی پایین‌تر است. 

عوارض مصرف داروی سرترالین 

عوارض این دارو در دو دسته عوارض رایج و عوارض زیاد جدی طبقه‌بندی خواهد شد. ابتدا عوارض رایج را بازدید می‌کنیم:

• حالت تهوع
• اسهال
• سوء هاضمه
• افت اشتها
• افزایش تعریق
• لرز
• افت اشتها
• افت میل جنسی 

بر پایه مطالب درج‌شده در وبسایت Drugs، این عوارض جانبی فقط در بین ۵ درصد از مصرف‌کنندگان رخ داده است. این چنین، عوارض نادر این دارو موارد زیر را شامل خواهد شد:

• بثورات پوستی یا کهیر (به گمان زیادً همراه با تب و درد مفاصل)
• مشکل در تنفس
• تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو 
• خونریزی یا کبودی غیر معمول
• تشنج
• تغییرات بینایی ( همراه با درد، قرمزی یا تورم در چشم‌ها)
• سردرد

در صورت مشاهده عوارض فوق حتما به پزشک مراجعه کنید.

تداخل‌های دارویی سرترالین

مصرف همزمان سرترالین با برخی دارو‌ها تداخل تشکیل می‌کند و امکان پذیر خطرناک باشد؛ چند مورد از دارو‌ها عبارت هستند از:

• مهارکننده‌های مونواکسیداز (MAOI)؛ همانند سلژیلین (خطر سندرم سروتونین) 
• داروهای ضداضطراب (بنرودیازپین‌ها)؛ همانند دیازپام یا لورازپام
• داروهای ضد انعقاد خون؛ همانند وارفارین و آسپرین (خطر خونریزی)
• داروهای ضد افسردگی دیگر؛ گروه سه‌حلقه‌ای‌ها
• قرص لیتیوم

مسئله! برای پیشگیری و جلوگیری از هرگونه تداخل دارویی، لیست داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار دهید.

فلوکستین 

فلوکستین نخستین داروی مهارکننده بازجذب سروتونین (SSRI) است که در سال ۱۹۸۷، با نام تجاری پروزاک به بازار اراعه شد. قرص فلوکستین به علت عوارض جانبی کمتر نسبت به دارو‌های قدیمی، تاریخ جدیدی در درمان افسردگی رقم زد. 

مکانیسم تاثییر داروی فلوکستین

فلوکستین با افزایش مقدار سروتونین در پایانه‌های عصبی مغز، خلق‌وخوی فرد را بهبود بخشیده و علائم اضطراب را افت می‌دهد. اثرات این دارو کم کم و با گذشت چند هفته اشکار می‌بشود. 

فلوکستین برای درمان چه بیماری‌هایی تجویز می‌بشود؟ 

این دارو برای درمان اختلال‌های روانی زیر تجویز می‌بشود:

• اختلال افسردگی اساسی
• اختلال وسواس جبری
• اختلال هراس 
• اختلال پرخوری عصبی 
• درمان علائم روانی ناشی از سندرم پیش از قاعدگی

دوز مصرفی دارو در هرکدام از بیماری‌های فوق متفاوت است. 

فلوکسیتن در چه دوز‌هایی تشکیل می‌بشود؟

این دارو به شکل قرص، در دوز‌های ۱۰، ۲۰ و ۴۰ میلی‌گرم حاضر است. روانپزشکان، درمان را طبق معمولً از ۲۰ میلی‌گرم در روز اغاز می‌کنند، سپس بسته به بیماری و عکس العمل بدن بیمار، مصرف روزانه را حداقل تا ۸۰ میلی‌گرم افزایش خواهند داد. 

مزایای داروی فلوکستین

این دارو برای طیف گسترده‌ای از اختلال‌های روانی کاربرد داشته و نسبت به داروهای قدیمی‌تر (TCA‌)، عوارض جانبی کمتری دارد. 

عوارض داروی فلوکستین 

چند مورد از عوارض این دارو عبارت هستند از:

• تأخیر در اثرگذاری (۲-۶ هفته)
• گمان تشدید اضطراب در رو‌ز‌های نخست 
• گمان ابراز حالت تهوع، سردرد و بی‌خوابی

در موارد نادر، این دارو امکان پذیر افکار خودکشی را در بیماران افزایش دهد. 

تداخل‌های دارویی فلوکستین

مصرف همزمان فلوکستین به گمان زیادً با برخی دارو‌ها تداخل تشکیل می‌کند. بهتر است پیش از مصرف آن همراه داروهای دیگر با پزشک مشورت کنید. چند مورد از داروهایی که با فلوکستین تداخل دارند عبارت هستند از:

• مهارکننده‌های مونواکسیداز (MAOI)؛ همانند فنلزین، ترانیل سیپرومین
• داروهای ضداضطراب (بنرودیازپین‌ها)؛ همانند دیازپام و لورازپام
• داروهای ضد انعقاد خون؛ همانند وارفارین و آسپرین
• داروهای ضد افسردگی دیگر؛ گروه سه‌حلقه‌ای‌ها
• داروهای ضد قارچ؛ همانند کتوکونازول، ایتراکونازول
• داروهای ضد فشارخون
• قرص پاروکستین
• قرص لیتیوم

اثرات این داروها با فلوکستین تحکیم خواهد شد. درنتیجه امکان پذیر مصرف همزمان این داروها با فلوکستین خطرناک باشد.

سیتالوپرام

داروی سیتالوپرام نیز نوعی مهارکننده بازجذب سروتونین است که در دهه ۱۹۸۰ تشکیل شد. سپس در سال ۱۹۹۸ با تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، به یکی از داروهای ضد افسردگی قوی و رایج در سراسر جهان تبدیل شد. قرص سیتالوپرام با افزایش سطح سروتونین، علائم افسردگی و اضطراب را بهبود می‌بخشد. اثرات درمانی سیتالوپرام  طی ۴-۶ هفته ظاهر خواهد شد.

سیتالوپرام برای درمان چه بیماری‌هایی تجویز می‌بشود؟

داروی سیتالوپرام به گفتن یک قرص ضد استرس و افسردگی، برای درمان اختلال افسردگی، اختلال‌های اضطرابی و اختلال‌های وسواس تجویز می‌بشود. 

دوز مصرفی دارو سیتالوپرام

این دارو در دوزهای ۱۰، ۲۰ و ۴۰ میلی‌گرمی تشکیل می‌بشود. پزشک متخصص، روال درمانی را  طبق معمولً با دوز ۲۰ میلی‌گرم اغاز می‌کند؛ ولی حداقل دوز روزانه این دارو برای افراد مسن کمتر از ۲۰ میلی‌گرم و برای جوانان ۴۰ میلی‌گرم در روز است. 

مزایای مصرف سیتالوپرام

با این که کارکرد این دارو شبیه دیگر داروهای گروه SSRI‌ است، ولی عوارض کمتری نسبت به داروهای دیگر دارد. 

عوارض جانبی سیتالوپرام

با اهمیت ترین مشکل این دارو تاثییر طویل‌زمان آن است. یقیناً این مورد را نمی‌توانیم به گفتن عارضه در نظر بگیریم؛ ولی تعداد بسیاری از بیماران از این موضوغ شکایت دارند. در حالت کلی، عوارض جانبی سیتالوپرام عبارت هستند از:

• گمان ابراز تهوع
• خشکی دهان 
• تعریق
• خطر طویل شدن QT در الکتروکاردیوگرام (در صورت مصرف دوزهای بالاتر)

مسئله! مزایای این دارو نسبت به عوارض آن زیاد تر بوده و می‌توان او گفت که بهترین قرص ضد افسردگی گروه مهارکننده‌‌ بازجذب سروتونین است. 

بوپروپیون

داروی بوپروپیون که با نام قرص ولبان نیز شناخته می‌بشود، در سال ۱۹۶۹ گسترش یافت. این دارو سپس از دارو‌های سرترالین، سیتالوپرام و فلوکستین، چهارمین داروی ضدافسردگی است که در ایالات متحده تجویز می‌بشود. بوپروپیون با این که نوعی داروی ضد افسردگی است، اما به گفتن آرام‌قسمت و داروی کمکی برای ترک سیگار نیز تجویز می‌بشود. 

مکانیسم تاثییر بوپروپیون

بوپروپیون، از گروه مهارکننده بازجذب نوراپی‌نفرین و دوپامین (NDRI) بوده و برخلاف SSRI‌ها، تاثییر بسیاری روی سروتونین ندارد. چون با تشکیل اعتدال و تنظیم نوراپی‌نفرین و دوپامین، انرژی فرد را افزایش می‌دهد. 

بوپروپیون برای درمان چه بیماری‌هایی تجویز می‌بشود؟‌

این دارو برای درمان و کنترل علائم بیماری‌ها و مشکلات زیر تجویز می‌بشود:

• افسردگی اساسی
• اختلال نقص دقت و بیش‌فعالی
• افت تمایل به سیگار کشیدن 

دوز مصرفی دارو برای هرکدام از بیماری‌ها توسط روانپزشک تعیین می‌بشود. 

دوز مصرفی بوپروپیون

این دارو با دوز‌های ۷۵، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی‌گرم تشکیل شده و دوز استاندارد آن برای درمان، بین ۱۵۰ – ۳۰۰ میلی‌گرم در روز است. (بسته به عکس العمل بدنی بیمار تعیین می‌بشود.)

مزایای بوپروپیون

یکی از با اهمیت ترین مزایای‌ داروی بوپروپیون، این است که برخلاف SSRI‌ها اثری بر میل جنسی بیمار ندارد. این چنین تمرکز بیمار را افزایش می‌دهد. 

عوارض بوپروپیون

این دارو برای افراد دارای سابقه تشنج یا بی‌اشتهایی عصبی مناسب نیست. چون در صورت تجویز در دوز‌های بالاتر، گمان ابراز تشنج وجود دارد. دیگر عوارض دارو شامل خشکی دهان و بی‌خوابی است.

در حالت کلی، هیچ کدام از داروهای ضد افسردگی و اضطراب بدون عارضه نیستند؛ اما درصورتی‌که روانپزشک این دارو‌ها را برای شما تجویز می‌کند، یعنی این که مزایای دارو نسبت به عوارض آن زیاد تر است. 

دلوکستین

داروی دلوکستین با نام تجاری Cymbalta، یکی از با اهمیت ترین داروهای گروه مهارکننده بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین است. این دارو، برای اولین بار در سال ۲۰۰۴ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، برای درمان افسردگی اساسی تایید شد. سپس با گذشت زمان، اثرات آن در کنترل همزمان علائم اختلال‌های روانی و درد‌های جسمانی نیز به اثبات رسید.

مکانیسم تاثییر دارو دلوکستین

دلوکستین با افزایش مقدار سروتونین و نوراپی‌نفرین در مغز، علائم افسردگی و اضطراب را افت می‌دهد. در تسکین دردهای مزمن عصبی نیز موثر است.

مسئله! این دارو به گمان زیادً برای زنان بارده و شیرده خطرناک است. نظر می‌کنیم که پیش از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.

دلوکستین برای درمان چه بیماری‌هایی تجویز می‌بشود؟

این دارو برای بیماری‌های زیر تجویز می‌بشود:

• اختلال افسردگی اساسی
• اختلال اضطراب فراگیر
• درد‌های نوروپاتی ناشی از دیابت
• درمان فیبرومیالژیا
• درد‌های عضلانی – اسکلتی مزمن

گستره درمانی دلوکستین زیاد گسترده است.

دلوکستین در چه دوزهایی تشکیل می‌بشود؟

داروی دولوکستین در دوزهای ۲۰، ۳۰ و ۶۰ میلی‌گرم تشکیل می‌بشود. حداکثر دوز درمانی آن از ۶۰ میلی‌گرم در روز اغاز می‌بشود. (نسبت به نوع بیماری امکان پذیر این دوز تحول کند)

مزایای دارو دلوکستین

دلوکستین اولین دارویی است که همراه با درمان افسردگی، درد‌های عضلانی و نوروپاتی ناشی از بیماری‌های جسمانی را نیز افت می‌دهد.

عوارض دارو دلوکستین

عوارض شایع دلوکستین عبارت هستند از:

• حالت تهوع
• خشکی دهان
• خواب‌آلودگی
• سرگیجه
• افت اشتها
• خستگی

این چنین، عوارض جدی‌تر این دارو که به ندرت ابراز می‌کنند، موارد زیر را شامل خواهد شد:

• سندروم سروتونین (در صورت تداخل دارویی)
• خطر افزایش فشارخون

برای جلوگیری از این عوارض، بهتر است تداخل‌های دارویی دلوکستین را از پزشک متخصص خود سوال کنید.

 ونلافاکسین

ونلافاکسین یکی دیگر از داروهای ضد افسردگی است که در دسته مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs) قرار می‌گیرد. این دارو با تنظیم مقدار سروتونین و نوراپی نفرین، به بهبود علائم افسردگی، اضطراب و دیگر اختلالات مرتبط پشتیبانی می‌کند. ونلافاکسین به‌صورت قرص و کپسول در دسترس است.

ونلافاکسین برای درمان چه بیماری‌هایی تجویز می‌بشود؟

داروی ونلافاکسین برای موارد زیر تجویز می‌بشود:

• درمان افسردگی
• درمان اختلال اضطراب فراگیر (افت اضطراب و نگرانی‌های شدید)
• درمان اختلال اضطراب اجتماعی (افت اضطراب در جاهای شلوغ)
• درمان اختلال پانیک (افت حملات پانیک)
• درمان اختلال وسواس جبری

با این که ونلافاکسین برای اختلال‌های وسواس تجویز می‌بشود، اما مقدار اثرگذاری آن در بیماری‌های افسردگی و اضطراب زیاد تر است.

دوز و نحوه مصرف ونلافاکسین

دوز مصرفی ونلافاکسین نیز همانند دیگر داروها، بر پایه نوع بیماری و شدت علائم آن تجویز می‌بشود.

دوز اغاز معمول برای بزرگسالان نزدیک به ۷۵ میلی‌گرم در روز است که در سه نوبت مصرف می‌بشود. حداکثر دوز روزانه این دارو هم طبق معمولً ۳۷۵ میلی‌گرم است.

مسئله! این دارو در دوزهای پایین‌تر، بر سروتونین و در دوزهای بالاتر بر نوراپی نفرین تاثییر دارد.

مزایا دارو ونلافاکسین

ونلافاکسین نوعی داروی ضد افسردگی سریع است. چون بیماران تاثییر‌های مثبت آن را سریع تر از دیگر داروها حس می‌کنند. این چنین، برای بیمارانی که به داروهای SSRI جواب نمی‌دهند زیاد مناسب است.

عوارض آن نسبت به داروهای سه‌حلقه‌ای نیز کمتر است.

عوارض دارو ونلافاکسین

برخی از عوارض جانبی ونلافاکسین را بازدید می‌کنیم:

• تهوع و مشکلات گوارشی
• خواب‌آلودگی یا بی‌خوابی
• افت اشتها و افت وزن
• افزایش سختی خون ( در دوزهای بالا زیاد تر دیده می‌بشود)
• سردرد
• افت میل جنسی
• تعریق شبانه
• سرگیجه

مسئله! اگر سختی خون دارید، پیش از مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید.

تداخل‌های دارویی ونلافاکسین

ونلافاکسین امکان پذیر با  داروهای زیر تداخل داشته باشد:

• MAOIs (مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز)؛ مصرف هم‌زمان این داروها با ونلافاکسین می‌تواند خطر ابتلا به سندرم سروتونین را افزایش دهد.
• داروهای ضد اضطراب، آرام‌قسمت‌ها و خواب‌آورها؛ می‌توانند تأثیرات خواب‌آوری را تحکیم کنند.

زمان مراجعه به پزشک یا روانپزشک، لیست داروهای ضد افسردگی خود را در اختیار او قرار دهید تا از ابراز هرگونه تداخل‌های دارویی جلوگیری بشود.

دیگر داروهای ضدافسردگی

چند اسم قرص ضد افسردگی دیگر را در جدول زیر آورده‌ایم. این قرص‌ها به علت عوارض زیاد، کمتر از دارو‌های دیگر تجویز خواهد شد:

نام دارو	گروه دارویی	دلایل تجویز کمتر
آمی‌تریپتیلین	ضد افسردگی‌های سه‌حلقه‌ای	عوارض جانبی زیاد
تری‌میپرامین	ضد افسردگی‌های سه‌حلقه‌ای	عوارض جانبی زیاد
موکلوبماید	مهارکننده‌های مونواکسیداز	افزایش شدید سختی خون – تداخل‌های دارویی خطرناک
نورتریپتیلین	ضد افسردگی‌های سه‌حلقه‌ای	عوارض جانبی زیاد
داپوکستین	مهارکننده بازجذب سروتونین	اثرات مختصر‌زمان
پاروکستین	مهارکننده بازجذب سروتونین	گمان ابراز مشکلات گوارشی شدید

مسئله! چندین سال است که تعداد بسیاری از قرص‌های ضد افسردگی (همانند ضد افسردگی‌های سه‌حلقه‌ای) در ایالات متحده تجویز نمی‌شوند. چون سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، همانند اسبق این داروها را تایید نمی‌کند.

داروهای ضد افسردگی بدون نسخه

همه قرص‌ها و داروهایی که تا بحال بازدید کردیم با نسخه پزشک تهیه خواهد شد. با‌این‌حال، در رابطه داروهای بدون نسخه می‌توانیم به منفعت گیری از مکمل‌های اسید چرب امگا ۳ اشاره کنیم. این نوع از داروها، با گفتن داروهای ضد افسردگی گیاهی یا درمان گیاهی افسردگی معروف‌اند. یقیناً بهتر است پیش از مصرف این دارو‌ها نیز با پزشک متخصص خود مشورت کنید.

آیا قرص ضد افسردگی بدون عوارض هم وجود دارد؟

خیر، همه داروهای ضد افسردگی، عوارض دارند. یقیناً برخی از آنها عوارض کمتری دارند. هایپرسیوم (Hypericum)، والریان پلاس (Valerian Plus) و سیلکسان (Silexan) از جمله این داروها می باشند.

برای تجویز داروهای ضد افسردگی باید به پزشکان چه تخصصی مراجعه کرد؟

برای تهیه داروهای ضد افسردگی بایستی به پزشک متخصص یا روانپزشک مراجعه کنید. یقیناً علت مهم مراجعه بیماران به دکتر روانپزشک، فقط دریافت قرص ضد افسردگی یا داروهای افسردگی نیست.

بدیهی است که افراد طبق معمولً به علت مشکلات و بیماری‌هایی که با آنها دچار می باشند به روانپزشک مراجعه می‌کنند. سپس اگر نیاز باشد، قرص افسردگی برایشان تجویز خواهد شد. شما هم می‌توانید با مراجعه به سامانه نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر، از بهترین روانپزشکان سراسر ایران نوبت ویزیت و مشاوره دریافت کنید.

منبع های:

drugs.com

mayoclinic.com

سوالات متداول داروهای ضد افسردگی

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری