فراموشکاری می‌تواند دارای مزیت تکاملی باشد_مستطیل زرد

در مرحله‌ی بعدی پژوهشگرها این سوال را نقل کردند: حتی اگر هیچ زنگ و هیچ شوکی در کار نباشد، آیا فعال‌سازی مصنوعی نورون‌ها می‌تواند علتبشود که جونده‌ها انتظار شوک در پاهایشان را داشته باشند؟ آن‌ها این کار را با منفعت گیری از تکنیکی به نام تحریک اپتوژنتیکی انجام دادند که شامل منفعت گیری از نور و مهندسی ژنتیک است و نشان دادند که این تکنیک می‌تواند این چنین خاطراتی را فعال کند.

ربط رویدادهای یادشده با انسان را می‌توان در نوعی فراموشکاری گذرا اشکار کرد که می‌تواند به‌علت از دست دادن حافظه نباشد. برگردیم به مثال اولی که شخصی را در خیابان می‌بینید و نمی‌توانید نام او را برای بیاورید. احتمالا فکر کنید سخن اول اسمش را می‌دانید و در یک لحظه به نام او برسید. این اتفاق را «نوک زبان» می‌گویند.

راجر براون و دیوید مک‌نیل روانشناس‌های آمریکایی اتفاق‌ی نوک زبان را در دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی بازدید کردند و بر پایه یافته‌هایشان توانایی افراد برای شناسایی ابعاد گوناگون یک کلمه‌ی گمشده، فراتر از انتظار می بود. این یافته نشان می‌داد که اطلاعات به‌طور کامل فراموش نشده‌اند.

بر پایه یک نظریه، اتفاق‌ی نوک زبان حاصل اتصال‌های ضعیف در حافظه بین کلمات و معنایشان است و سختی در برای سپردن اطلاعات دلخواه را منعکس می‌کند. بااین‌حال گمان دیگر این است که این اتفاق نشانه‌ای باشد که فرد تا این مدت اطلاعات را فراموش نکرده و فعلاً وجود ذهن ندارد.

این چنین شواهدی مشخص می کند چرا فراموشکاری به‌صورت مکرر و با افزایش سن رخ می‌دهد و تشخیص آن آسان‌تر می‌بشود؛ به‌طوری‌که مغز باید اطلاعات بیشتری را برای برای سپردن چیزها مرتب کند. اتفاق‌ی نوک زبان احتمالا ابزار مغز برای فراموش نکردن اطلاعات دلخواه باشد و این مقاومت می‌تواند یادآوری موفق را به جستوجو داشته باشد.

در کل، احتمالا اطلاعات را به دلایل مختلفی فراموش کنیم. برای مثال علت این فراموشکاری می‌تواند عدم دقت کافی یا زوال اطلاعات به‌مرور زمان باشد. احتمالا برای به‌روزرسانی خاطرات تازه این کار را انجام دهید و احتمالا اطلاعات فراموش‌شده به‌طور دائمی از بین نروند بلکه فقطً دسترسی به آن‌ها ممکن نباشد. همه شکل‌های فراموشکاری به مغز ما امکان می‌دهد به شکل بهینه‌ای عمل کند و علتبقای ما در نسل‌های متوالی شده است. یقیناً نباید پیامدهای منفی فراموشکاری شدید همانند بیماری آلزایمر را دست کم گرفت؛ اما فراموشکاری می‌تواند مزیت‌های تکاملی را به‌جستوجو داشته باشد.