ویژگی های پهپاد انتحاری آرش را بشناسیم_مستطیل زرد

به نقل از خبر آنلاین، در عملیات وعده صادق (۱) به وضوح دیدیم که پهپادها گرچه کوچک و ارزان قیمت می باشند، اما می‌توانند تبدیل به دردسری بزرگ برای دشمن شوند و سامانه‌های پدافند هوایی آن‌ها را با اختلال روبه رو کنند. جمهوری اسلامی ایران در عرصه طراحی و تشکیل زیاد پهپاد، سابقه فوق الاده دارد و توانسته طی سالیان تازه، پیشرفت‌های قابل توجهی در این حوزه داشته باشد.

پهپاد انتحاری آرش

پهپاد ناظر ۱۳۶ یکی از با اهمیت ترین پرنده‌های انتحاری کشورمان است که یک نسخه ارتقایافته با نام پهپاد ناظر ۲۳۸ هم دارد. نه تنها در ایران، بلکه در روسیه و تعداد بسیاری از کشورهای همسایه و متحدمان ناظر به کارگیری این هواپیمای بدون سرنشین هستیم و ارتش پهپادها بلای جان دشمنان شده است.

یقیناً علاوه بر طراحی و گسترش پهپادهای انتحاری، مثالهای موفق فرد دیگر هم داریم که همانند پهپاد مسلح مهاجر ۶ می‌توانند به سمت دشمنان، بمب و موشک پرتاب کنند. یکی دیگر از پهپادهای انتحاری کشورمان که ویژگی‌های دلنشین و مشخصات فنی مساعد دارد، آرش است.

ناظر ۱۳۶ و تولد پهپادی به نام آرش

اغاز دهه ۹۰ شمسی می بود که نیروهای مسلح ایران برای افت هزینه‌ها و مقصد قرار دادن اهداف دوردست به فکر گسترش یک پهپاد تازه افتادند. در واقع اغاز دهه قبلی، ایران تجهیزبه تعدادی موشک بالستیک برای مقصد قرار دادن دشمنانی همانند اسرائیل می بود، اما این تسلیحات هم گران بودند و هم این که بزرگ و پیچیده به حساب می‌آمدند.

برای انهدام برخی از اهداف دشمن، نیازی به کلاهک‌های سنگین و گران قیمت بالستیک نبوده است و مجموع این عوامل مهندسان ایرانی را به سمت و سوی طراحی یک پرنده ارزان و اقتصادی سوق داد. از طرفی آنچه برای نیروهای مسلح اهمیت داشت، تشکیل زیاد این سلاح و عملیاتی شدن آن در مختصر‌ترین زمان ممکن می بود.

جدای از اینها باید جنگ افزاری طراحی می‌شد که از خاک سرزمین خودمان به سمت صهیونیست‌ها پرتاب بشود و این یعنی باید حداقل ۱۳۰۰ کیلومتر برد می‌داشت. بعد از سبک و سنگین کردن اوضاع و با الهام از پهپاد هارپی اسرائیل، مخلوقی به نام پهپاد ناظر ۱۳۶ متولد شد.

برد ناظر ۱۳۶ نزدیک به ۲۰۰۰ کیلومتر است و از یک موتور پیستونی منفعت می‌برد. شدت این پرنده حداکثر ۱۴۰ کیلومتر بر ساعت است و عملا برای رسیدن به اسرائیل، نیاز به فرصتی ۹ ساعته دارد. (گرچه دیدیم که در دعوا موشکی به اسرائیل از ارتش پهپادهای ناظر منفعت گیری شد) ارزان بودن و ابعاد کوچک این پهپاد، مزایای مهمی بودند که ناظر ۱۳۶ را محبوب کردند.

قیمت هر فروند از این پهپاد نزدیک به ۲۰ هزار دلار می بود و برای انهدام آن باید از موشک‌های ۵۰۰ هزار تا ۱ میلیون دلاری منفعت گیری می‌شد. ناظر ۱۳۶ کارکرد مساعد دارد، اما ایران به جستوجو طراحی و گسترش یک پهپاد ضد رادار می بود. فکر کنید یک پرنده انتحاری بتواند پیش از یک دعوا بزرگ و گسترده – نظیر آنچه در وعده صادق ۲ دیدیم – سامانه‌های راداری و هشدار دهنده‌های آن‌ها را از کار بیندازد؛ چه اتفاقی می‌افتد؟ بله موج موشک‌های بالستیک و نقطه زن، اسرائیل را با خاک یکسان می‌کنند.

مشخصات فنی پهپاد آرش

برای تحقق بخشیدن به آرزوهای فوق، پهپادی به نام آرش متولد شد و از سال ۱۳۹۹ شمسی به خط تشکیل آمد. آرش پهپادی انتحاری با بال دلتا، بدنه‌ای همانند به دوک و یک موتور پیستونی و ۴ متر طول بدنه است و از ناظر ۱۳۶ ابعاد بزرگ‌تری دارد. قلب تپنده آن یک موتور پیستونی MADO MD-550 با توان خروجی ۵۰ اسب بخاری است.

مهندسان کشورمان موفق شده‌اند موتور فوق را با الهام از پیشرانه لیمباخ L550E آلمان طراحی کنند. محل تعبیه این موتور در تکه عقب بوده و پهپاد را با نیروی خودش به جلو می‌راند. (این پیشرانه روی ناظر ۱۳۶ هم نصب شده) به نقل از برخی منبع های، شدت نهایی پهپاد انتحاری آرش نزدیک به ۳۵۰ کیلومتر می بود و برخی از کارشناسان این عدد را ۲۸۰ کیلومتر اظهار کرده‌اند. به نظر می‌رسد که شدت آرش بین ۱۴۵ تا ۱۸۵ کیلومتر در ساعت باشد.

پهپاد آرش بدون چرخ تشکیل شده و چون تجهیزبه موتور پیستونی است، نمی‌تواند به تنهایی از روی لانچرهای زمینی به هوا برخیزد و به همین خاطر نیاز به بوستر کمکی دارد. راکت کمکی که آرش را به پرواز در می‌آورد، زیر آن نصب شده و پهپاد را تا سرعتی که بتواند موتور پیستونی اغاز به کار کند، می‌رساند.

تا به امروز و بر پایه تصاویر انتشار شده، می‌دانیم که این پهپاد از روی پرتابگر زمینی ثابت یا از روی پرتابگر متحرک و از داخل آن به سمت اهداف پرتاب می‌بشود. سیستم پرتاب آرش زیاد ساده است و در برخی از رزمایش‌ها موفق شده از روی ناو تدارکاتی هم به سمت مقصد فرضی پرتاب بشود.

حداکثر برد پروازی این پرنده انتحاری بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتر اظهار شده و منبع های موثق ادعا کرده‌اند که در زمان تست، ۱۴۰۰ کیلومتر برد داشته است. تصاویر این چنین نشان خواهند داد که امکان تنظیم ارتفاع پرواز به پشتیبانی خلبان خودکار یا اتوپایلوت وجود دارد.

سامانه‌های هدایتی و الکترونیکی آرش

یکی از قابلیت‌های پهپاد آرش ۱، تجهیز آن با نقشه ضد رادار و یک کاونده غیرفعال است که با دریافت امواج راداری دشمن، به محل ارسال رادار دعوا کند. پروسه‌ای که این پرنده طی می‌کند، شبیه چیزی است که یک موشک ضد رادار انجام می‌دهد.

نمونه ارتقایافته این پهپاد با نام آرش ۲، تجهیزبه سیستم هدایت ماهواره‌ای و اینرسی است. یقیناً منبع های داخلی راجع به سیستم ماهواره‌ای صحبتی نکرده‌اند، اما از آنجایی که اوکراینی‌ها با باز کردن قطعات ناظر به این نتیجه رسیدند که تجهیزبه ماهواره است، آرش هم به همین ترتیب خواهد می بود.

سیستم هدایت ماهواره‌ای با جی پی اس غیرنظامی دقت پایین‌تری نسبت به ماهواره جی پی اس نظامی دارد، اما مزیتش این است که به پهپاد دقت زیر ۷ تا ۱۰ متری می‌دهد. این چنین آرش را با یک دوربین اپتیک حرارتی روی دماغه دیده‌اند که در نوع خود دلنشین دقت است. تفاوت سیستم هدایتی جی پی اس با اپتیک در این است که با اولی فقط می‌توان به اهداف ثابت دعوا کرد، در حالی که با اپتیک امکان دعوا به اهداف متحرک هم وجود دارد.

برای مثال می‌توان پهپاد انتحاری آرش را تا نزدیکی مقصد با سیستم هدایت ماهواره‌ای برد و در مرحله آخر با اپتیک دقت را افزایش داد. آرش ۲ می‌تواند ضد اهداف متحرک هم به کار رود. علاوه بر این یک نسخه از آرش با سیستم هدایت دید حرارتی هم وجود دارد که امکان دعوا به اهداف متحرک را خواهد داشت.

کلام پایانی

پهپاد آرش حداکثر ۲۰۰ کیلوگرم وزن داشته و وزن کلاهکش به ۳۰ کیلوگرم می‌رسد. از سال ۹۹ شمسی به سپس، چندین دفعه از این پرنده در رزمایش‌ها منفعت گیری شده و مقدار فراگیری‌اش از ناظر ۱۳۶ هم زیاد تر است. نیروهای مسلح کشورمان چندین دفعه از این سلاح قوی منفعت گیری کرده‌اند، اما در عملیات‌های برون مرزی دیده نشده است. این گونه به نظر می‌رسد که شدت آرش از ناظر زیاد تر است و می‌تواند با شدت سریع‌تری به مقصد برسد.

از آرش برای مقابله با اهداف سبکی نظیر هواپیماها، بالگردهای پارک شده، رادارها، تأسیسات زیربنایی همانند نیروگاه‌ها، دکل‌های انتقال نیرو، ساختمان‌ها و دیگر اهداف محافظت نشده منفعت گیری کرد.