بازدید علل گوناگون صدا دادن فک + راه حلهای درمان_مستطیل زرد

صدا دادن فک در زمان باز و بسته کردن دهان، گاز زدن یا خمیازه کشیدن، مشکلی است کا بعضی اوقات با حس درد همراه است. این صداها طبق معمول بی‌خطر می باشند و با مقداری استراحت به‌راحتی رفع خواهند شد. اما بعضی اوقات به علت استرس، دندان قروچه یا آرتروز مفاصل، تشکیل صدای فک ادامه‌دار خواهد شد. در این شرایط، علائمی همچون درد فک، سردرد، گوش درد، محدودیت حرکتی فک و قفل شدن فک را توانایی خواهید کرد.

مراجعه به دکتر دندانپزشک اولین کاری‌ست که در این چنین شرایطی باید انجام دهید. این متخصص با بازدید علائم شما و معاینه فیزیکی علت صدا را شناسایی کرده و درمان‌های مناسب را اراعه خواهد داد. با مطالعه این نوشته از مجله سلامتی و پزشکی دکتردکتر به راه حلهای درمان صدای فک پی خواهید برد.

در انتها، اگر سوالی درمورد این که عوارض و خطرات صدای فک دارید، در تکه نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن جواب خواهد داد.

صدا دادن فک چیست؟

صدای فک (jaw clenching)، اتفاق‌ای است که ناشی از اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD) یا اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) است. این اختلال می‌تواند به صداهای غیرطبیعی و حرکات غیرمنظم فک منجر بشود و به‌طور کلی در زمان فعالیت‌های روزمره همانند خوردن، سخن بگویید کردن، قورت دادن و خمیازه کشیدن مشکل تشکیل کند.

مفصل فک به طوری طراحی شده است که در جهت‌های گوناگون حرکت کرده و این حرکات نیاز به هماهنگی دقیق بین عضلات، اعصاب و خود مفاصل دارند. اما هنگامی که این هماهنگی مختل می‌بشود، مفاصل گیجگاهی به درستی عمل نکرده و تبدیل دررفتگی فک خواهد شد؛ در نتیجه امکان پذیر صداهایی از فک شنیده بشود.

صدای فک با چه علائمی همراه است؟

بیمارانی که به مشکل صدای فک و این چنین دیسک مفصل فکی مبتلا می باشند، موارد و علائم زیر را توانایی می‌کنند:

• سردرد به‌اختصاصی در زمان بیدار شدن
• گردن درد
• قفل شدن فک
• دندان قروچه
• گوش درد یا مسدود شدن گوش
• صدای زنگ در گوش
• سرگیجه

این علائم نشان‌دهنده وجود اختلالات جدی‌تری در سیستم حرکتی فک بوده و نیاز به معاینه فیزیکی و درمان تخصصی دارند.

آیا این عارضه خطرناک است؟

این عارضه طبق معمول بی‌زیان است و به خودی خود مشکلی تشکیل نمی‌کند. اما اگر این صداها با درد یا تغییراتی در صورت همراه شوند، نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر بوده و در این صورت بهتر است به دکتر دندانپزشک مراجعه کنید. در واقع صدا دادن و گرفتگی فک برای اکثر افراد، مشکل خاصی به‌وجود نمی‌آورد؛ اما در موارد زیر باید به متخصص مراجعه کرد:

علائم نیاز به مراجعه به پزشک	توضیحات
صدای فک همراه با درد	زیاد تر نشان‌دهنده وجود یک اختلال جدی‌تر
حساس شدن فک	نشانه التهاب یا صدمه در فک
ورم صورت	نشانه عفونت یا التهاب در فک
حس محدودیت حرکتی فک	ناشی از دررفتگی فک
قفل شدن فک در جای خود	حاکی از آرتروز مفصل
جویدن غذا به سختی	وجود مشکلات فکی یا دندانی
ابتلا به سردرد، دندان درد، گردن درد یا گوش درد	نشانه‌هایی از مشکلات فکی

در صورتی که یکی از این علائم را توانایی کردید، پیشنهاد می‌بشود برای برسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید و علت آن را جویا شوید.

صدا دادن فک چه دلایلی دارد؟

صدا دادن فک زمان باز و بسته کردن دهان ناشی از مشکلات مختلفی‌ست که به کارکرد مفصل فک تحتانی (TMJ) مربوط می‌بشود. این صداها طبق معمول از مفصل فک ناشی خواهد شد که تحت سختی قرار گرفته و به سمت داخل یا خارج حرکت می‌کند. صدای تشکیل شده از فک دلایل شایعی دارد که در صورت ابراز این صداها همراه با درد فک، باید به یک پزشک مراجعه کنید تا برسی دقیق‌تری انجام بشود و درمان مناسب صورت گیرد. در ادامه به بازدید دلایل گوناگون صدای فک پرداخته‌ایم:

اختلالات مفصل فک

اختلالات مفصل فک به شدت به کارکرد صحیح فک صدمه می‌زنند. این اختلالات شامل موارد زیر می باشند:

• اسپاسم عضلات؛ انقباضات غیرارادی عضلات اطراف فک می‌توانند علتسفتی و کشیدگی عضلات شوند که در نهایت تبدیل صدای غیرطبیعی زمان حرکت فک می‌بشود.
• رماتیسم مفصل؛ التهاب و درد در مفصل فک می‌تواند علتایجاد صداهای غیرطبیعی بشود. این التهاب طبق معمول به علت بیماری‌های خودایمنی یا شرایط التهابی دیگر تشکیل می‌بشود.
• تومورهای مفصل فک؛ وجود تومور یا زخم در ناحیه مفصل فک با تشکیل اختلال در حرکت طبیعی آن، به صدا دادن و درد فک منجر خواهد شد.

دقت! این اختلالات به علت عواملی همانند استرس، سختی عضلانی، دندان‌قروچه، صدمه‌دیدگی فک یا حتی ناهنجاری‌های ساختاری در مفصل تشکیل خواهد شد.

منفعت گیری زیاد از فک

منفعت گیری مکرر از فک، همانند جویدن مداوم آدامس یا غذاهای سفت، سختی بسیاری به عضلات و مفصل فک داخل می‌کند. این سختی علتسفتی عضلات و صدای فک خواهد شد. این چنین حرکات مکرر و غیرطبیعی امکان پذیر به صدمه‌ یا خستگی عضلات و تاندون‌ها منجر بشود.

قرارگیری نادرست دندان‌ها

اختلال در نظم و قرارگیری دندان‌ها مربوط به مشکلات دندانپزشکی است؛ نامرتبی یا بهم فشردگی دندان‌ها، سختی غیرطبیعی روی مفصل فک اعمال می‌کند. این سختی اضافی علتجابجایی و صدا دادن فک می‌بشود. دندان‌ها باید به‌طور طبیعی و مشابه با یکدیگر عمل کنند تا از سختی غیرضروری بر مفصل فک جلوگیری بشود.

صدمه‌های قدیمی

صدمه‌های داخل شده به فک یا ناحیه اطراف آن در قبل، تاثیرات بلندمدتی روی کارکرد مفصل بر جای می‌گذارند. این صدمه‌ها امکان پذیر شامل شکستگی، جراحت یا جابجایی باشند که جهت تحول در کارکرد طبیعی و صدای فک صورت خواهد شد.

قفل شدن فک

قفل شدن فک به حالتی حرف های می‌بشود که فک نمی‌تواند به درستی باز یا بسته بشود. این حالت طبق معمول به علت اختلالات مفصل فک تشکیل می‌بشود. در این حالت، صدای فک ناشی از سختی یا کشش ناگهانی بر مفصل است.

دندان قروچه

دندان قروچه یا سختی دادن دندان‌ها به هم تاثییر بسیاری روی مفصل فک می‌گذارد. این عمل طبق معمول در زمان استرس یا خواب از افراد سر می‌زند و می‌تواند به سختی و صدمه به عضلات و مفصل فک منجر بشود. دندان قروچه به مرور زمان با سفت شدن عضلات علتصدای فک خواهد شد.

بر پایه مقالات انتشار شده در آکادمی پزشکی دهان و دندان آمریکا (AAOM)،

دندان قروچه در خواب تحت کنترل آگاهانه فرد نیست و طبق معمول در طول شب در دوره‌های برانگیختگی رخ می‌دهد، چون فرد از مرحله عمیق‌تر خواب به مرحله سبک‌تر خواب می‌رود. این الگو امکان پذیر چندین دفعه در طول شب تکرار بشود. سختی شدیدی زمان خواب به فک‌ها در تاثییر ساییدن یا فشردن آن‌ها به هم تشکیل شده که تبدیل منفعت گیری بیشتر از حد از عضلات، درد یا خستگی صبحگاهی فک و اختلال در کارکرد فک می بشود.

درمان دندان قروچه زمان خواب، نیاز به رویکرد درمانی متغیری دارد. این چنین بعضی اوقات با یک اختلال خواب، همانند آپنه انسدادی خواب همراه خواهد می بود.

جویدن

صدا دادن فک زمان جویدن، به علت مجموعه‌ای از اختلالات در کارکرد طبیعی محل اتصال فک پایین به جمجمه است. این صداها طبق معمول به علت جابجایی فک و اختلال در حرکت آن تشکیل خواهد شد. علت مهم این صداها سفت شدن یا سست شدن عضلات و تاندون‌ها و غضروف‌هایی‌ست که به کارکرد صحیح فک پشتیبانی می‌کنند. هر گونه اختلال در این ساختارها، صداهای غیرطبیعی در میانه جویدن غذا یا سخن بگویید کردن تشکیل خواهد کرد. به این علت در صورت ابراز این صداها، بازدید حالت مفصل فک و عضلات اطراف آن الزامی است.

خمیازه

صدای فک زمان خمیازه از کشیدگی بیشتر از حد فک پایین در زمان باز کردن دهان ناشی می‌بشود. بعضی اوقات، این صداها به علت جابجایی دیسک بین استخوان‌های مفاصل گیجگاهی فکی رخ خواهند داد. در واقع، هنگامی که فک به‌طور ناگهانی و به شدت حرکت می‌کند، سختی بسیاری به ساختارهای اطراف داخل می‌بشود. برای افت این صداها تحکیم عضلات فک و بهبود کارکرد مفصل به ارامش فک پشتیبانی می‌کند و بهتر شدن حرکات آن و افت گمان ابراز صداهای ناخواسته را هم به جستوجو دارد.

صدای فک سمت راست

صدای فک سمت راست طبق معمول به علت جابجایی دیسک‌های مفصلی یا سختی روی عضلات فک تشکیل خواهد شد و امکان پذیر با درد یا ناراحتی همراه باشند. برای درمان خانگی صدای فک، منفعت گیری از کمپرس گرم یا سرد التهاب را افت و درد را تسکین می‌دهد. این چنین انجام تمرینات کششی ملایم برای فک، دامنه حرکتی را افزایش داده و به افت صداهای غیرطبیعی پشتیبانی می‌کند.

صدای فک سمت چپ

صدا دادن فک سمت چپ، همانند فک سمت راست به علت اختلالات مفصل گیجگاهی فکی یا تنش‌های عضلانی در این ناحیه ابراز می‌کند. برای درمان این مشکل نیز می‌توانید از کمپرس گرم یا سرد و همین‌طور داروهای غیراستروئیدی منفعت گیری کنید.

صدا دادن فک پایین

صدای فک پایین اصولا با درد و ناراحتی هم همراه است. برای تشخیص دقیق‌تر، انواع تصویربرداری همچون MRI یا سی‌تی‌اسکن برای شناسایی علت مهم مشکل انجام می‌بشود. بعد از تشخیص، مراجعه به فیزیوتراپیست برای اغاز درمان‌های فیزیوتراپی، حالت فک را بهبود داده و صداهای غیرطبیعی را افت می‌دهد.

این عارضه چطور تشخیص داده می‌بشود؟

صدای فک صورت که به طور کلیک یا تق تق شنیده می‌بشود، ناشی از اختلالات مفصل گیجگاهی فکی است. برای تشخیص این حالت، دکتر دندانپزشک عمل های تشخیصی زیر را انجام می‌دهد:

• معاینه بالینی؛ لمس و حرکت دادن فک توسط پزشک برای یافتن صداها، درد یا محدودیت در حرکت فک
• تصویربرداری؛ بازدید ساختارهای فک و مفصل با پشتیبانی راه حلهای تصویربرداری همانند رادیوگرافی، MRI یا CT اسکن
• بازدید سابقه پزشکی؛ تشخیص دقیق‌تر با پرسیدن سوالاتی از بیمار درمورد علائم، زمان زمان ابراز آن‌ها و هرگونه صدمه یا استرس تازه

دکتر دندانپزشک، بعد از تشخیص این که علت صدای فک چیست، برنامه درمانی مناسب را برای فرد تجویز خواهد کرد.

چطور صدا دادن فک را می‌توان درمان کرد؟

درمان صدای تشکیل شده در فک، بستگی به علت عرصه‌ای و شدت علائم دارد. اگر صدای فک ناشی از یک بیماری جدی باشد یا فرد علائم دلواپس‌کننده‌ای را توانایی کند، راه حلهای درمانی مشابه با شرایط به فرد اراعه خواهد شد. این راه حلها شامل تکنیک‌های خانگی، درمان‌های پزشکی و تمرینات ورزشی خواهد شد. در ابتدا می‌توانید از تکنیک‌های خانگی منفعت گیری کنید. این چنین تمرینات کششی ملایم برای افت تنش و بهبود حرکت فک زیاد موثر می باشند. در ادامه، به موثرترین راه حلهای درمان صدای فک صورت پرداخته‌ایم:

درمان خانگی

اگر پزشک تایید کند که مشکل فک شما جدی نیست، می‌توانید این مشکل را در منزل با راه حلهای ساده حل کنید. یکی از بهترین راه حلهای درمان خانگی برای صدای فک، منفعت گیری از کمپرس سرد و گرم است که علتشل شدن و از بین بردن گرفتگی عضلات مفصل گیجگاهی فک شده و درد شما را هم کمتر می‌کند.

در صورتی که علت صدای فک شما دندان قروچه باشد، منفعت گیری از محافظ دندان برای حل این مشکل موثر خواهد می بود. این چنین خوردن غذاهای نرم و لقمه‌های کوچک، سختی روی فک را کمتر کرده و مانع از صدا دادن آن خواهد شد. انجام تمرینات اسایش‌قسمت و افت استرس هم از انقباض ماهیچه‌های فک جلوگیری می‌کند.

مسئله مهم این است که به هیچ گفتن راه حلهایی همانند شکستن قولنج فک را امتحان نکنید؛ چون این کار تبدیل صدمه‌های بیشتری می‌بشود.

درمان با ورزش

ورزش‌های مخصوص فک به بهبود صدای فک پشتیبانی می‌کنند. یکی از تمرینات سودمند، ورزش‌های تقویتی می باشند که به سادگی انجام خواهد شد. برای این تمرین، انگشت شست خود را زیر چانه قرار داده و به آرامی سختی دهید. همزمان دهان خود را به آرامی باز کنید و چند ثانیه در این حالت نگه دارید. این چنین ورزش‌های کششی هم زیاد موثر می باشند. برای این تمرین، نوک زبان خود را به سقف دهان سختی داده و سپس به آرامی دهان خود را باز کنید، اما حتما دقت داشته باشید که این حرکت بدون درد باشد.

همین‌طور ورزش‌های اسایش‌قسمت در افت استرس و تنش‌های روانی نقش دارند. برای این تمرین، نفس خود را به آرامی تا شماره ۵ یا ۱۰ حبس کرده و سپس به آرامی خارج کنید. این راه حلها به افت درد و صدای فک پشتیبانی کرده و در نتیجه آن‌ها حس راحتی بیشتری خواهید داشت.

درمان پزشکی

در صورتی که دکتر دندانپزشک تشخیص دهد مشکل فک شما جدی‌ست و نیاز به درمان دارد، راه حلهای پزشکی بسیاری را به شما نظر می‌کند. مشکلاتی همانند اورجت و مال اکلوژن باید حتما توسط دندان‌پزشک متخصص بازدید و درمان شوند تا به این ترتیب صدای فک هم رفع بشود. یکی از راه حلهای موثر منفعت گیری از اسپلینت (splint) است که با جلوگیری از به هم ساییدگی دندان‌ها، سختی روی مفصل فک را افت خواهد داد. این چنین الکترومیوگرافی (electromyography) به پزشک در شناسایی الگوهای فعالیت عضلات فک و تشخیص مشکلات مرتبط با آن پشتیبانی می‌کند.

در کنار این راه حلها، بعضی اوقات دکتر دندانپزشک تزریق استروئید را برای درمان مشکلاتی همانند سندرم درد میوفاسیال یا آرتروز فک تجویز می‌کند. داروهای ضدالتهاب و مسکن‌های قوی هم برای تسکین درد و افت التهاب منفعت گیری خواهد شد. درصورتی‌که مشکل، ناشی از نامرتب بودن دندان‌ها یا عدم همترازی فک باشد، درمان‌های ارتودنسی به حل این مشکل پشتیبانی می‌کنند. در نهایت اگر هیچ یک از راه حلهای درمانی موثر نباشد و مشکل حاد باقی بماند، جراحی فک گزینه آخر خواهد می بود.

برای حل این مشکل باید به چه دکتری مراجعه کرد؟

برای حل مشکل صدای فک بهتر است به دکتر دندانپزشک مراجعه کنید. صدا دادن فک صورت طبق معمول ناشی از عدم تطابق در مفاصل فک یا تنش‌های عضلانی‌ست و به دلایل مختلفی از جمله استرس یا عادات نادرست رخ می‌دهد. چنانچه بدانید تخصص دندانپزشکی چیست از تسلط دکتر دندانپزشک بر ساختار فک و دندان‌ها و توانایی او در تشخیص اختلالات مرتبط به آن‌ها آگاه خواهید می بود. به این علت اگر با صدای غیرطبیعی در فک خود روبه رو هستید، مراجعه به دندانپزشک می‌تواند اولین قدم موثر در درمان این مشکل باشد.

این متخصص به سوال شما در رابطه این که موثرترین روش درمان صدای فک چیست جواب خواهد داد. برای دریافت مشاوره آنلاین یا حضوری با دکتر دندانپزشک، نوبت خود را در سامانه نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر ثبت کنید.

منبع های:

hopkinsmedicine.org

nhs.uk

سوالات متداول صدا دادن فک

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری