نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی مستطیل زرد
بر پایه مطالعه‌ای تازه، کشف سکونتگاهی نهان در شبه‌جزیره عربستان، جزئیاتی از روال آهسته‌ی شهرنشینی در این منطقه از خاورمیانه را آشکار می‌کند. کشف این شهرک کوچک با ۴٬۴۰۰ سال قدمت در واحه خیبر در عربستان سعودی، مشخص می کند که مردم منطقه در عصر برنز، برخلاف هم‌عصران خود در مصر و بین‌رودان، با روال کندتری به سمت شهرنشینی حرکت می‌کردند.
سکونتگاه باستانی در نزدیکی شهر العلا در منطقه‌ی حجاز در غرب عربستان کشف شد و باستان‌شناسان آن را «النطح» نامیدند. این سکونتگاه نزدیک به ۱٫۵ هکتار وسعت داشته و شامل قسمت مرکزی و محله‌های مسکونی بوده که توسط حصارهای محافظتی محصور شده‌اند. بر پایه مطالعه، شهرک النطح از نزدیک به ۲٬۴۰۰ سال پیش از میلاد مسکونی بوده و فقط نزدیک به ۵۰۰ نفر جمعیت داشته است. یافته‌های گروه محققان، چهارشنبه ۳۰ اکتبر در مجله PLOS One انتشار شد.
ویژگی‌های منطقه مسکونی النطح
در منطقه سکونتگاه شهر النطح، مقادیر تعداد بسیاری سفال، سنگ‌های آسیاب و باقی مانده دست‌کم ۵۰ واحد مسکونی یافت شده است که به گمان زیادً از مصالح گلی ساخته شده بودند. در مرکز شهر نیز دو ساختمان برجای مانده که امکان پذیر برای کاربری‌های اداری به‌کار رفته باشند. این چنین، در قسمت غربی منطقه مرکزی، گورستانی بزرگ با قبرهای دایره‌ای مرتفع کشف شده که باستان‌شناسان آن‌ها را «قبرهای برجی پلکانی» می‌نامند.
آخرین مطالب
- سحابی شکارچی در نور مرئی و فروسرخ_مستطیل زرد
- بازدید کامل لیست تعرفه ویزیت پزشکان در سال ۱۴۰۴_مستطیل زرد
- پژوهشگر سرشناس هوش مصنوعی استارتاپی جنجالی راهاندازی کرد؛ مقصد: جایگزینی کامل نیروی انسانی_مستطیل زرد
- صندوق ذخیره فرهنگیان باید از بنگاهداری خارج شود_مستطیل زرد
- باید و نبایدهای رژیم بدون قند و چالش ۲۱روزه حذف قند و شکر_مستطیل زرد
النطح در وقتی بین ۱۵۰۰ تا ۱۳۰۰ سال پیش از میلاد متروکه شد
گیوم شارلو، نویسنده‌ی مهم مطالعه و باستان‌شناس در مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه، به لایوساینس او گفت تا بحال هیچ اثری از نوشته یا کتیبه در محل شهرک یافت نشده است. او افزود شواهد زیاد اندکی از غلات در النطح به دست آمده، اما با دقت به یافته‌های دیگر مکان‌ها، ساکنان النطح به گمان زیادً به کشاورزی در اطراف سکونتگاه مشغول بوده‌اند.
بر پایه مقاله‌ای که پیش‌تر در مجله Journal of Archaeological Science: Reports انتشار شده می بود، شهر و مناطق مجاور آن توسط دیواری به طول ۱۴٫۵ کیلومتر احاطه شده که به گمان زیادً با مقصد حفاظت در برابر حملات کوچ‌نشینان ساخته شده می بود.
شهر النطح در بازه وقتی بین ۱۵۰۰ تا ۱۳۰۰ سال پیش از میلاد متروکه شد، اما تا این مدت علت این اتفاق کشف نشده است. شارلو می‌گوید: «این سوال مهمی است و فعلاً نمی‌توانم پاسخی دقیق برای آن اراعه دهم؛ ما شواهد زیاد اندکی از آخرین مرحله‌ی سکونت در این محل در دست داریم.»
شهرنشینی آرام و نزدیک
وقتی که شهر النطح مسکونی می بود، شهرهای بزرگی در بین‌رودان، مصر و شرق مدیترانه در اوج شکوفایی قرار داشتند. اما یافته‌ها در النطح و محوطه‌های باستانی شبیه مشخص می کند که شهرنشینی در شبه‌جزیره عربستان با سرعتی آهسته‌تر پیش می‌رفت.
به حرف های‌ی محققان، «سکونتگاه‌های شمال عربستان در دوره سوم تا دوم هزاره پیش از میلاد در مرحله‌ی گذار به شهرنشینی قرار داشتند.» آن‌ها این دوره را «شهرنشینی ناپیشرفته» نام‌گذاری کرده‌اند که به گفتن مرحله‌ای بین دامداری کوچ‌نشینان و سکونتگاه‌های شهری پیشرفته توصیف می‌بشود.
شهرنشینی در عربستان با سرعتی آهسته‌تر از دیگر مناطق پیش می‌رفت
شارلو می‌افزاید: «در حالی که شهرنشینی در بین‌رودان و مصر از هزاره چهارم پیش از میلاد اغاز شد، مطالعه‌ی ما مشخص می کند که ساختارهای پیچیده‌ی اجتماعی در شمال غربی عربستان دیرتر شکل گرفت.» به حرف های‌ی او، شهرنشینی در شبه‌جزیره عربستان تا نیمه‌ی دوم هزاره سوم پیش از میلاد اغاز نشد، وقتی که گروه‌هایی از مردم منطقه، زندگی یکجانشینی و کشاورزی گسترده را برگزیدند. این روال در حالی اتفاق افتاد که مصریان و بین‌رودانی‌ها، پیش‌تر به زندگی یکجانشینی روی آورده بودند.
سکونتگاه‌های عصر برنز در عربستان سعودی در قیاس با شهرهای بزرگ عصر برنز در بین‌رودان و مصر، به‌طور کلی کوچک‌تر نیز بوده‌اند. شارلو می‌گوید: «این‌ها شهرهای کوچکی بودند که به شبکه‌هایی از دیوارهای دفاعی متصل شده و در اطراف واحه‌های بزرگ محلی قرار داشتند.»
زیاد تر بخوانید
خوان مانوئل تبس، مدیر مرکز مطالعات تاریخ خاور نزدیک باستان در دانشگاه کاتولیک آرژانتین، مطالعه‌ی تازه را ستود و آن را ادامه‌دهنده و گسترش‌دهنده‌ی نتایج کاوش‌ها و بازدید‌های ۲۰ سال تازه در شمال غربی عربستان سعودی دانست. تبس می‌گوید: «پروژه باستان‌شناسی در خیبر، مطالعه‌ای زیاد مهم است که یافته‌ها و نتیجه‌گیری‌های حاصل از کاوش‌ها و بازدید‌های ۲۰ سال قبل در این منطقه را با دقت بیشتری جستوجو و تکمیل می‌کند.»
تبس این چنین خاطرنشان کرد که پروژه‌های فرد دیگر همانند گروه اکتشافی سعودی آلمانی در شهر تیما و گروه اکتشافی سعودی اتریشی در قریاه نیز اطلاعات ارزشمندی درمورد‌ی ویژگی‌های باستان‌شناسی منطقه فراهم کرده‌اند. برای مثال، کاوشگران در تیما به باقی مانده تمدنی دست یافته‌اند که به امپراتوری بابل نو (۵۵۶ تا ۵۳۹ پیش از میلاد) و دوران زندگی و حکومت پادشاه نبونعید در این منطقه باز می‌گردد.
رابرت اندرو کارتر، پژوهشگر ارشد باستان‌شناسی و متخصص گسترش میدانی در موزه‌های قطر با سپاس از مطالعه‌ی گروه شارلو به لایوساینس او گفت: «ما فهمیدن محدودی از عصر برنز و خاستگاه شهرنشینی در منطقه حجاز (غرب عربستان سعودی) داریم و این مطالعه با اراعه‌ی داده‌های اولیه و بهبود فهمیدن نظری ما، گامی مهم در این عرصه برداشته است.»
دسته بندی مطالب
