آنوریسم مغزی چیست؟ آشنایی با علت و درمان این عارضه_مستطیل زرد

نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی مستطیل زرد
اگر یک برآمدگی در رگهای خونی مغز یا اطراف آن به وجود بیاید، اصطلاحاً آنوریسم مغزی (Aneurysm) شکل میگیرد. زیاد تر برآمدگیها کوچک می باشند و مشکلی تشکیل نمیکنند. اما پارگی آنوریسم مغزی میتواند تبدیل مرگ بشود. اولین علامت پارگی آنوریسم مغزی طبق معمولً سردرد شدید است. این سردرد اصلاً قابل تحمل نیست. باید حتماً آن را جدی بگیرید و برای درمان آنوریسم مغزی عمل کنید. یادتان باشد که افراد سیگاری زیاد تر در معرض دچارشدن به این مشکل می باشند. علت آنوریسم مغزی ضعیفشدن رگ خونی در مغز و عبور خون از آن است. در واقع، سختی خون علتمیبشود که یک برآمدگی در رگ تشکیل بشود و در برخی اوقات، مشکلاتی جدی همانند سکته مغزی به همراه بیاورد. برای درمان این ناهنجاری عروقی باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.
در آخر این نوشته، سوالهایتان را سوال کنید تا کارشناس سلامتی مجله پزشکی و سلامتی دکتردکتر به شما جواب دهد.
آنوریسم مغزی چیست؟
آنوریسم مغزی تشکیل برآمدگی در ناحیه ضعیف شریان در داخل یا اطراف مغز است. سختی ثابت جریان خون قسمت ضعیف را به سمت بیرون میراند و یک برآمدگی به شکل تاول تشکیل میکند. هنگامی که خون به داخل این برآمدگی هجوم میآورد، آنوریسم زیاد تر هم میبشود. آنوریسمهای مغزی در هر جایی از مغز رخ خواهند داد، اما زیاد تر آنها در شریانهای مهم و در امتداد قاعده جمجمه تشکیل خواهد شد. زیاد تر آنوریسمهای مغزی کوچک می باشند و علائمی تشکیل نمیکنند. اگر آنوریسم به اعصاب مجاور یا بافت مغز سختی بیاورد، علامتهایی به همراه میآورد. نشت یا پارگی این برآمدگی هم علتخونریزی در مغز میبشود. پارگی آنوریسم مغزی میتواند جان و زندگی فرد را تهدید کند و نیاز به درمان سریع دارد. برای از بین بردن این مشکل باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه بشود.

علائم آنوریسم مغزی چیست؟
امکان دارد که وجود آنوریسم مغزی تا زمان پارهشدن اشکار نشود. زیاد تر آنوریسمهای مغزی هیچ علامتی ندارند و اندازه آنها هم کوچک است. قطر برآمدگیها طبق معمولً کمتر از ۱۰ میلیمتر اظهار میبشود. هرچقدر که آنوریسمها کوچکتر باشند، خطر پارگی آنها هم کمتر است. بعضی اوقات اوقات، علائمی هم وجود دارند که قبل از پارگی و نشت خون از آنوریسم، خود را نشان خواهند داد. در ادامه از انواع علائم برایتان میگوییم.
علائم آنوریسم مغزی پارهشده
اگر آنوریسم مغزی پاره بشود، علامتهای مختلفی به همراه میآورد. این نشانهها را بشناسید و در صورت ابراز، جدی بگیرید. سردرد با اهمیت ترین علامت آنوریسم است. سردرد ناشی از پارگی آنوریسم ناگهانی رخ میدهد و زیاد شدید است. تعداد بسیاری از بیماران، آن را بدترین سردرد زندگی خود میدانند. از علائم پارگی مویرگ مغز باید به موارد زیر هم اشاره کنیم:
- درد گردن
- تاری یا دوبینی
- تشنج و گیجی
- ضعف یا بیحسی
- درد بالا و پشت چشم
- حالت تهوع و استفراغ
- حساسیت به نور (فوتوفوبیا)
- افتادگی پلک و گشاد شدن مردمک چشم
از دستدادن هوشیاری هم یکی دیگر از علامتهای پارگی آنوریسم است. برای از بین بردن این مشکلات و جلوگیری از عوارض آنوریسم مغزی باید به پزشکی مراجعه کنید که میداند تخصص جراحی مغز و اعصاب چیست و در این مسیر، شما را به درستی، هدایت میکند.
علائم آنوریسم مغزی پارهنشده
زیاد تر آنوریسمهای مغزی پارهنشده (دستنخورده) علائمی تشکیل نمیکنند. اگر برآمدگی به قدر کافی بزرگ بشود، روی اعصاب یا بافت مغز اطراف سختی داخل میکند و علائم زیر را به وجود میآورد:
- تشنج
- سردرد
- گشادی مردمک
- درد بالا و پشت چشم
- تغییرات در بینایی همانند تاری دید
- بیحسی یا سوزنسوزن شدن در سر یا صورت
اگر این علائم را دارید، سریعاً به مرکز فوریتهای پزشکی یا همان اورژانس مراجعه کنید. دکتر آنوریسم مغز باید شما را معاینه و مشکلتان را بازدید کند.
علت آنوریسم مغزی چیست؟
آنوریسمهای مغزی وقتی تشکیل خواهد شد که دیوارههای یک سرخرگ در مغز نازک و ضعیف خواهد شد. این سرخرگها طبق معمولً در نقاط انشعاب شریانها به وجود میآیند. بعضی اوقات اوقات، امکان پذیر که آنوریسم مادرزادی و در نتیجه نوعی ناهنجاری و نقص مادرزادی در دیواره شریان تشکیل بشود. عوامل ارثی زیر بر سلامت عروق تأثیر میگذارند و میتوانند خطر ابتلا به آنوریسم مغزی را افزایش دهند:
- بیماری کلیه پلی کیستیک اتوزومال غالب
- سندرم اهلرز-دانلوس عروقی
- دیسپلازی فیبروماسکولار
- ناهنجاریهای شریانی
- سندرم مارفان
وجود سابقه خانوادگی بیماری هم گمان دچارشدن به آن را زیاد میکند. شرایط و موقعیتهای زیر هم میتوانند به مرور زمان دیوارههای شریان را ضعیف کنند:
- سیگارکشیدن
- مصرف بیشتر از حد الکل
- منفعت گیری از مواد محرک به اختصاصی کوکائین
سختی خون بالا هم از دلایلی است که میتواند خطر ابتلا به آنوریسم مغزی را بالا ببرد. در برخی از بیماران، علت پاره شدن رگ مغز همین سختی خون بالاست.
انواع آنوریسم مغزی چیست؟
آنوریسم مغزی بر پایه شکل ظاهری، محل قرارگیری و علت تشکیل به انواع مختلفی تقسیم میبشود. هر نوع آنوریسم ویژگیهای خاص خود را دارد و احتمالا نیاز به درمان متغیری داشته باشد. در جدول زیر از یکی از دستهبندیهای کلی و جامع آنوریسمها برایتان حرف هایایم:
آنوریسم مغزی چطور تشخیص داده میبشود؟
زیاد تر افرادی که آنوریسم مغزی بدون پارگی دارند، از وجود آن آگاه نیستند. این مشکل طبق معمولً در میانه تصویربرداری از مغز با راه حلهایی همانند MRI یا CT اسکن اشکار میبشود. در واقع، کشف آنوریسم در زیاد تر بیماران به طور اتفاقی رخ میدهد. آنها برای مشکلی دیگر تحت تصویربرداری قرار میگیرند، اما در طول آزمایش اشکار میبشود که دچار برآمدگی رگ مغز هم می باشند.
اگر علائم آنوریسم مغزی همانند سردرد شدید دارید، با اورژانس تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید. پزشکان از راه حلهای فرد دیگر هم برای تشخیص این حالت منفعت گیری میکنند. به جدول زیر دقت کنید:
راه حلهای درمان آنوریسم مغزی چیست؟
مقصد مهم درمان آنوریسم مغزی متوقف کردن یا افت جریان خون به برآمدگی است. آنوریسم مغزی که نشت کرده یا پاره شده نیاز به جراحی اورژانسی دارد. بسته به شرایط، درمان مناسب انتخاب میبشود. بعضی اوقات احتمالا نیازی به درمان وجود نداشته باشد. تیم مراقبتهای پزشکی بهترین گزینههای درمانی را بر پایه آناتومی عروقی بیمار، اندازه و مکان آنوریسم و چندین عامل دیگر اشکار میکنند. به طور کلی، زمان ملزوم برای بهبودی برای آنوریسمهای پارهشده نسبت به آنوریسم های پارهنشده طویلتر است.
کلیپینگ میکرو عروقی برای آنوریسمهای مغزی
در طول این جراحی، یک جراح مغز و اعصاب سوراخ کوچکی در جمجمه تشکیل میکند تا به آنوریسم دسترسی داشته باشد. او با منفعت گیری از یک میکروسکوپ کوچک و ابزار مخصوص، یک کلیپ فلزی کوچک را در پایه آنوریسم وصل میکند تا برآمدگی غیرفعال بشود. جراحی میتواند خونریزی مغز را متوقف کند یا از بزرگشدن و بازشدن آنوریسم دست نخورده جلوگیری کند. زمان بهبودی برای آنوریسمهای پاره شده (چند هفته تا چند ماه) و پارهنشده (طبق معمولً دو تا چهار هفته) متفاوت است. مواردی که به طور کامل کلیپ خواهد شد، طبق معمولً مجدد خونریزی نمیکنند و بازگشتی در کار نخواهد می بود.

کوئیلینگ اندواسکولار برای آنوریسم مغزی
برای این روش، یک جراح مغز و اعصاب یا یک رادیولوژیست کاتتری (یک لوله انعطافپذیر) را در یک رگ خونی، طبق معمولً در کشاله ران یا مچ دست داخل و آن را به مغز متصل میکند. از طریق کاتتر، یک سیمپیچ کوچک از سیم نرم در داخل آنوریسم قرار میگیرد. هنگامی که پزشک سیمپیچ را در آنوریسم آزاد میکند، الگوی جریان خون را در داخل آن تحول میدهد. در نتیجه، لختهای خون شکل میگیرد که مانع ورود خون به آنوریسم میبشود.
استنتهای انحراف جریان برای آنوریسم مغزی
در این روش، یک جراح مغز و اعصاب یا یک رادیولوژیست کاتتری را در یک رگ خونی در کشاله ران یا مچ دست داخل و آن را به مغز متصل میکند. از طریق کاتتر، یک لوله مشبک را در قسمتی از رگ خونی قرار خواهند داد که حاوی آنوریسم است. این روال جریان خون را از آنوریسم دور یا منحرف میکند.
دستگاه WEB برای آنوریسم مغزی
یک جراح مغز و اعصاب یا یک رادیولوژیست کاتتری را در یک رگ خونی در کشاله ران یا مچ دست داخل و آن را به مغز متصل میکند. از طریق کاتتر، یک مکعب یا قطعه فلزی در آنوریسم قرار میگیرد. این فرایند شبیه یک سیم پیچ عمل میکند و اجازه نمیدهد که خون داخل برآمدگی بشود. در نتیجه، از بزرگشدن یا پارگی آن جلوگیری به عمل میآید.
درمانهای دیگر برای آنوریسم مغزی پارهشده
اگر بیمار آنوریسم پارهشده داشته باشد، تیم مراقبتهای پزشکی از درمانهای اضافی برای مدیریت علائم و جلوگیری از عوارض منفعت گیری خواهند کرد. این درمانها شامل موارد زیر می باشند:
افرادی که آنوریسم پارهشده دارند، زیاد تر به فیزیوتراپی، گفتار درمانی و کاردرمانی هم نیاز اشکار میکنند.
راه حلهای پیشگیری از آنوریسم مغزی چیست؟
امکان پیشگیری از برخی عوامل خطر آنوریسم مغزی همانند سن وجود ندارد. افراد با سابقه خانوادگی هم طبق معمولً نمی توانند جلوی ابتلا به این مشکل را بگیرند، اما افراد دیگر میتوانند خطر ابتلا به آنوریسم مغزی را با مراعات موارد زیر افت دهند:
- ترک سیگار و دخانیات دیگر
- نگه داری سختی خون سالم با داروها و/یا تحول شیوه زندگی
- پشتیبانیگرفتن برای اختلال مصرف الکل و/یا اختلال مصرف مواد و عدم منفعت گیری از کوکائین
در پایگاه ملی سلامت انگلستان درمورد پیشگیری از آنوریسم، نوشته شده است:
منفعت گیری از یک رژیم غذایی با چربی بالا، گمان دچارشدن به آنوریسم را بالا میبرد.
مراعات سبک زندگی سالم در پیشگیری از ابتلا به بیماریهای گوناگون سودمند است. بعد تغذیه سالمی داشته باشید و عادتهای سودمند و مناسب را در خود تحکیم کنید.

برای درمان آنوریسم مغزی به چه دکتری مراجعه کنید؟
اگر گشاد شدن رگهای مغز علتابراز آنوریسم بشود، باید حتماً به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. او با معاینات و انجام عمل های تشخیصی همانند سیتیاسکن، ام آر آی یا تجویز آنژیوگرافی به درمان و کنترل حالت پشتیبانی میکند. با رسیدگی به موقع به مشکل، از ابراز عوارضی همانند سکته مغزی هموراژیک پیشگیری میبشود. هرچند که در تعداد بسیاری از اوقات، آنوریسم مغزی خطری ندارد، اما بعضی اوقات اوقات میتواند مرگ هم به همراه بیاورد. گروههای پرخطر میتوانند با آگاهی از راه حلهای پیشگیری و علت آنوریسم مغزی خود را از دچارشدن به این مشکل دور نگه دارند. افراد با سختی خون بالا از افرادی می باشند که در این گروهها قرار میگیرند.
برای درمان آنوریسم و مراجعه به متخصص مغز و پیگیری مشکل میتوانید به سامانه دکتردکتر هم سر بزنید. در آنجا، نظرات قبل بیماران هر متخصص را بخوانید و با دقت به توانایی دیگران و امتیازات ثبتشده برای هر پزشک، از یکی از آنها نوبت بگیرید. فرایند دریافت نوبت ملاقات هم به شکل آنلاین است.
منبع های:
nhs.uk
my.clevelandclinic.org
hopkinsmedicine.org
سوالات متداول آنوریسم مغزی
بله، خوشبختانه آنوریسم با راه حلهای گوناگون همانند جراحی یا کوئلگذاری درمان میبشود.
خیر، آنوریسم مغزی همیشه و لزوماً علتمرگ نمیبشود، اما بعضی اوقات در صورت پارگی، زندگی را تهدید میکند.
کودکان هم بنا به دلایل ژنتیکی، مادرزادی یا اختلالات بافت همبند به آنوریسم مغزی دچار خواهد شد. بعضی اوقات هم پای عفونتها به بین است و آنها را در معرض خطر قرار میدهد.
سردرد با اهمیت ترین علامت این مشکل است و آنقدر شدید است که بیماران از آن، به گفتن زجرآورترین سردرد زندگیشان یاد میکنند.
خیر، طبق معمولً آنوریسمها در تاثییر عوامل فرد دیگر همانند ضعف مادرزادی در دیواره رگها، سختی خون بالا، تصلب شرایین و برخی بیماریهای ژنتیکی تشکیل خواهد شد.
برچسبها:
دسته بندی مطالب