علت پارگی کیسه آب جنین چیست؟ چطور از پارگی آن پیشگیری کنیم؟_مستطیل زرد

نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی مستطیل زرد
سختی بیشتر از حد به رحم، عفونت رحم و عفونت واژینال در دوران بارداری از عوامل پارگی کیسه آب جنین می باشند. پارگی زودرس کیسه آب جنین، علتنشت مایع آمنیوتیک و خونریزی رحم و در نتیجه زایمان زودرس میبشود. از دیگر علائم پارگی کیسه آب جنین میتوان به تحول در ترشحات واژن، انقباضات رحمی، درد زیر شکم اشاره کرد.
دکتر زنان برای تشخیص این عارضه و تصمیم برای انجام زایمان زودرس، تست نیترازین، آزمایش فیبرونکتین جنینی و سونوگرافی را انجام میدهد. این متخصص، سلامت زنان و جنین را در شرایط حساس پارگی زودرس کیسه آب جنین، با تجویز آنتیبیوتیک و تزریق مایعات و کورتیکواستروئیدها نگه داری میکند.
با مطالعه این نوشته از مجله پزشکی دکتردکتر، با پارگی کیسه آب جنین و مشکلات آن آشنا خواهید شد.
در انتها، اگر سوالی درمورد پارگی مصنوعی کیسه آب و پارگی زودرس آن دارید، در تکه نظرات بنویسید. کارشناس پزشکی ما به آن جواب خواهد داد.
پارگی کیسه آب جنین در بارداری چیست؟
پارگی کیسه آب جنین، وقتی رخ میدهد که غشاهای محافظ اطراف جنین، به نامهای آمنیون و کوریون پاره شده و مایع آمنیوتیک به بیرون نشت کند. این مایع، نقش محافظتی برای جنین دارد و به رشد و گسترش او پشتیبانی میکند. پارگی زودرس کیسه آب، قبل از هفته ۳۷ بارداری رخ میدهد و خطر عفونت و زایمان زودرس را افزایش میدهد. با اهمیت ترین علت پارگی کیسه آب جنین، ضعف غشاها، عفونت رحم یا سختی بیشتر از حد بر رحم می باشند. در صورت وقوع، باید بلافاصله به دکتر زنان مراجعه کنید؛ چون مدیریت صحیح و بهموقع این شرایط، از عوارض جدی جلوگیری میکند.

پاره شدن کیسه آب جنین با چه علائمی همراه است؟
شناخت علائم پارگی کیسه آب جنین (PROM یا پارگی پیش از موعد غشاها) به مادران پشتیبانی میکند تا این حالت را تشخیص داده و به شدت به پزشک مراجعه کنند. در ادامه، به شایعترین علائم پارگی کیسه آب جنین اشاره کردهایم:
- نشت یا خروج مایع گرم از واژن؛ طبق معمول به شکل یک جریان ناگهانی یا نشت تدریجی مایعی بیبو، شفاف و بیرنگ یا مقداری متمایل به زرد اتفاق میافتد. تفاوت آن با ادرار، در این است که نمیتوان آن را متوقف کرد.
- تفاوت با ترشحات واژن یا ادرار؛ بعضی اوقات تشخیص نشت مایع آمنیوتیک از ترشحات طبیعی واژن یا ادرار دشوار است. مایع آمنیوتیک طبق معمول بیبو است؛ درحالیکه، ادرار بوی آمونیاک دارد. شما میتوانید با بازدید بو و رنگ مایع از تفاوت آن با ادرار مطلع شد.
- علائم همراه؛ بعضی اوقات، پارگی کیسه آب با خونریزی یا لکهبینی همراه است. این چنین مادر، ترکیدن چیزی در رحم خود را حس میکند.
- خطرات و عمل های سریع؛ پارگی کیسه آب جنین، علتافزایش خطر عفونت مادر و عفونت جنین میبشود. این چنین، خروج مایع سبزرنگ یا قهوهای (نشانه احتمالی مدفوع جنین یا مکونیوم) و حس تب یا درد شکمی در مادر به مراقبتهای اورژانسی نیاز دارد.
وجود انواع نشانه پارگی کیسه آب جنین، به مداخلات سریع پزشکی برای جلوگیری از ابراز عفونت یا دیگر عوارض جدی همانند نرسیدن اکسیژن کافی به جنین یا فشرده شدن بند ناف نیاز دارد. برای فهمیدن زیاد تر اهمیت مداخلات متخصص زنان در این شرایط، نوشته تخصص زنان چیست را مطالعه کنید.
پارگی زودرس کیسه آب جنین چیست؟
پارگی زودرس کیسه آب جنین، وضعیتیست که کیسه آمنیوتیک، پیش از هفته ۳۷ بارداری پاره شده و مایع آمنیوتیک نشت میکند. این اتفاق، برای نزدیک به ۸ تا ۱۰ درصد از بارداریها رخ میدهد و یکی از علل مهم زایمان زودرس به حساب می اید. عوامل خطر برای پارگی کیسه آب جنین در اغاز بارداری، شامل عفونتهای رحمی، ضعف غشاهای آمنیوتیک، کشش بیشتر از حد رحم به علت چندقلوزایی یا زیاد بودن مایع آمنیوتیک و سابقه پارگی زودرس کیسه آب در بارداریهای قبلی است. در این شرایط، خطراتی همچون عفونت برای مادر و جنین، زایمان زودرس و مشکلات مربوط به رشد نوزاد وجود دارد.
پارگی کیسه آب در سه ماه اول بارداری
پارگی کیسه آب در سه ماه اول بارداری، یک حالت نادر بوده که در آن غشاهای محافظ جنین، قبل از هفته ۲۴ بارداری پاره خواهد شد. علائم پاره شدن کیسه آب در سه ماه اول، با نشت مایع آمنیوتیک همراه است و عوارضی جدی برای جنین و مادر تشکیل میکند. جنین برای رشد مناسب به مایع آمنیوتیک نیاز دارد و پارگی زودهنگام این کیسه، تبدیل ناهنجاریهای اسکلتی و ریوی در آن میبشود. علاوهبراین، خطر عفونتهای رحمی و زایمان زودرس هم افزایش مییابد. در صورت وقوع این مشکل، طبق معمول متخصص زنان و زایمان، مادر را تحت نظر قرار میدهد. در برخی موارد، در صورت وجود عفونت شدید یا مشکلات دیگر، این متخصص، ختم بارداری یا سقط جنین را پیشنهاد میکند.
پارگی کیسه آب جنین در ۵ ماهگی
پارگی کیسه آب در ۵ ماهگی، به علت عفونتهای رحم، مشکلات ساختاری رحم یا سختی بیشتر از حد به کیسه آب رخ میدهد؛ بعضی اوقات علت دقیق وقوع این اتفاق، ناشناخته باقی میماند. علائم پارگی کیسه آب جنین در ۵ ماهگی، شامل خروج مایع از واژن است که به طور تدریجی یا ناگهانی رخ میدهد. خطرات مرتبط با پارگی زودرس کیسه آب جنین، شامل عفونتهای جدی برای مادر و جنین، زایمان زودرس و مشکلات تنفسی و رشدی در نوزاد خواهد می بود. تصمیم دکتر زنان، برای ادامه یا انجام زایمان، با دقت به سن بارداری و سلامت مادر و جنین متفاوت است.
پارگی کیسه آب در هفته ۳۰ بارداری
پارگی کیسه آب جنین در هفته ۳۰ بارداری، به معنی ترکیدن کیسه آمنیوتیک قبل از هفته ۳۷ بارداری است. این عارضه هم به عفونت مادر و جنین، زایمان زودرس و مشکلاتی همانند سندرم دیسترس تنفسی و عفونتهای نوزاد منجر میبشود. طبق معمول متخصص زنان برای ادامه زایمان تا هفته ۳۴ بارداری همه تلاش خود را میکند؛ مگر این که عفونت یا مشکلات فرد دیگر انجام زایمان را جلو بیاندازند. تشخیص و تصمیمگیری در این مورد با منفعت گیری از آزمایشهای بالینی و بازدید سطح مایع آمنیوتیک صورت میگیرد. از با اهمیت ترین عوامل خطر این عارضه، میتوان به سابقه زایمان زودرس، عفونتهای دستگاه تناسلی و استعمال سیگار اشاره کرد.
پارگی کیسه آب جنین در هفته ۱۷ بارداری
پاره شدن کیسه آب در هفته ۱۷ بارداری، شرایط پیچیده و پرخطری بوده که تبدیل زایمان زودرس میبشود. این عارضه، به علتهای مختلفی از جمله عفونتها، نارسایی دهانه رحم یا صدمه به کیسه آب رخ میدهد. علائم پارگی کیسه آب جنین در ۱۷ هفتگی بارداری، شامل نشت یا جریان مایع از واژن است که بعضی اوقات با حس ترشح ادرار نادرست گرفته میبشود. این شرایط، خطراتی همانند عفونتهای داخل رحمی، ناهنجاریهای جنینی و مشکلات تنفسی نوزاد را افزایش میدهد.
پارگی کیسه آب جنین، چه خطراتی برای جنین و مادر دارد؟
پارگی کیسه آب جنین، عوارض جدی برای مادر و جنین به همراه خواهد داشت. با اهمیت ترین خطرات پارگی زودرس کیسه آب جنین برای جنین و مادر شامل موارد زیر می باشند:
- زایمان زودرس؛ ابتلا به مشکلاتی همانند سندرم دیسترس تنفسی، عفونتهای نوزادی و مشکلات مغزی و این چنین اختلال در رشد ارگانهای جنین همچون رشد ریهها و مغز در صورت تولد سریعتر از هفته ۳۴ بارداری
- عفونت جنین؛ عفونت مایعات و غشاهای آمنیوتیک (کوریوآمنیونیت)
- فشردگی یا پارگی بند ناف؛ قرار گرفتن در معرض خطراتی همچون افتاکسیژن و مشکلات رشدی به علت اختلال در خونرسانی و اکسیژنرسانی به جنین در تاثییر فشردگی یا پارگی بند ناف
- عفونت در مادر؛ افزایش خطر عفونتهایی همانند کوریوآمنیونیت و اندومتریت در مادر بهاختصاصی در صورت طویل شدن زمان بین پارگی کیسه آب جنین و زایمان
- جداشدگی زودرس جفت؛ نیاز به مداخلات سریع پزشکی در صورت جداشدگی زودرس جفت از دیواره رحم
- زایمان سزارین؛ به علت خطرات احتمالی مرتبط با پارگی زودرس کیسه آب جنین و حالت سلامت جنین
مراقبتهای پزشکی بهموقع و مدیریت مناسب پارگی کیسه آب جنین، گمان وقوع این خطرات را افت میدهد.
مطابق مطالعات صورتگرفته در آکادمی پزشکان خانواده آمریکا (aafp)،
مصرف آنتیبیوتیک در زنانی که دچار پارگی کیسه آب شدهاند به طور ترکیب داخل وریدی ۲ گرم آمپیسیلین و ۲۵۰ میلیگرم اریترومایسین هر ۶ ساعت به زمان ۴۸ ساعت و سپس ۲۵۰ میلیگرم آموکسیسیلین و ۳۳۳ میلیگرم اریترومایسین هر هشت ساعت برای پنج روز انجام شدهاست. زنانی که این ترکیب را دریافت کردهاند، بعد از یک هفته و با وجود قطع آنتیبیوتیکها، سه هفته زایمان آنها به تاخیر افتاد.
این چنین این زنان و کودک آنها در قیاس با آنهایی که آنتیبیوتیک دریافت نکردهاند، با گمان زیاد کمتری به اندومتریت بعد از زایمان، کوریوآمنیونیت، سپسیس نوزادی، پنومونی نوزادی و خونریزی داخل بطنی نوزادی دچار خواهند شد.
بههمینخاطر، برای مادرانی که در مرحله های اولیه بارداری دچار پارگی زودرس کیسه آب جنین خواهد شد، درمانهای خاصی همانند منفعت گیری از کورتیکواستروئیدها برای تحکیم رشد ریههای جنین و آنتیبیوتیکها برای جلوگیری از عفونت جنین و مادر تجویز خواهد شد. بنابر این موارد، تنها در صورت انجام بهموقع عمل های پزشکی و تشخیص درست زمان زایمان است که حتی اگر کیسه آب پاره بشود، جنین زنده میماند و سلامت مادر نگه داری میبشود.
علت پاره شدن کیسه آب جنین چیست؟
پارگی زودرس کیسه آب جنین، طبق معمولً به علت ضعیف شدن کیسه آب یا افزایش سختی بر آن رخ میدهد. پارگی کیسه آب جنین باید در اواخر بارداری و نزدیک به زمان زایمان، به طور طبیعی رخ دهد؛ اما اگر مادر قبل از هفته ۳۷ بارداری با پارگی زودرس کیسه آب جنین روبه رو بشود، خطراتی برای او و جنین به همراه خواهد داشت. در ادامه، به با اهمیت ترین عوامل پارگی کیسه آب جنین سریعتر از حالت طبیعی اشاره کردهایم:
- ضعیف شدن کیسه آب و پارگی آن در تاثییر ابتلای مادر به عفونتهای رحمی، دهانه رحم یا واژن
- سختی زیاد به کیسه آب به علت وجود مایع آمنیوتیک زیاد (پلیهیدرآمنیوس) یا بارداری چندقلو
- افزایش خطر پارگی کیسه آب جنین ناشی از سیگار کشیدن در دوران بارداری
- ضعیف شدن دهانه رحم و افزایش خطر پارگی کیسه آب جنین به علت سابقه جراحی یا بیوپسی دهانه رحم
- افزایش گمان پارگی زودرس کیسه آب جنین به علت توانایی پارگی کیسه آب در بارداریهای قبلی
- پارگی کیسه آب جنین به علت ابتلای مادر به پرهاکلامپسی و تاثییر بر جریان خون به جنین
- پارگی زودرس کیسه آب جنین در تاثییر خونریزی واژینال در بارداری
بعضی اوقات، در این شرایط، دکتر زنان به علت وجود خطرات بالا، زایمان را تسریع میکند.
سپس از پارگی کیسه آب جنین باید چکار کرد؟
در اولین عمل بعد از پارگی کیسه آب جنین، باید بلافاصله با دکتر زنان خود تماس بگیرید و به بیمارستان مراجعه کنید؛ چون خطر عفونت برای مادر و جنین افزایش مییابد. یقیناً بهتر است انواع علائم نشتی کیسه آب جنین و تست خانگی پارگی کیسه آب را بشناسید. متخصص زنان، حالت مادر و جنین را با منفعت گیری از آزمایشها و سونوگرافی بازدید کرده و مقدار مایع آمنیوتیک باقیمانده را برسی میکند. اگر پارگی پیش از هفته ۳۷ بارداری رخ دهد، متخصص زنان تلاش میکند با تحکیم رشد ریههای جنین و پیشگیری از عفونت، به پشتیبانی آنتیبیوتیکها و کورتیکواستروئیدها، بارداری را به تاخیر بیندازند.
در صورتی که پارگی سپس از هفته ۳۴ رخ داده باشد، به علت خطر عفونت، تسریع زایمان پیشنهاد میبشود. در هر شرایطی، بستری شدن در بیمارستان تا زمان زایمان برای نظارت دقیق بر شرایط مادر و جنین ملزوم است.
چطور از پارگی زودرس کیسه آب جنین پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از پارگی زودرس کیسه آب جنین، کاملا ممکن نیست؛ چون در تعداد بسیاری از موارد، علت دقیق آن ناشناخته است. با این حال، برخی عمل های پیشگیرانه خطر پارگی کیسه آب جنین را افت خواهند داد. با اهمیت ترین این عمل های، شامل موارد ذکر شده در جدول زیر می باشند:
راههای پیشگیری از پارگی کیسه آب جنین | نحوه پیشگیری |
پرهیز از سیگار کشیدن | از با اهمیت ترین عوامل خطر پارگی زودرس کیسه آب جنین |
مدیریت و درمان عفونتها | درمان و پیشگیری از عفونتهای دستگاه تناسلی همانند عفونتهای باکتریایی یا عفونتهای مقاربتی و جلوگیری از ضعیف شدن کیسه آب |
مراقبتهای منظم بارداری | وجود منظم در جلسات مراقبتهای پیش از زایمان برای تشخیص و درمان بهموقع مشکلات احتمالی همچون عفونتها یا نارساییهای دهانه رحم |
استراحت و افت سختی | جلوگیری از سختی زیاد به کیسه آب با افت فعالیتهای فیزیکی یا استراحت مطلق مطابق دستور دکتر زنان، بهاختصاصی در صورت داشتن سابقه پارگی زودرس کیسه آب جنین یا وجود مشکلات رحمی |
نگه داری سلامت عمومی بارداری | داشتن تغذیه مناسب، کنترل وزن و اجتناب از رفتارهای پرخطر |
با اهمیت ترین عمل برای پیشگیری از پارگی کیسه آب جنین، پیگیری منظم مراقبتهای بارداری و مراعات پیشنهادهای پزشک برای نگه داری سلامت عمومی و افت عوامل خطر است.
درمان پارگی کیسه آب جنین توسط چه پزشکی انجام میبشود؟
درمان پارگی کیسه آب جنین را متخصص زنان و زایمان انجام میدهد. این متخصص، بعد از تشخیص پارگی زودرس کیسه آب جنین، برای مدیریت این شرایط عمل های ملزوم را انجام میدهد. اگر پارگی قبل از هفته ۳۷ بارداری رخ دهد، متخصص زنان با تجویز آنتیبیوتیکها و تزریق کورتیکواستروئیدها از زایمان زودرس جلوگیری میکند. آنتیبیوتیک، برای جلوگیری از عفونت جنین و مادر و کورتیکواستروئیدها برای رشد سریع تر ریههای جنین تجویز خواهد شد. این چنین، در این دوران، دکتر زنان با انجام آزمایشها و سونوگرافی منظم بر سلامت زنان و جنین نظارت دقیق خواهد داشت.
اگر سابقه پارگی کیسه آب جنین در زایمانهای قبلی خود را دارید یا دلواپس ابتلای به این عارضه هستید، حتما با دکتر زنان خود برای پیشگیری از آن مشورت کنید. برای این کار میتوانید از خدمات آنلاین، تلفنی و حضوری متخصص زنان در سایت دکتردکتر منفعتمند شوید.
منبع های:
chop.edu
ncbi.nlm.nih.gov
سوالات متداول پارگی کیسه آب جنین
برچسبها:
دسته بندی مطالب