راز تاثییر دارونما: پلاسیبو چطور درد را تسکین میدهد؟_مستطیل زرد

نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی مستطیل زرد
دانشمندان مسیری را در مغز موشها شناسایی کردهاند که میتواند توضیح دهد چرا پلاسیبو یا دارونما، مداخلهای که بهطور علمی از هیچگونه تاثییر درمانیای برخوردار نیست، هم چنان درد را افت میدهد. ابداع داروهایی که این مسیر مغزی را مقصد قرار خواهند داد، امکان پذیر در آینده به ابداع جانشینهایی ایمنتر برای داروهای مسکن، همانند اپیوئیدها یا مسکنهای مخدر منجر بشود.
اگر شخصی ناآگاهانه بهجای مسکن قرص قند مصرف کند، هم چنان حس بهتری خواهد داشت. این اتفاق که به «تاثییر دارونما» معروف است، اتفاقای شناختهشده است و به روشی درمانی اطلاق میبشود که با برآوردهکردن انتظارات افراد، حتی بدون دریافت درمان مؤثر، علتکاهش علائم درد میبشود. گرگوری شرر از دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل، میگوید: «مغز ما بر پایه این انتظار که دارو یا درمانی امکان پذیر مؤثر واقع شده باشد، به طور جدا گانه میتواند مشکل درد را حل کند.»
شرر و همکارانش برای فهمیدن چگونگی تاثییر دارونما در مغز، با منفعت گیری از ۱۰ موش در قفسی با دو محفظه، این تاثییر را بازسازی کردند. یکی از محفظهها دارای سطحی داغ می بود، درحالیکه فرد دیگر اینطور نبوده است. بعد از سه روز، حیوانات یاد گرفتند که چطور در محفظهی دوم درد خود را تسکین دهند.
سپس، محققان مولکولی را به مغز جوندگان تزریق کردند که علتمیشد نورونهای فعال در مغز آنها، زیر میکروسکوپ درخشان شوند. آنها مجدد موشها را به قفس بازگرداندند، اما این بار هر دو محفظه را گرم کردند.
مغز میتواند بر پایه انتظارش از تأثیر دارو، درد را تسکین دهد
هر دو محفظه به اندازهای یکسان گرم می بود؛ بااینحال حیوانات هم چنان محفظهی دوم را ترجیح میدادند و در محفظهی دوم، علائم کمتری از درد، همانند لیسیدن پنجهها را به نمایش میگذاشتند. این چنین، فعالیت بیشتری در نورونهای قشر سینگولیت مغز موشها (ناحیهای که در پردازش درد نقش دارد)، نسبت به ۹ موشی که با تسکین درد در محفظهی دوم شرطی نشده بودند، مشاهده شد.
آزمایشهای زیاد تر، نشان داد مسیری در مغز موشها وجود دارد که نورونهای پردازشگر درد را به سلولهای هستهی پونتین و مخچه متصل میکند؛ این دو ناحیه مغزی قبلاً هیچ نقش شناختهشدهای در تسکین درد نداشتند.
محققان برای قبول تسکین درد توسط مسیر مغزی تازه کشفشده، تکنیکی به نام اپتوژنتیک را به کار بردند. با منفعت گیری از این تکنیک، میتوان سلولها را توسط نور فعال یا غیرفعال کرد. این تکنیک به محققان امکان داد تا مسیر عصبی تازه کشفشده را در گروهی جداگانه از موشها که روی سطح داغ قرار داشتند، فعال کنند. این حیوانات بهطور میانگین، سه برابر زیاد تر از موشهایی که مدارشان فعال نشده می بود، قبل از لیسیدن پنجههایشان مکث کردند، بدین معنی که درد کمتری را حس میکردند.
به نقل از لوانا کولوکا از دانشگاه مریلند، اگر مسیر عصبی کشفشده واقعاً تاثییر دارونما را توضیح دهد، «راهبردهای تازهای در سیر تکاملی ابداع داروها به وجود میآید». او میافزاید: «اگر داروهایی داشته باشیم که تاثییر دارونما را در مغز فعال کنند، راهبردی بسیار برای مدیریت درد خواهیم داشت.»
شرر نیز میگوید: «بدیهی است که تواناییی تاثییر دارونما در انسانها به مراتب پیچیدهتر از حیوانات است.» با اینحال، او هم چنان معتقد است که یافتهها میتواند به انسانها نیز تعمیم داده میبشود، چون مسیرهای درد در مغز جوندگان و انسانها زیاد شبیه یکدیگر می باشند.»
یافتههای مطالعه در مجله نیچر انتشار شده است.
دسته بندی مطالب