چرا جای زخم خوب نمی‌بشود؟_مستطیل زرد

اسکار یا جای زخم در شکل، اندازه و رنگ‌های مختلفی ظاهر می‌بشود و نتیجه فرایند طبیعی بهبودی پوست بعد از آسیبی است که براثر جراحی، عفونت، جراحت یا رشد سریع بدن تشکیل می‌بشود.

اسکارها نقش مهمی دارند: آن‌ها بدن را قادر می‌سازند تا بافت از دست رفته یا تغییرشکل یافته را جانشین کند. اما اسکار از چه چیزی ساخته شده و چرا دائمی است؟ برای جواب به این سوالات، ابتدا باید اشکار بشود اسکار چیست.

پوست از سه لایه مهم راه اندازی شده است. بیرونی‌ترین لایه پوست که اپیدرم یا روپوست نامیده می‌بشود، نازک‌ترین لایه پوست است. این لایه‌ی پوست از لایه‌هایی از سلول‌های صافی به نام سلول‌های اپیتلیال یا پوششی راه اندازی شده است که درمجموع به‌گفتن زره عمل می‌کنند و از بدن دربرابر دنیای بیرون محافظت می‌کنند. زیر اپیدرم، لایه درم قرار دارد که ضخیم‌ترین لایه پوست است و شامل اعصاب، عروق خونی، فولیکول‌های مو و غدد عرق و چربی است.

اگر اپیدرم صدمه ببیند (همانند زیاد تر موارد آفتاب‌سوختگی) این لایه کنده می‌بشود و لایه‌های عمیق‌تر پوست دست‌نخورده باقی می‌همانند. اما اگر صدمه به درم برسد، بدن باید این بافت صدمه‌دیده را ترمیم کند. ابتدا دلمه‌ای برای بستن محل زخم تشکیل و سپس التهاب جهت اغاز فرایند بهبودی می‌بشود. در ادامه، پوست اغاز به بازساری بافت درون زخم می‌کند و این روش اتفاقی و بی‌نظم آن است که جهت تشکیل جای زخم می‌بشود.

در پوست معمولی، شبکه رشته‌های کلاژن همانند تکه پارچه‌ای قرار دارند که به دقت در قالب الگوی قشنگ و صافی بافته شده‌اند. اگر این پارچه براثر عاملی صدمه ببیند، بدن رشته‌های کلاژن جدیدی می‌سازد تا شکاف‌ها را پر کند. گرچه، در این شرایط، بدن به جای این که رشته‌های جدیدی را به خوبی در سراسر زخم به هم ببافد، آن‌ها را به شکل توده‌ای نامرتب در محل زخم قرار می‌دهد. این تجمع بی‌نظم کلاژن زیاد تر بافت زخم را راه اندازی می‌دهد و جهت می‌بشود ازنظر ظاهری با پوست عادی فرق داشته باشد و نسبت به آن انعطاف‌پذیری کمتری داشته باشد. بافت اسکار با پوست بدون زخم از این جهت نیز متفاوت است که حاوی فولیکول مو یا غدد عرق نیست.

در افرادی که پوست روشن‌تری دارند، اسکار در ابتدا امکان پذیر صورتی یا قرمز به‌نظر برسد، اما با گذشت زمان امکان دارد این رنگ ناپدید و اسکار نسبت به رنگ پوست طبیعی آن‌ها مقداری روشن‌تر یا تیره‌تر بشود. اسکار افرادی که پوست تیره‌تری دارند، زیاد تر به شکل لکه‌های تیره ظاهر می‌بشود.

بعضی اوقات اوقات، بدن قرار دادن کلاژن را درون بافت زخم به زمان بیشتری نسبت‌به حالت طبیعی ادامه می‌دهد و جهت می‌بشود اسکار کِلوئیدی یا اسکار هیپرتروفیک راه اندازی بشود. این اسکارها، بافت‌های ضخیم و برآمده‌ای می باشند که می‌توانند قرمز، صورتی یا بنفش باشند یا این که مقداری تیره‌تر از رنگ پوست طبیعی فرد باشند.

اسکارهای کلوئیدی بزرگ‌تر از زخم اولیه می باشند درحالی‌که اسکارهای هیپرتروفیک به اندازه زخم اولیه می باشند. نوجوانان و زنان باردار زیاد تر از بقیه دچار اسکارهای هیپرتروفیک خواهد شد و علت احتمالی آن تغییرات هورمونی است که التهاب در بدن را به‌جستوجو دارد. اسکارهای کلوئیدی در افراد دارای رنگ پوست تیره شایع‌تر است و به گمان زیاد به دلایل عوامل خطر ژنتیکی ظاهر می‌بشود.