علم پشت سرخ‌شدن: چطور احساسات ما صورتمان را قرمز می‌کنند؟_مستطیل زرد

سرخ‌شدن به قرمز‌شدن صورت فرد به دلایل روانی اشاره دارد. این اتفاق طبق معمولً به طور غیرارادی رخ می‌دهد و با احساساتی همانند اشتیاق، خجالت، کم‌رویی، هراس، خشم یا عشق تحریک می‌بشود. با وجود آنکه سرخ‌شدن قابل‌پیش‌بینی است، حتی امکان دارد هنگامی احساسات ناخوشایندی داریم، اتفاق بیافتد؛ همانند هنگامی حس ناراحتی، شرمساری یا خجالت می‌کنیم. پارادوکس در کنترل‌ناپذیری و قابل‌پیش‌بینی‌ بودن همزمان آن و این چنین آشکار‌بودن و غیرقابل‌توضیح‌ بودن آن است.

یک مطالعه‌ی تازه مشخص می کند سرخ‌شدن زیاد تر با افزایش حس معذب‌بودن و حس دیده‌شدن یا درمعرض دید قرارگرفتن ربط دارد، نه با محاسبات شناختی مغز از آنچه دیگران در رابطه ما فکر می‌کنند.

مطالعه‌ی انجام‌شده شامل ۴۰ نوجوان و جوان ۲۰ ساله می بود که درحین تماشای فیلمی از خود در حال آواز‌خواندن کارائوکه در دستگاه MRI دراز کشیده بودند. با این‌حال شواهد زیاد تر درمورد ربط بین سرخ‌شدن و معذب‌شدن لزوماً به این معنی نیست که کنترل‌پذیر است و ما می‌توانیم از وقوع آن جلوگیری کنیم.

چارلز داروین در سال ۱۸۷۲، سرخ‌شدن را زیرکانه به گفتن «شگفت‌ترین و انسانی‌ترین حالت در بین همه حالت‌ها» توصیف کرد. هنگامی فردی اشاره می‌کند شما سرخ‌شده‌اید زیاد تر سرخ می‌شوید. حتی اگر صورتتان سرخ نباشد، هنگامی فردی اشاره می‌کند که سرخ شده‌اید، این اتفاق می‌افتد.

بااین‌حال جواب به این که چرا فردی سرخ می‌بشود، سال‌ها است که مردم را گیج کرده است. آیا این شرم است یا خجالت برای یک نادرست ناشیانه یا یک تعریف و تمجید بجا و با لیاقت است، یا حس لو رفتن پیش همه؟

آیا مردم به این علت سرخ خواهد شد، چون یک‌دفعه دلواپس این خواهد شد که دیگران در رابطه آن‌ها چه فکری می‌کنند و حس می‌کنند مورد قضاوت واقع شده‌اند؟ یا این حالت یک عکس العمل غیرارادی و احساسی است که قبل از این که بخواهیم به آن فکر کنیم به وجود می‌آید؟

مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۴ نشان داد که سرخ‌شدن امکان پذیر در یک سمت صورت شدیدتر از طرف دیگر باشد؛ این اتفاق مخصوصا وقتی رخ می‌دهد که شخصی از پهلو به فردی که آواز می‌خواند، خیره بشود. با این حال، دقت به این مسئله مهم است که تعداد بسیاری از این مطالعات قبل، از جمله تازه ترین مورد، آن‌قدر کوچک بوده‌اند که نمی‌توان نتیجه‌ی چندان قوی از آن‌ها گرفت.

ری کروزیر، روانشناس، در سال ۲۰۱۰ برای انجمن روانشناسی بریتانیا نوشت: «بااینکه رنگ‌پریدگی هراس به‌خاطر تحول جهت جریان خون از پوست به ماهیچه‌های اسکلتی قابل‌توضیح است، علت این که چرا خجالتی که به علت انواع خاصی از مشکلات اجتماعی است، باید با افزایش جریان خون در ناحیه صورت همراه باشد، کمتر آشکار است.»

با کمال شگفتی، تنها تعداد معدودی از مطالعات، الگوهای فعالیت مغز را در زمان خجالت‌کشیدن یا معذب‌بودن ترسیم کرده‌اند و با وجود اشاره به نشانه‌های فیزیولوژیکی افزایش برانگیختگی، هیچ کدام به‌طور خاص شاخص‌های سرخ‌شدن را اندازه‌گیری نکردند.

نیکولیک و همکارانش دریافتند که گونه‌های داوطلبان زن با تماشای آواز خواندن خود در قیاس با تماشای آوازخواندن دیگران داغ‌تر می‌بشود که چندان هم شگفتی‌آور نیست.

اسکن fMRI به ما امکان می‌دهد با اندازه‌گیری تغییرات جریان خون در مناطق خاص، فعالیت مغز را مشاهده کنیم. در عرصه‌ی سرخ‌شدن، این اسکن‌ها با نمایش الگوهای دلنشین، نشان دادند که سرخ‌شدن، مناطقی از مغز ر فعال می‌کند که در برانگیختگی عاطفی و دقت نقش دارند، در حالی که نواحی دچار در ذهنیت‌سازی، یعنی فکر یا فکر کردن در رابطه حرکت، افکار یا نیات خود و دیگران، به‌وضوح غیرفعال می باشند.

نیکولیک و همکارانش نتیجه گرفتند: «این یافته‌ها به او گفت و گو‌های نظری مداوم در رابطه ماهیت سرخ‌شدن پشتیبانی و از این ایده حمایتمی‌کنند که فرآیندهای اجتماعی-شناختی رده‌بالاتر امکان پذیر برای سرخ‌شدن ملزوم نباشد.»

بااین‌حال، محققان پیشنهاد می‌کنند که نتایج آن‌ها باید با دقت ملزوم تفسیر بشود؛ چون الگوهای فعالیت مغز مربوط به برانگیختگی، دقت و ذهنی‌سازی کاملاً از هم نزدیک نیستند.

ما یقین نیستیم که آیا یافته‌ها در رابطه گروه بزرگ‌تر و متنوع‌تری از افراد فراتر از دانشجویان دختر صادق است یا خیر. این تحقیق باید با گروه بزرگ‌تری از افراد متنوع‌تر اجتماع انجام بشود تا نتایجش یقین‌تر باشد. تحقیقات روانشناسی سال‌ها با بحران تکرار روبه رو بوده است، تا حدی به این علت که مطالعات زیاد تر بازتابی از افرادی است که تمایل دارند به گفتن داوطلب در آن‌ها شرکت کنند.

مطالعه در Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences انتشار شده است.