آبله مرغان و راه رهایی از خارش تاول های ناشی از آن_مستطیل زرد

آبله مرغان از جمله بیماری هایی است که طی یک واکسیناسیون عمومی و سراسری در ایران تبدیل به یک بیماری نادر شد. آبله مرغان در قبل جان تعداد بسیاری از انسان ها را می گرفت و یا آنها را با خطرات جدی همانند کوری چشم ها روبرو می کرد اما امروز و به لطف علم و تزریق واکسن، این بیماری به یک عارضه قابل کنترل تبدیل شده است. با دکتردکتر در این مقاله همراه باشید تا به بازدید بیماری آبله مرغان و واکسن های مربوط به آن بپردازیم.

آبله مرغان چیست؟

آبله مرغان یک عفونت زیاد مسری دوران کودکی است که توسط ویروس واریسلا زوستر تشکیل می بشود. این عارضه علتایجاد بثورات زیاد خارش دار و تاول های پوستی و تب می بشود و عمدتاً بر کودکان تأثیر می گذارد، اما بزرگسالان نیز می توانند به آن مبتلا شوند. ویروس آبله مرغان یک ویروس تنفسی است و  از طریق هوا منتقل می بشود، بدین جهت وقتی که فرد مبتلا عطسه یا سرفه می کند، ویروس به راحتی به اطرافیان منتقل می بشود. این بیماری تا دهه ۵۰ شمسی در ایران زیاد رایج می بود و کمتر فردی وجود داشت که به آن مبتلا نشود. اما از زمان تزریق واکسن، تعداد مبتلایان به نحوه قابل توجهی افت یافت و این چنین عوارض آن به شدت تقلیل یافتند.

علائم بیماری آبله مرغان

علائم این بیماری طبق معمول ۱۰ تا ۲۱ روز بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس به طور ناخوشی عمومی ظاهر می شوند و با موارد زیر ادامه اشکار می کنند.

• بدن درد
• تب
• حس خستگی شدید
• تحریک پذیری بالا
• افت اشتها
• سردرد
• بثورات پوستی

بثورات پوستی ناشی از آبله مرغان

در مرحله اول بیماری و ابراز بثورات پوستی ناشی از آن، برآمدگی های خارش دار، برجسته، صورتی یا قرمز در نواحی همانند شکم، صورت، دست ها و پاها تشکیل می شوند که پزشکان به آنها “پاپول” می گویند. ۲۵۰ تا ۵۰۰ عدد از آنها می توانند در سراسر بدن بیمار ظاهر شوند و در موارد شدید، حتی می توانند در دهان، چشم ها، مقعد یا اندام تناسلی نیز ابراز نمایند. در طی چند روز آینده، این برجستگی‌ها به تاول‌های کوچک پر از مایع به نام «وزیکول» تبدیل خواهد شد.

در نهایت، مایع داخل این تاول ها به بیرون نشت کرده و تاول ها تبدیل به پوسته می شوند. این روال امکان پذیر چندین بار تکرار بشود و تا بهبودی کامل ادامه داشته باشد. در زیاد تر موارد، بثورات پوستی آبله مرغان خود به خود از بین می روال و در روال بهبودی باید زیاد تر مواظب تب باشیم.

دوره گذار بیماری آبله مرغان طبق معمول بین ۵ تا ۱۰ روز است اما امکان پذیر بثورات خارش دار ناشی از ویروس تا مدتی سپس روی پوست باقی بمانند و خارش آنها آزاردهنده باشد. اما در برخی موارد، بثورات تا مرحله حادی پیش می روال که در این صورت باید به پزشک مراجعه نمود. بثورات حاد با علائم زیر همراه می باشند:

• گسترش بثورات به یک یا هردو چشم
• بثورات زیاد قرمز، گرم یا حساس می شوند که در این صورت باید عفونت باکتریایی پوست مورد بازدید قرار گیرد.
• سرگیجه
• تنگی نفس
• استفراغ
• گرفتگی گردن
• عدم توانایی در کنترل عضلات و لمس شدن بدن
• تب بیشتر از ۳۹ درجه
• کم آبی بدن

در زمان ابتلا به آبله مرغان و خارش آبله ها چه کنیم؟

• برای افت بدن درد، تب و سردرد از استامینوفن منفعت گیری نمایید.
• از مصرف داروهای مسکن ضد التهابی همانند ایبوپروفن خودداری کنید. چون می توانند تبدیل تشدید علائم و بثورات شوند.
• تلاش کنید تا حد امکان از خاراندن بثورات خودداری نمایید. چون خاراندن آنها می تواند پوست را در معرض عفونت باکتریایی قرار دهد و زخم های عمیق تر و پیشرفته تری به وجود آورد.
• برای رفع نمودن خارش بثورات پوستی، تلاش کنید به آنها ضربه بزنید.
• استحمام با آب خنک نیز می تواند خارش آبله ها را تا حد بسیاری رفع نماید.
• لباس های گشاد و نخی بپوشید تا راه تنفس برای پوست باز باشد.
• برای تسکین خارش ها و خشکی پوست از لوسیون های بدن که فاقد پارابن و وازلین می باشند منفعت گیری کنید.
• برای افت علائم آبله مرغان می توانید از آنتی هیستامین ها منفعت گیری کنید.
• تا حد امکان در رختخواب بمانید و استراحت کنید.
• گرما و عرق علتتشدید خارش بثورات پوستی می بشود. برای آرام کردن پوست خود از یک پارچه تمیز و خنک و مرطوب روی نواحی با خارش شدید منفعت گیری کنید.
• مایعات زیاد بنوشید تا بدن شما هیدراته باقی بماند و توانایی مقابله با ویروس را داشته باشد.
• از نوشیدنی ها شیرین و گازدار حذر کنید و به جای آنها آب بنوشید.
• آگر آبله ها در دهان ظاهر شده اند، بستنی ها می توانند تسکین دهنده های خوبی باشند.
• از خوردن غذاهای سفت، تند یا نمکی که علتایجاد درد و آزردگی در دهان می شوند، خودداری کنید.
• برای جلوگیری از وسوسه خاراندن در شب یا زمان خواب، دستکش و جوراب بپوشید و ناخن ها را مختصر کنید.
• برای تسکین خارش ها حمام جوش شیرین بگیرید. برای این منظور یک فنجان جوش شیرین را به یک حمام کم عمق و ولرم اضافه کنید و ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آن دراز بکشید. این کار را تا ۳ بار در روز می توانید انجام دهید.

واکسن آبله مرغان

بهترین راه برای جلوگیری از انتشار کردن ویروس، تزریق واکسن واریسلا یا آبله مرغان است. دریافت واکسن آبله‌مرغان در برنامه واکسیناسیون کودکان در ایران وجود ندارد، ولی از آنجا که زیاد تر کودکان تا ۱۰ سالگی آبله‌مرغان نمی‌گیرند و ابتلا به این بیماری در بزرگسالی امکان پذیر خطرات بیشتری به همراه داشته باشد، ملزوم است در رابطه دریافت این واکسن به شکل خصوصی با پزشک متخصص کودکان مشورت نمایید. در صورت تایید پزشک می توانید واکسن آبله مرغان را در دو نوبت، اولی در ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و دومی در ۴-۶ سالگی تزریق بشود. اما برای افراد بالای ۱۳ سال که واکسینه نشده اند، دو نوبت واکسن به فاصله ۲۸ روز تجویز می بشود.

عوارض بیماری آبله مرغان

بزرگسالان بیشتر از کودکان در معرض خطر ابتلا به عوارض آبله مرغان می باشند. افرادی که به دلایل گوناگون از جمله ابتلا به بیماری هایی همانند ایدز، سرطان یا بیماری های خودایمنی دیگر، سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در معرض خطر بالایی می باشند و عوارض آبله مرغان برای آنها می تواند جبران ناپذیر باشد.

بعد از ابتلا به آبله مرغان، ویروس واریسلا زوستر سال ها در سلول های عصبی باقی می ماند و می تواند بعد از سال ها مجدد در بدن فعال بشود و عرصه های ابتلا به زونا را به وجود آورد. زونا شکلی زیاد پیشرفته تر و شدیدتر از آبله مرغان دارد. از جمله مواردی که در معرض خطر بیشتری در برابر آبله مرغان و زونا می باشند زنان باردار می باشند چون  که در صورت ابتلا امکان پذیر بچه‌هایی با نقایص مادرزادی به دنیا بیاورند. این نقایص مادرزادی عبارت هستند از:

بعضی اوقات جای تاول های آبله مرغانی روی بدن و روی صورت باقی می همانند که می تواند ظاهری نازیبا را به جستوجو داشته باشد. یکی از راه های زیاد کارآمد برای رهایی از این عارضه لیزردرمانی است که در مراکز تخصصی و توسط پزشکان متخصص انجام می بشود.

مهمانی های آبله مرغانی!

آبله مرغان یک بیماری زیاد مسری است و در تجمعات می تواند به شدت منتقل و فراگیر بشود. به همین علت برخی از والدین به طور به عمد فرزندان خود را در کنار کودکانی که مبتلا به آبله مرغان می باشند، قرار می دهند چون باور دارند آبله مرغان در کودکی به طور خفیف می گذرد و عوارضی به همراه ندارد و یا برای اجتناب از زدن واکسن، این کار را انجام می دهند.

اما باید دقت داشته باشید که ایمن سازی بدن با این روش ها می تواند زیاد خطرناک باشد چون عوارض جانبی که امکان پذیر یک کودک خاص از ابتلا به آبله مرغان توانایی کند قابل پیش بینی نیست. اکثر کودکان سالم اثرات شدیدی نخواهند داشت، اما برخی از کودکان که دچار نقص های سیستم ایمنی می باشند و علائم آنها تا این مدت آشکار نشده است، می توانند در معرض خطرات زیاد جدی قرار بگیرند بعد فکر بهتر برای ایمن سازی فرزندتان در برابر بیماری آبله مرغان، واکسیناسیون اوست. چون واکسیناسیون در صورت داشتن عوارض، با نوع خفیف آن همراه است اما خود بیماری می تواند عوارض زیاد شدید و گاه جبران ناپذیری همانند پنومونی، خونریزی های داخلی، التهاب مغز و سلولیت به همراه داشته باشد.