چرا ورزشکاران باید مواظب مصرف مکمل‌های تستوسترون باشند؟_مستطیل زرد

میل به داشتن بدنی مشابه جهت می‌بشود برخی از ورزشکاران تازه‌کار به منفعت گیری از استروئیدهای مصنوعی خصوصا مکمل‌های تستوسترون روی آورند. این روال عمدتاً توسط رسانه‌های اجتماعی هدایت می‌بشود که در پست‌های بی‌شمار، راه‌های افزایش تستوسترون را اراعه خواهند داد. در این پست‌ها، مزیت‌های فرضی منفعت گیری از هورمون مصنوعی تبلیغ و حتی محصولاتی معارفه خواهد شد که هر فردی می‌تواند بدون داشتن نسخه به طور آنلاین بخرد.

درحالی‌که تستوسترون مصنوعی امکان پذیر در مختصر‌زمان ظاهر شما را بهبود بخشد، پیامدهای طویل مدت منفعت گیری از آن را نباید نادیده گرفت.

تستوسترون نوعی هورمون استروئیدی است که در کارکرد کل اندام‌های ما نقش دارد. هم مردان و هم زنان تستوسترون تشکیل می‌کنند، اگرچه مقدار تستوسترون در گردش خون مردان ۱۵ برابر زیاد تر زنان است.

تستوسترون نه تنها جهت رشد جنسی و بلوغ می‌بشود، بلکه به ما پشتیبانی می‌کند توده عضلانی بدون چربی رشد دهیم و رشد استخوان را کنترل می‌کند. این هورمون استقامت ورزشی و آمادگی‌ قلبی‌عروقی ما را نیز بهبود می‌بخشد.

عوامل بسیاری ازجمله ورزش، استرس و رابطه جنسی می‌توانند به‌طور طبیعی تشکیل تستوسترون را افزایش دهند. اما منفعت گیری از مکمل تستوسترون مصنوعی خصوصا در مقادیری که بیشتر از مقدار تولیدشده توسط بدن است، اثرات بسیاری بر سلامت خواهد داشت.

تستوسترون در ابتدا امکان پذیر جهت افزایش میل جنسی بشود و به بدن پشتیبانی کند در طول چند ماه توده عضلانی بیشتری بسازد. این هورمون این چنین می‌تواند جهت آکنه، طاسی با الگوی مردانه و بزرگ شدن سینه در مردان بشود. زنان امکان پذیر در نتیجه مصرف مکمل تستوسترون دچار آمِنوره (فقدان قاعدگی)، افزایش موهای بدن و صدای مردانه شوند. اما این عوارض جانبی در قیاس با عواقب مهمی که سوء مصرف طویل‌زمان و مکرر مکمل تستوسترون بر بدن دارد، ناچیز است.

سوء مصرف استروئیدها قلب را تحول می‌دهد و جهت بزرگ شدن آن، افزایش سختی خون و افت خاصیت ارتجاعی شریان‌ها می‌بشود. همه این تغییرات کارکرد قلب را سخت‌تر می‌کند و خطر مرگ ناگهانی را افزایش می‌دهد. زیاد تر افرادی که به زمان طویل از استروئیدها منفعت گیری می‌کنند، دچار صدمه کبد و کلیه خواهد شد.

تستوسترون اثرات روانی نیز دارد و با مشکلاتی همانند افزایش پرخاشگری، افسردگی و اضطراب همراه است. مکمل‌های تستوسترون این چنین جهت هیپوگنادیسم خواهد شد؛ وضعیتی که در آن بافت‌هایی که به‌طور معمول تستوسترون تشکیل می‌کنند، کوچک خواهد شد. در مردان، این کار به افت تعداد اسپرم و حجم بیضه منجر می‌بشود.

هیپوگنادیسم این چنین در ابراز طیف وسیعی از اثرات قطع مصرف نقش دارد. برخی از این علائم عبارت‌اند از افسردگی و افت میل جنسی. یقیناً علائم در صورتی که تستوسترون بیشتری منفعت گیری بشود، رفع خواهد شد.

کمیته بین‌المللی المپیک و آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ، تستوسترون و دیگر استروئیدهای آنابولیک را بعد از المپیک ۱۹۷۲ ممنوع اظهار کردند. استدلال آن‌ها این می بود که گرچه این عوامل کارکرد جسمی را افزایش خواهند داد، پیامدهای جدی برای سلامتی دارند.

بااین‌حال، بیشتر از ۴۰ سال بعد از ممنوعیت بین‌المللی، منفعت گیری از استروئیدهای آنابولیک در بین برخی از ورزشکاران ادامه دارد. در سال ۲۰۲۱ گزارش شد بین ۲۹ تا ۴۳ درصد از ورزشکاران حرفه‌ای ایران از ترکیبات مذکور منفعت گیری می‌کنند. این چنین در مطالعه‌ای در استرالیا روی ۳۲ ورزشکار (عمدتا زنان) در سال ۲۰۲۳، نزدیک به ۴۳ درصد از مصاحبه‌شوندگان گزارش کردند از داروهای تحکیم‌کننده‌ی کارکرد و ظاهر منفعت گیری می‌کنند.

با دقت به خطرات و زیان های شناخته‌شده منفعت گیری از تستوسترون، چرا باید به مصرف آن روی آورد و یا مصرف آن را در ادامه گفت؟ احتمالا مصرف‌کنندگان مشکلات سلامتی را مربوط به آینده می‌دانند و برای بهتر شدن کارکرد یا ظاهر خود در مختصر‌زمان، آن خطرها را می‌پذیرند. اعتیاد به استروئیدهای آنابولیک نیز امکان پذیر در این کار نقش داشته باشد، چون امکان پذیر بر قوت تصمیم‌گیری تاثییر بگذارد و آگاهی از خطرات احتمالی را به حداقل رساند.

باب گلدمن، پزشک و روزنامه‌نگار بین سال‌های ۱۹۸۲ و ۱۹۹۵ این سوال را از ورزشکاران نخبه نقل کرد که آیا آن‌ها حاضرند قرصی جادویی بخورند که پیروزی مدال طلای المپیک را ضمانت کند، اما پنج سال سپس علتمرگ آن‌ها بشود؟ نزدیک به نیمی از ورزشکاران مورد مصاحبه این گزینه را قبول می‌کردند. در تکرار مطالعه که در سال ۲۰۱۳-۲۰۱۲ انجام شد، این نسبت کمتر می بود (۱۴-۷ درصد) و ورزشکاران برتر با گمان بیشتری گزینه مذکور را انتخاب می‌کردند.

تردیدی وجود ندارد که سوء‌مصرف تستوسترون و تقلیدکننده‌های مصنوعی آن می‌تواند به صدمه منجر بشود، با‌این‌حال تعداد بسیاری از افراد هم چنان به سوء‌مصرف ادامه خواهند داد و ممنوعیت‌های بین‌المللی موثر نبوده است. با افزایش شمار افراد غیرورزشکاری که بدون تجویز از مکمل‌های تستوسترون منفعت گیری می‌کنند، نیاز است عمل های بیشتری انجام بشود تا افراد از خطرات آن برای سلامتی آگاه شوند.