[ad_1]
نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی مستطیل زرد
وقتی که در یکی از اندام‌های درونی بدن اختلالی وجود داشته باشد، نشانه‌هایی بیرونی همانند حالت تهوع، تحول رنگ پوست، سرگیجه، بی‌اشتهایی و مشکلات گوارشی ابراز می‌کند. زردی چشم نیز یکی از همین علائم بیرونی است که زیاد تر به‌علت وجود مشکلی در کبد تشکیل می‌بشود. کبد در سوخت‌وساز بدن و تصفیه سموم داخل شده به بدن نقش مهمی دارد. این عضو همانند فیلتری است که مواد زیان اور را از طریق مدفوع یا ادرار از بدن خارج می‌کند.
اگر اختلالی در کارکرد کبد تشکیل بشود، این سموم داخل خون شده و جهت ابراز بیماری‌های مختلفی همانند یرقان، هپاتیت و سندرم ژیلبرت می‌بشود. زردی چشم در کودکان و بزرگسالان از رایج‌ترین علائم ابتلا به این بیماری‌ها به حساب می اید. ما در این مقاله مجله دکتردکتر، درمورد علت زردی چشم به‌طور کامل سخن بگویید می‌کنیم. همراه ما باید باشید تا جواب سوالات خود را اشکار کنید.
اگر سوالی دارید، در انتها سوال کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر جواب دهد.
زردی چشم چیست؟
زردی چشم یکی از با اهمیت ترین نشانه‌های وجود اختلال در کارکرد کبد و مجاری صفراوی و ترشح زیاد بیلی روبین است. برای مطالعه درمورد ربط بیلی روبین و آنزیم های کبدی، پیشنهاد می‌کنیم که مقالات بیشتری در این رابطه در دکتردکتر بخوانید. این عارضه طبق معمول با زردی پوست و بعضی اوقات تحول رنگ ادرار یا مدفوع همراه است.
آخرین مطالب
- انسانها در قبل هر شب دو بار میخوابیدند؛ دلیلی برای بیخوابیهای شبانه_مستطیل زرد
- کشف سه سیاره زمینسان با دو غروب خورشید دانشمندان را شگفتزده کرد_مستطیل زرد
- آخرین قیمت ماشین در بازار آزاد جمعه ۹ آبان ماه_مستطیل زرد
- مشکلات مالی والدین می‌تواند تواناییهای اجتماعی کودکان را تحتتأثیر قرار دهد_مستطیل زرد
- OpenAI دو مدل هوش مصنوعی تازه برای ترقی ایمنی آنلاین معارفه کرد_مستطیل زرد
زردی وقتی رخ می‌دهد که سطح بیلی‌روبین در خون افزایش یافته و علتتحول رنگ سفیدی چشم‌ها به زرد می‌بشود. بیلی‌روبین یک رنگ‌دانه زردرنگ است که از تجزیه هموگلوبین گلبول‌های قرمز به‌وجود می‌آید و باید توسط کبد پردازش و از طریق صفرا دفع بشود. هرگونه اختلال در این فرایند می‌تواند تبدیل تجمع بیلی‌روبین در خون بشود.
نشانه‌های زردی چشم در کودکان و بزرگسالان
با اهمیت ترین نشانه زردی چشم در کودکان و بزرگسالان، زرد شدن سفیدی چشم‌ها است. در ادامه به بقیه علائمی که می‌تواند در کنار زردی چشم، نشان‌دهنده وجود بیماری یا اختلالی در بدن باشد اشاره می‌کنیم.
- زرد شدن پوست
- افت اشتها
- تحول رنگ ادرار و مدفوع
- حس ضعف و خستگی مداوم
- حالت تهوع و مشکلات گوارشی همانند اسهال
- سردرد و سرگیجه
- اختلال در خواب
- مشکلات تنفسی همانند تنگی‌نفس
- خارش پوستی
- دردهای شکمی
- افت ناگهانی وزن
- تورم پاها
چرا به زردی چشم مبتلا می‌شویم؟
علت زردی چشم می‌تواند ناشی از وجود اختلالی در کبد، کیسه صفرا یا به‌علت کم‌خونی باشد. اما به‌طور عمده، این عارضه نشان‌دهنده ابتلا به بیماری‌هایی همانند یرقان و سندرم ژیلبرت است. همان گونه که حرف های شد علت مهم تشکیل این مشکل، افزایش سطح بیلی‌روبین در خون است. افزایش این ماده جهت ابراز زردی در چشم‌ها و پوست می‌بشود.
وقتی که در یکی از اندام‌های کبد، کیسه صفرا یا لوزالمعده اختلالی تشکیل بشود، سطح رنگ‌دانه بیلی‌روبین خون افزایش می‌یابد. بیماری‌های کبدی همانند سیروز کبدی، کبد چرب، نارسایی کبدی، هپاتیت‌های B و C، سرطان کبد و انواع عفونت‌های کبدی همه انها در تشکیل زردی چشم موثر می باشند.
این چنین مصرف بیش‌ازحد برخی داروها همانند استامینوفن، پنی‌سیلین و برخی قرص‌های ضدبارداری نیز علتتحول رنگ سفیدی چشم می‌بشود. در ادامه به برخی دیگر از با اهمیت ترین دلایل و بیماری‌های ایجادکننده زردی چشم اشاره می‌کنیم.
مشکلات خونی
برخی مشکلات خونی همانند کم‌خونی در تشکیل زردی چشم موثر می باشند. اگر اختلالی در تشکیل گلبول‌های قرمز و هموگلوبین خون وجود داشته باشد، روی مقدار تشکیل و تجمع بیلی‌روبین نیز تاثییر می‌گذارد.
مشکلات لوزالمعده
لوزالمعده یا پانکراس آنزیم‌هایی تشکیل می‌کند که به هضم و جذب مواد پروتئینی، چربی و کربوهیدرات‌ها پشتیبانی می‌کند. این آنزیم‌ها از طریق مجاری لوزالمعده داخل روده کوچک خواهد شد. اگر این مجاری به دلایل مختلفی همانند سرطان لوزالمعده التهاب یا مسدود شوند، می‌تواند علتتجمع بیلی‌روبین در خون شده و زردی چشم و پوست تشکیل بشود.
مشکلات کیسه صفرا
با خوردن غذا و اغاز فرایند گوارش، مایعی زردرنگ به‌نام صفرا در کبد تشکیل و ترشح می‌بشود. صفرا از طریق مجاری صفراوی به داخل کیسه صفرا منتقل شده و در آنجا ذخیره می‌بشود. این ماده به هضم مواد غذایی به‌اختصاصی چربی‌ها پشتیبانی می‌کند. در صورت ابراز هرگونه مشکل در کیسه صفرا همانند سنگ کیسه صفرا، تومور یا التهاب در این عضو که علتمسدود شدن مجاری صفراوی بشود، علتایجاد عارضه زردی چشم و پوست می‌بشود.
بیماری مالاریا
یکی دیگر از دلایل تشکیل زردی چشم و پوست، ابتلا به بیماری مالاریا است. در این بیماری که عموما توسط گزش پشه مالاریا منتقل می‌بشود، گلبول‌های قرمز خون از بین می‌روال و همین نوشته علتکم‌خونی و در نتیجه علتایجاد زردی چشم‌ها می‌بشود.
زردی چشم و سندرم ژیلبرت
سندرم ژیلبرت یک اختلال ژنتیکی خفیف است که در آن توانایی کبد برای پردازش بیلی‌روبین مقداری افت یافته است. در این حالت، سطح بیلی‌روبین خون امکان پذیر به‌طور موقت افزایش یابد و علتزردی خفیف در چشم‌ها بشود، به‌اختصاصی در دوره‌های استرس، بیماری، یا کم‌آبی بدن. این اختلال طبق معمولً بی‌خطر است و نیازی به درمان ندارد.
زردی چشم و یرقان
یکی دیگر از دلایل تشکیل زردی چشم، بیماری یرقان یا زردی است. این بیماری زیاد تر در نوزادان مشاهده می‌بشود و علت زردی نوزادان طبق معمول به‌علت نارسایی یا رشد ناقص کبد نوزاد است.
وقتی که نوزاد درون شکم مادر است، تجزیه و دفع بیلی‌روبین توسط کبد مادر انجام می‌بشود. اما سپس از تولد، این ماموریت به‌مسئولیت کبد نوزاد است و اگر این عضو به‌خوبی رشد نکرده باشد جهت ابراز زردی یا یرقان می‌بشود. این بیماری طبق معمول ۲ هفته سپس از تولد نوزاد رفع می‌بشود.
یرقان و زردی چشم در کودکان و بزرگسالان، طبق معمول به‌علت وجود اختلالی در کبد یا مجاری صفراوی تشکیل می‌بشود. به‌علت مشکل در دفع بیلی‌روبین و تجمع آن در خون این بیماری ابراز می‌کند.
زردی چشم و کرونا
ویروس کرونا (COVID-19) عمدتاً یک بیماری تنفسی است، اما در برخی بیماران مبتلا به فرم شدید بیماری، صدمه کبدی نیز گزارش شده است. این صدمه امکان پذیر به‌علت التهاب گسترده یا عوارض دارویی باشد و می‌تواند علتاختلال در دفع بیلی‌روبین بشود. هرچند شواهد کافی برای این‌که کووید-۱۹ مستقیماً عامل زردی چشم باشد وجود ندارد، اما در بیماران با مشکلات عرصه‌ای کبد، گمان ابراز علائم کبدی از جمله زردی وجود دارد.
آیا زردی چشم درمان می‌بشود؟
برای درمان زردی چشم ابتدا باید علت تشکیل این مشکل توسط پزشک متخصص تشخیص داده بشود. طبق معمول در اولین قدم آزمایش خون تجویز می‌بشود تا مقدار بیلی‌روبین خون اندازه گرفته بشود؛ با افت سطح بیلی روبین می‌توان این عارضه را تا حد بسیاری درمان کرد. در ادامه مشابه با نوع بیماری فرد، راه حلهای درمانی مختلفی وجود دارد. اگر زردی چشم به‌علت سنگ کیسه صفرا باشد، طبق معمول عمل جراحی پیشنهاد می‌بشود. درصورتی‌که بیماری یا عفونت کبدی وجود داشته باشد، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌بشود.
برخی از بیماران که دچار هپاتیت و کبد چرب می باشند، باید از خوردن الکل و مصرف دخانیات پرهیز کنند. مشابه با نوع و شدت بیماری امکان پذیر بیمار در بیمارستان بستری یا در خانه درمان بشود. اگر کم‌خونی علتابراز زردی چشم بشود، تزریق خون در کنار دارودرمانی یکی دیگر از راه‌های درمانی به حساب می اید. در برخی موارد خاص نیز باید پیوند کبد انجام بشود.
درمان دارویی
درمان دارویی زردی چشم به علت عرصه‌ای آن بستگی دارد، چون زردی یک علامت است نه یک بیماری جدا گانه. اگر علت زردی عفونت‌های ویروسی همانند هپاتیت باشد، داروهای ضدویروسی (همانند اینترفِرون یا ریباویرین برای هپاتیت C و تنوفوویر یا انتکاویر برای هپاتیت B) تجویز می‌بشود.
در موارد کم‌خونی همولیتیک، امکان پذیر کورتیکواستروئیدها یا ایمونوساپرسورها به‌کار رود. اگر زردی ناشی از عفونت باکتریایی مجاری صفراوی باشد، آنتی‌بیوتیک‌های گسترده‌الطیف پیشنهاد می‌بشود. در سندرم ژیلبرت نیاز به درمان دارویی نیست. این چنین مصرف داروهای محافظت‌کننده از کبد همانند سیلی‌مارین امکان پذیر در برخی شرایط توسط پزشک پیشنهاد بشود.
درمان خانگی زردی چشم
برای درمان زردی چشم ابتدا باید علت عرصه‌ای آن توسط پزشک تشخیص داده بشود. درمان‌های خانگی جانشین درمان‌های پزشکی نیستند و فقط می‌توانند به سلامت عمومی بدن پشتیبانی کنند. مصرف مایعات کافی، مراعات رژیم غذایی سالم و پرهیز از الکل و مواد سمی امکان پذیر سودمند باشد. همیشه قبل از انجام هرگونه عمل خانگی با پزشک مشورت کنید.
درمان زردی چشم چه مقدار طول می‌کشد؟
در جدول زیر، بازه‌های وقتی درمان زردی چشم را مرحله به مرحله آورده‌ایم:
| علت زردی چشم | زمان زمان تقریبی درمان | توضیحات |
|---|---|---|
| یرقان فیزیولوژیک نوزادی | ۱ تا ۲ هفته | طبق معمولً خودبه‌خود رفع می‌بشود یا با فتوتراپی درمان می‌گردد. |
| هپاتیت A | ۴ تا ۸ هفته | در زیاد تر موارد به‌طور کامل بهبود می‌یابد. |
| هپاتیت B یا C مزمن | چند ماه تا چند سال (یا مادام‌العمر) | نیازمند درمان طویل‌زمان با داروهای ضدویروسی است. |
| انسداد مجاری صفراوی (برای مثالً سنگ صفرا) | بعد از جراحی یا از بین بردن انسداد: چند روز تا چند هفته | زردی طبق معمولً بعد از از بین بردن انسداد به‌مرور زمان افت می‌یابد. |
| سیروز کبدی | درمان قطعی ندارد (مدیریت علائم مادام‌العمر) | امکان پذیر نیاز به پیوند کبد باشد. |
| سندرم ژیلبرت | نیازی به درمان ندارد | زردی موقتی است و طبق معمولً خودبه‌خود از بین بردن می‌بشود. |
| کم‌خونی همولیتیک | ۲ تا ۶ هفته بعد از درمان علت عرصه‌ای | درمان شامل کنترل علت همولیز و در صورت نیاز تزریق خون است. |
| عفونت‌های شدید (همانند مالاریا) | ۱ تا ۴ هفته بعد از اغاز درمان | با درمان ضدانگلی یا آنتی‌بیوتیکی بهبود می‌یابد. |
برای درمان زردی چشم باید به پزشکان کدام تخصص مراجعه کرد؟
برای تشخیص و درمان زردی چشم، ابتدا باید به پزشک متخصص داخلی مراجعه کرد، چون او می‌تواند با انجام معاینات بالینی و تجویز آزمایش‌های ملزوم، علت مهم این عارضه را شناسایی کند. در صورت اشکار شدن مشکلات کبدی، بیمار به متخصص گوارش و کبد ارجاع داده می‌بشود تا بازدید‌های تخصصی‌تر همانند سونوگرافی، MRI یا بیوپسی کبد انجام بشود.
اگر انسداد مجاری صفراوی یا سنگ کیسه صفرا عامل زردی باشد، همکاری با جراح عمومی یا جراح کبد و مجاری صفرا الزامی است. در موارد خاص همانند کم‌خونی شدید، مشاوره با متخصص خون نیز پیشنهاد می‌بشود.
برای گرفتن نوبت یا مشاوره آنلاین با دکتر کبد و گوارش، می‌توانید از سامانه نوبت دهی دکتردکتر پشتیبانی بگیرید.
منبع های:
سوالات متداول
برچسب‌ها:
دسته بندی مطالب
[ad_2]
