دانشمندان برای اولین بار نشانههای وجود جو در اطراف یک سیاره همانند به زمین را قبول کردند_مستطیل زرد

نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی مستطیل زرد
سیاره اسرارآمیز
سیاره جانسن در سال ۲۰۰۴ کشف شد و از آن زمان ستارهشناسها مجذوب این سیاره فراخورشیدی شگفت شدند. در ابتدا پژوهشگرها فکر میکردند جانسن هستهی یک غول گازی شبیه سیاره مشتری باشد؛ اما در سال ۲۰۱۱، تلسکوپ فضایی اسپیتزر گذار این سیاره را از روبه رو ستارهاش ثبت کرد و پژوهشگرها فهمید شدند جانسن در واقع زیاد کوچکتر و چگالتر از آن است که غول گازی باشد. چند سال سپس پژوهشگرها مشاهده کردند که این سیاره به گمان زیاد زیاد سردتر از آن چیزی است که باید باشد و این یافته مدرکی بر وجود جو می بود.
یکی از دلایل مهم سکونتناپذیری جانسن، فاصلهی نزدیک به ستارهی میزبانش است که تقریبا برابر است با یک شصت و پنجم فاصلهی زمین تا خورشید. این سیاره هر ۱۸ ساعت یک مدار را به دور ستارهی کوپرنیک کامل میکند و دمای سطحی آن به ۲۳۰۰ درجهی سانتیگراد در سمت روز میرسد.
سیاره جانسن از زمان پرتاب تلسکوپ فضایی جیمز وب در دسامبر ۲۰۲۱، مقصد متمرکزی برای پژوهشها بوده است. مهندسان در ابتدا طیفسنجهای فروسرخ این تلسکوپ را برای آزمایش به سمت این سیاره قرار دادند. این ابزارها میتوانند آثار شیمیایی گازهای اطراف سیارهها را آشکار کنند.
در نهایت، پژوهشگرها تصمیم گرفتند با دقت بیشتری سیاره جانسن را بازدید کنند. این سیاره دارای قفل جزر و مدی نسبت به ستارهاش است، بهطوریکه یک سمت آن در تاریکی مدام است و سمت روزش در معرض ستارهی سوزانش قرار دارد. اگر این سیاره جوی نداشت، سمت روز آن زیاد داغ و سمت شبش زیاد سرد میشد؛ اما بر پایه مشاهدات جیمز وب، سیاره این چنین وضعیتی ندارد، بلکه سمت روز سردتر از حد انتظار است و وجود جریان گدازهای در سمت شب میتواند علت بر وجود جو در این سیاره باشد.
در واقع دو گمان برای سیاره جانسن نقل می بود. در سناریوی اول این سیاره کاملا خشک است و جوی زیاد نازک از سنگ تبخیرشده دارد و در سناریوی دوم دارای جوی ضخیم از مولکولهای سنگین است که به راحتی از بین نمیروال.
عکس آشکارتر
تازه ترین دادهها نشان خواهند داد جو سیارهی جانسن دربردارندهی گازهای کربنی است. پژوهشگرها برای شناسایی ترکیب کامل این سیاره، کمیتهای نسبی هر گاز و ضخامت دقیق آن نیاز به رصدهای بیشتری دارند. گمان وجود عنصرهای دیگر همانند آب، سولفور دیاکسید و فسفین هم بالا است.
پرتوهای شدید ستارهی کوپرنیک به گمان زیاد شدت نشت گاز سیاره به فضا را افزایش دادهاند. در نتیجه میتوان او گفت، جو این سیاره همراه با خود سیاره شکل نگرفته است بلکه به علت خروج گاز از اقیانوس ماگمای آن به وجود آمده که از این نظر به آیو، قمر مشتری شباهت دارد.
به حرف هایی پژوهشگرها یافتهی فوق میتواند توجیهی برای تغییرات پرتوهای حرارتی سیاره باشند که قبلا توسط تلسکوپ اسپیتزر شناسایی شده می بود. تا این مدت ناشناختههای بسیاری درموردی سیاره جانسن وجود دارد، اما با یافتههای تازه یک قدم به فهمیدن شکلگیری سیارههای بیگانه و تکاملشان در راه شیری نزدیکتر شدیم. به نوشتهی پژوهشگرها:
رصدهای آیندهی تلسکوپ فضایی جیمز وب و رصدخانههای دیگر به فهمیدن زیاد تر جو و برهمکنش آن با سطح و فضای داخلی سیاره سنگی جانسن پشتیبانی خواهند کرد.
دسته بندی مطالب