سودوافدرین چه دارویی است؟ موارد مصرف، کارکرد و عوارض

سودوافدرین (Pseudoephedrine) داروی ضداحتقان و گرفتگی گلو و بینی است که به شکل‌های گوناگون از جمله کپسول و قرص اراعه می‌بشود. این دارو آبریزش یا گرفتگی بینی، احتقان و سختی سینوسی را درمان می‌کند، تورم بینی را افت می‌دهد و تنفس را آسان‌تر می‌کند. مصرف سودوافدرین می‌تواند با بی‌اشتهایی و عوارض فرد دیگر همانند سرگیجه همراه باشد. امکان خرید دارو بدون نسخه وجود دارد اما باید بدانید که چه کاربردی دارد و چطور مصرف می‌بشود. در این مقاله، از کارکرد سودوافدرین ، اشکال، نام تجاری، موارد احتیاط و تداخلات آن با داروهای دیگر می‌خوانید. مطالعه مقاله پیش رو به ۵ دقیقه زمان نیاز دارد.

سودوافدرین چیست؟

ترکیبات سودوافدرین برای از بین بردن گرفتگی بینی یا سینوس ناشی از سرماخوردگی، سینوزیت، تب یونجه و دیگر آلرژی‌های تنفسی منفعت گیری می‌بشود. ضمن این که سودوافدرین برای گوش هم مناسب است و در از بین بردن گرفتگی گوش ناشی از التهاب یا عفونت گوش هم کاربرد دارد. این دارو می‌تواند در شمار داروهای سرماخوردگی و احتقان ناشی از موارد دیگر کاربرد داشته باشد.

اشکال دارویی

این محصول در اشکال دارویی زیر حاضر است:

• قرص
• شربت
• سودوافدرین کپسول
• محلول (سودوافدرین تزریقی)

نام تجاری

این دارو به چه نام‌هایی در بازار حاضر است:

• آفرینول
• سودافد

نحوه کارکرد دارو

برای درمان چه بیماری‌ها و مشکلاتی مصرف می‌بشود؟ سودوافدرین یک ضداحتقان (ضدگرفتگی بینی و گلو) است که به شما پشتیبانی می‌کند، راحت‌تر نفس بکشید. این حالت وقتی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی در حفره‌های بینی (سینوس‌ها) متورم خواهد شد.

سودوافدرین با افت این تورم عمل و به جریان آزادتر مخاط و هوا پشتیبانی می‌کند. امکان پذیر، در موارد زیر دچار گرفتگی گلو یا گرفتگی بینی شوید:

• سرماخوردگی
• آنفولانزا
• آلرژی‌هایی همانند تب یونجه
• عفونت سینوسی (سینوزیت)

دوز و نحوه مصرف

باید برای شناسایی دوز مصرفی این دارو از دستورالعملی که در آن قرار دارد، پیروی کنید. در صورت مراجعه به پزشک هم پیشنهاد‌های متخصص گوش و حلق و بینی یا پزشکان دیگر را به‌دقت جستوجو کنید.

این دارو را طبق معمول هر ۴ تا ۶ ساعت، یک‌بار منفعت گیری می‌کنند و نباید تعداد دفعات از ۴ بار در طول شبانه‌روز زیاد تر بشود. سودوافدرین ۶۰ میلی لیتر  در بازار حاضر است.

بهترین زمان مصرف

برای پشتیبانی به جلوگیری از مشکلات خواب، آخرین دوز سودوافدرین را در هر روز، چند ساعت قبل از خواب مصرف کنید. اگر در این مورد سوالی دارید، با پزشک خود مشورت کنید. این دارو را فقط مطابق دستور مصرف کنید.

نگهداری

دارو را دور از دسترس اطفال نگه دارید و شرایط زیر را مراعات کنید:

• در دمای اتاق بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد نگهداری بشود.
• از گرما و رطوبت دور بماند.

عوارض

از عوارض رایج‌تر سودوافدرین به موارد زیر دقت کنید:

• حس بیماری
• سردرد
• خشکی دهان
• حس بی قراری و عصبی‌شدن
• ابراز مشکل در خوابیدن

عوارض جانبی جدی‌تر مصرف این دارو هم به‌شرح زیر است:

• ضربان قلب تند و نامنظم
• بالارفتن درجه حرارت بدن
• قرمزشدن وست و تشکیل جوش‌

نسبت به عوارض هوشیار باشید و با پزشک درمورد‌شان سخن بگویید کنید. یکی از بهترین راه حلهای دریافت نوبت ملاقات پزشکان هم منفعت گیری از سیستم نوبت دکتر در سایت دکتردکتر است.

تداخلات دارویی

امکان ابراز تداخلات دارویی در مصرف سودوافدرین و موارد زیر وجود دارد:

• داروهای سختی خون
• مسدودکننده‌های بتا همانند آتنولول، کارودیلول، لابتالول، متوپرولول، نادولول، پروپرانولول، سوتالول
• داروهای ضدافسردگی همانند آمی تریپتیلین، دوکسپین، نورتریپتیلین

این فهرست کامل نیست و دیگر داروها هم می‌توانند با سودوافدرین تداخل داشته باشند. باید درمورد داروهای مصرفی‌تان با پزشک سخن بگویید کنید.

موارد احتیاط

به این موارد احتیاط درمورد سودوافدرین دقت کنید:

• سودوافدرین یا دیگر داروهای ضداحتقان در تعداد بسیاری از داروهای ترکیبی حاضر است. مصرف برخی محصولات با هم می‌تواند علتبشود تا مقدار بسیاری از یک داروی خاص دریافت کنید.
•  اگر از مهارکننده‌های MAO همانند فورازولیدون (فوروکسون)، ایزوکاربوکسازید (مارپلان)، فنلزین (ناردیل)، رازاگیلین (ازیلکت)، سلژیلین (الدپریل، امسام، زلاپار) یا ترانیل سیپرومین (پارنات) منفعت گیری کرده‌اید، از سودوافدریناستفاده نکنید.

سودوافدرین در بارداری و شیردهی

اشکار نیست که اثرگذاری منفی این دارو در دوران شیردهی چه مقدار است. برای همین، بهتر است که قبل از مصرفش در دوران شیردهی، حتما با پزشک مشورت کنید و وضعیتتان را دقیق شرح بدهید.

مصرف سودوافدرین در بارداری پیشنهاد نمی‌بشود چون می‌تواند جریان خون در جفت و جنین را افت دهد. شواهدی وجود دارد که سودوافدرین مصرف شده در ۱۲ هفته اول بارداری می‌تواند تبدیل شکل‌گیری نقایض مادرزادی بشود. یقیناً این شواهد نیاز به بازدید زیاد تر دارند.

شربت سودوافدرین برای کودکان

به نوزاد یا کودک زیر ۴ سال هیچ داروی بدون نسخه (OTC) سرفه و سرماخوردگی ندهید. منفعت گیری از این داروها در کودکان زیاد کوچک می‌تواند عوارض جانبی جدی یا حتی تهدید کننده زندگی تشکیل کند. مصرف سودوافدرین در نوزادان خطرناک است.

چه افرادی نباید منفعت گیری کنند

سودوافدرین برای برخی افراد مناسب نیست. برای مطمعن از بی‌خطربودن آن برای شما، قبل از مصرف با پزشک یا داروساز در داروخانه مشورت کنید. افرادی که در حالت‌های زیر می باشند هم نباید دست به مصرف این دارو بزنند:

• مصرف‌کنندگان داروهای افسردگی به نام مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) در ۲ هفته قبل
• افرادی که به این دارو یا داروهای دیگر حساسیت داشته‌اند.
• سودوافدرینو سختی خون هم‌خوانی ندارند
• بیماری قلبی
• دیابت
• پرتلاشی تیروئید
• گلوکوم (افزایش سختی در چشم)
• بزرگ‌شدن پروستات
• مشکلات کبدی یا کلیوی

اوردوز با سودوافدرین

مصرف دوز بالایی از این دارو با خطر مرگ همراه است. علائم مصرف بیشتر از حد نیز شامل این‌ها خواهد می بود:

• سردرد
• سرگیجه
• اضطراب
• سرخوشی
• وزوز گوش
• تاری دید
• درد قفسه سینه
• تپش قلب
• افزایش یا افت سختی خون
• افزایش تشنگی
• تعریق
• مشکل در ادرار کردن
• تهوع و استفراغ

جانشین سودوافدرین چه دارویی است؟

سودوافدرین و فنیل افرین هر دو ضداحتقان بینی می باشند و در مواردی جانشین خواهد شد اما  دقت کنید که می‌توانند عوارض جانبی متغیری داشته باشند.

حتما از مشورت متخصصان در منفعت گیری از هر دارویی منفعت گیری کنید و به بهانه این که دارویی بی‌نسخه هم در دسترس است، آن را سرخودانه مصرف نکنید. قرص سودوافدرین خارجی و ایرانی در داروخانه‌ها حاضر است اما باید تحت نظارت پزشک عمل به مصرف کنید.
سوالات متداول

قرص سودوافدرین خواب آور است؟

امکان دارد که با مصرف این دارو دچار خواب‌آلودگی شوید.

شربت سودوافدرین برای عفونت گوش مقید است؟

بله این دارو برای درمان عفونت گوش هم کاربرد دارد.

شربت سودوافدرین برای سرفه خوب است؟

سودوافدرین با از بین بردن گرفتگی بینی و گلو به بهبود سرفه پشتیبانی می‌کند.

سودوافدرین با دیفن هیدرامین چه تفاوتی دارد؟

دیفن هیدرامین یک آنتی هیستامین است که هیستامین شیمیایی طبیعی را در بدن افت می‌دهد. هیستامین می‌تواند علائمی همانند عطسه، خارش، آبریزش چشم و بینی را تشکیل کند. سودوافدرین یک ضداحتقان است که رگ‌های خونی مجاری بینی را منقبض می کند.

شربت سودوافدرینبرای لاغری و در ورزش کاربرد دارد؟

سودوافدریندر بدنسازی و برای ورزش از سوی برخی ورزشکاران منفعت گیری می‌بشود اما نباید بی‌اجازه پزشک عمل به این چنین کاری کرد. علت آن است که این دارو می‌تواند به کارکرد ورزشی پشتیبانی کند؛ افزایش سختی خون، افزایش ضربان قلب، افزایش مصرف اکسیژن در مغز، افزایش گلیکوژنولیز در ماهیچه و کبد، انقباض عروق در پوست، گشاد شدن عروق در عضلات.

منبع های:

drugs.com

mayoclinic.org

nhs.uk

my.clevelandclinic.org