ملانوم چشم چیست؟ دانستنی‌های مهم درمورد سرطان چشم_مستطیل زرد

ملانوم چشم نوعی تومور بدخیم چشمی است که در تکه‌های غیرقابل مشاهده چشم به وجود می‌آید. تشخیص سریع و به‌موقع این نوع بیماری از اهمیت زیاد بالایی برخوردار است، چون درمان زودهنگام می‌تواند از عوارض جدی این بیماری همانند از دست دادن بینایی و گسترش آن به دیگر اعضای بدن جلوگیری کند.

پرتودرمانی، لیزردرمانی، سرمادرمانی (کرایوتراپی)، جراحی و فتودینامیک‌تراپی از جمله راه حلهای درمان بیماری ملانوم چشم می باشند.

در این نوشته از مجله پزشکی دکتردکتر، به اراعه علل، علائم، راه حلهای تشخیص و راه‌های درمان این نوع سرطان می‌پردازیم.

در انتها، اگر سوال خاصی در این مورد دارید، در تکه نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن جواب خواهد داد.

ملانوم چشم چیست؟

ملانوم چشم نوعی سرطان سلول‌های ملانوسیت است که از تولیدکننده‌های رنگدانه (ملانین) چشم منشا می‌گیرد. این نوع از سرطان چشم، وقتی رخ می‌دهد که این سلول‌ها به‌طور غیرطبیعی و کنترل‌نشده تکثیر کنند و طبق معمولً در لایه میانی چشم (یووه) تشکیل می‌بشود.

یووه شامل عنبیه، مشیمیه و جسم مژگانی است. درصد ابراز ملانوم در این قسمت‌ها به شرح زیر است:

• مشیمیه؛ 90٪ موارد
• جسم مژگانی؛ 6٪ موارد
• عنبیه؛ 4٪ موارد

تشخیص دقیق محل درگیری تنها از طریق معاینه تخصصی چشم‌پزشکی مقدور است.

مطابق مطالعه انتشار شده در موسسه ملی سرطان ایالات متحده،

در هر سال نزدیک به ۱۷۰۰ نفر در این سرزمین به این نوع بیماری چشمی مبتلا خواهد شد. اگرچه این نوع سرطان نادر است، اما شایع‌ترین نوع سرطان چشم در بزرگسالان با میانگین سنی ۶۰ تا ۷۰ سال محسوب می‌بشود.

دقت به علائم و اختلالاتی همچون تاری و افت دید و تحول رنگ چشم برای تشخیص به‌موقع زیاد اهمیت دارد. در ادامه، خلاصه‌ای از این بیماری و راه حلهای مقابله با آن را در جدول می‌آوریم:

نوشته	توضیحات
تعریف ملانوم چشم	نوعی سرطان سلول‌های ملانوسیت که در لایه میانی چشم (یووه: عنبیه، مشیمیه، جسم مژگانی) تشکیل می‌بشود.
انواع ملانوم چشمی	– مشیمیه: ۹۰% موارد – جسم مژگانی: ۶% موارد – عنبیه: ۴% موارد
علائم بیماری	تاری دید، افت دید محیطی، لکه‌های تیره در چشم، تحول شکل/رنگ عنبیه، درد، جرقه‌های نوری، تحول مردمک، مشکل حرکت چشم
عوامل خطر	سن (۵۵ سال به بالا)، ژنتیک (سابقه خانوادگی)، اشعه UV، رنگ پوست/چشم روشن، بیماری‌های ارثی پوستی، عوامل شغلی (همانند جوشکاری)
راه حلهای تشخیص	– معاینه چشم‌پزشکی – افتالموسکوپی – بیومیکروسکوپی – آنژیوگرافی – سونوگرافی – OCT – مثالبرداری (بیوپسی)
راه حلهای درمان	– پرتودرمانی (براکی‌تراپی، تله‌تراپی) – لیزردرمانی (ترموتراپی) – فتودینامیک‌تراپی – کرایوتراپی – جراحی – شیمی‌درمانی موضعی و ایمونوتراپی
نکات مهم	تشخیص و درمان زودهنگام مانع از دست دادن بینایی و گسترش سرطان به اعضای دیگر می‌بشود.

این بیماری با چه علائمی همراه است؟

این بیماری، زیاد تر بدون علامت است و امکان پذیر فرد تا مرحله های پیشرفته بیماری، فهمید آن نشود. با این حال، در برخی موارد، علائم و نشانه‌هایی ظاهر خواهد شد که می‌توانند هشداری برای ابتلا به آن باشند:

• تاری یا افت دید ناگهانی
• از دست دادن دید محیطی
• لکه‌های قهوه‌ای یا تیره روی سفیدی چشم
• لکه‌های تیره روی عنبیه یا در داخل چشم
• تحول شکل یا رنگ عنبیه
• درد یا سختی در چشم (در موارد پیشرفته)
• حس دیدن جرقه یا ذرات گرد و غبار در بینایی (مگس پران)
• تحول در مردمک یا کره چشم
• مشکل در حرکت دادن کره چشم
• درد یا تحول در میدان دید
• حس وجود سایه یا پرده در میدان دید
• اختلال در فهمیدن رنگ‌ها
• دوبینی
• قرمزی یا التهاب مزمن در چشم

شدت و ظهور این علائم در افراد گوناگون متفاوت خواهد می بود. با مشاهده هر یک از آن‌ها، حتما به متخصص چشم مراجعه کنید.

علت به وجود آمدن این سرطان چیست؟

دلایل و عوامل خطر ابتلا به ملانوم

عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند گمان ابتلا به تومور ملانوم چشم را زیاد تر کنند. از جمله:

سن

متوسط سن تشخیص این بیماری نزدیک به ۵۵ سال است یقیناً در جوان‌ترها هم اتفاق می‌افتد. اگرچه این بیماری امکان پذیر در هر سنی رخ دهد، شیوع آن با افزایش سن زیاد تر شده و در افرادی که پوست و چشم‌های روشن دارند، شایع‌تر است.

عوامل ژنتیکی و ارثی

سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری، خطر ابتلا به آن را افزایش خواهد داد. تقریبا ۵۰ درصد از افراد مبتلا، ماده ژنتیکی در کروموزوم ۳ ژن خاصی را از دست داده‌اند.

قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV)

برخی شواهد نشان خواهند داد که قرار گرفتن در معرض نور خورشید و دیگر منبع های اشعه UV می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

رنگ پوست و چشم

افرادی که پوست روشن و چشم‌های آبی یا سبز دارند، زیاد تر از سایرین در معرض خطر ابتلا به این سرطان می باشند.

بیماری های پوستی ارثی

سندرم خال دیسپلاستیک یا سندرم خال-ملانوم چندگانه آتیپیک ارثی، علتافزایش گمان ابتلا به سرطان چشم می‌بشود. این سندروم، یک بیماری پوستی ارثی است که با تشکیل خال‌های غیرطبیعی اشکار می‌بشود.

عوامل محیطی و شغلی

عوامل محیطی و شغلی خاصی در افزایش خطر ابتلا به این بیماری نقش دارند. به‌گفتن مثال، افرادی که در مشاغلی همانند جوشکاری فعالیت دارند و در معرض تشعشعات خاصی قرار می‌گیرند، امکان پذیر زیاد تر در معرض سرطان ملانوم چشم باشند.

راه حلهای تشخیص ملانومای چشمی

در ادامه به معارفه راه حلهای گوناگون تشخیص این سرطان می‌پردازیم:

معاینات چشم‌پزشکی دقیق

معاینه دقیق توسط چشم‌پزشک، اولین و با اهمیت ترین قدم در تشخیص این تومور و دیگر بیماری های چشمی است. در این معاینه، پزشک با منفعت گیری از قطره‌های چشمی، مردمک چشم را گشاد کرده تا بتواند شبکیه و ساختارهای اطراف آن را به‌طور کامل بازدید کند.

افتالموسکوپی غیرمستقیم دوچشمی

این روش شامل منفعت گیری از لنز و یک منبع نور قوی است که به پیشانی پزشک متصل می‌بشود. این تکنیک به پزشک دید گسترده‌تری از داخل چشم اراعه می‌دهد و امکان بازدید دقیق‌تر ساختارها و شناسایی ناهنجاری‌ها و تومورهای احتمالی را فراهم می‌کند.

بیومیکروسکوپی با لامپ شکافی

در این روش، پزشک با منفعت گیری از یک میکروسکوپ خاص و لنزهای قوی، یک پرتو نوری باریک و متمرکز را به داخل چشم می‌تاباند. این پرتو نوری، با روشن کردن ساختار داخلی چشم، به پزشک پشتیبانی می‌‌کند تا ملانوم بدخیم چشم را تشخیص دهد.

آنژیوگرافی

در روش آنژیوگرافی، ابتدا یک ماده رنگی به داخل بازو تزریق می‌بشود. این ماده‌ رنگی در جریان خون حرکت کرده و به عروق خونی چشم می‌رسد. سپس با منفعت گیری از دستگاه آنژیوگرافی، از عروق خونی داخل چشم و بافت‌های اطراف آن‌ها عکس‌برداری می‌بشود.

سونوگرافی چشم

سونوگرافی چشم یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی و بدون درد است که با منفعت گیری از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویری از ساختارهای داخلی چشم و بافت‌های اطراف آن اراعه می‌دهد.

توموگرافی انسجام نوری (OCT)

OCT یک تکنیک تصویربرداری با دقت زیاد بالا است که تصاویر آشکار و دقیقی از ساختار شبکیه اراعه می‌دهد. در صورتی که فرد مبتلا به این بیماری باشد، پزشک با منفعت گیری از عکس ملانوم چشم تهیه شده توسط OCT، اطلاعات جامعی در رابطه این تومور بدخیم از جمله عمق نفوذ آن به بافت‌های اطراف و مقدار گسترش آن به دست می‌آورد.

مثالبرداری از بافت (بیوپسی)

در این روش، نمونه‌ کوچکی از بافت به گمان زیاد آلوده به ملانوم، با منفعت گیری از یک سوزن زیاد ظریف از چشم برداشته می‌بشود. طبق معمول وقتی از این شیوه منفعت گیری می‌بشود که دیگر راه حلهای تشخیصی، نتایج قطعی و راحتی اراعه ندهند.

اسکن MRI

چطور سرطان ملانوم چشم درمان می‌بشود؟

راه حلهای درمان این نوع سرطان، بسته به مرحله و مقدار پیشرفت بیماری، متفاوت است. متخصصین با دقت به شرایط بیمار، از رویکردهای درمانی گوناگونی برای کنترل و حذف این سرطان منفعت می‌برند.

مطابق تحقیقات انتشار شده در وب‌سایت موسسه جهانی ملانوم چشم،

با تشخیص و درمان به‌موقع این بیماری، گمان برگشت آن کمتر از ۵ درصد خواهد می بود. با این حال، با وجود گمان پایین برگشت بیماری در چشم، متاسفانه این امکان وجود دارد که این بیماری بعد از درمان، به دیگر تکه‌های بدن به اختصاصی کبد گسترش اشکار کند.

در ادامه، به موثرترین راه حلهای درمان این نوع سرطان می‌پردازیم:

پرتودرمانی

مبنا روش پرتودرمانی یا رادیوتراپی، نابودی سلول‌های سرطانی با منفعت گیری از پرتوهای پرانرژی است. دو نوع مهم پرتودرمانی برای درمان سرطان ملانوم چشم وجود دارد که به طور زیر می باشند:

• براکی‌تراپی (پرتودرمانی داخلی)؛ پلاک رادیواکتیو به زمان چند روز روی تومور قرار می‌گیرد تا پرتوها مستقیماً به سلول‌های سرطانی تابیده شوند.
• تله‌تراپی (پرتودرمانی خارجی)؛ پرتوها از دستگاه‌های خاص به تومور تابانده خواهد شد و طبق معمولً در چند جلسه انجام می‌بشود.

با وجود این که، این نوع درمان، بعضی اوقات با عوارضی همانند قرمزی و خشکی چشم همراه است، اما مدام یکی از رایج‌ترین و موثرترین راه حلهای درمانی برای ملانوم‌های کوچک تا متوسط چشم به حساب می اید.

راه‌های پیشگیری از ابتلا به ملانوم داخل چشم

برخی از اقداماتی که می‌توانند گمان ابتلا به این بیماری چشمی را افت دهند، شامل موارد زیر می باشند:

• منفعت گیری از عینک‌های آفتابی با محافظت UV
• مراجعه منظم به چشم‌پزشک برای معاینات دوره‌ای
• آگاهی از سابقه خانوادگی و مراقبت‌های مرتبط

اگرچه این عمل های به‌طور قطعی از ابتلا به ملانوم داخل چشم جلوگیری نمی‌کنند، اما خطر ابتلا را افت داده و در تشخیص زودهنگام آن نقش دارند.

تشخیص زودهنگام ملانوم چشم، ضامن نگه داری بینایی

تشخیص به موقع ملانوم چشم، کلید مهم نگه داری بینایی و جلوگیری از گسترش این بیماری به دیگر نقاط بدن است. خوشبختانه، با پیشرفت دیدنی علم پزشکی، امروزه راه حلهای تشخیصی دقیق همچون آنژیوگرافی و سونوگرافی چشم در دسترس می باشند. پرتودرمانی، فتودینامیک‌تراپی، لیزردرمانی و جراحی از راه حلهای درمانی موثر این بیماری چشمی به‌حساب می‌آیند.

این پیشرفت‌ها، امید به بهبود و کنترل بیماری را به‌طور قابل توجهی افزایش داده است. برای مطمعن از تشخیص دقیق و دریافت بهترین درمان پیشنهاد می‌بشود به دکتر چشم باتجربه مراجعه کنید. برای یافتن متخصصین مجرب و رزرو نوبت می‌توانید از امکانات پلتفرم آنلاین نوبت‌دهی دکتردکتر پشتیبانی بگیرید.

منبع های:

winshipcancer.emory.edu

mayoclinic.org

سوالات متداول

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری