استرس چیست و چه علائم، دلایل و درمان‌هایی دارد؟

استرس واکنشی طبیعی است که بدن در زمان روبه رو با تغییرات از خود مشخص می کند. این فرایند علتابراز عکس العمل‌های جسمی، عاطفی و فکری می‌بشود. مدیریت استرس به کنترل صحیح اوضاع پشتیبانی می‌کند. بعضی اوقات  همه فعالیت‌های روزانه و برنامه‌ریزی‌های معمولی‌تان تحت تأثیر استرس قرار می‌گیرد. در این چنین موقعیتی باید به متخصص روانشناسی مراجعه کنید. در این مقاله هم از استرس، علائم، دلایل، عوارض و راه حلهای درمان برایتان می‌گوییم.

برای مطالعه این مقاله به ۶ دقیقه زمان نیاز دارید.

استرس چیست؟

این که استرس چیست و چطور تشکیل می‌بشود به شما در مدیریت آن پشتیبانی شایانی می‌کند. همان گونه که حرف های شد، استرس نوعی عکس العمل طبیعی انسان است که برای همه اتفاق می‌افتد.

در واقع، بدن انسان طوری طراحی شده که استرس را توانایی کند و به آن عکس العمل نشان بدهد. هنگامی که تغییرات یا چالش‌هایی را توانایی می‌کنید، بدنتان جواب های جسمی و ذهنی تشکیل می‌کند. این روال است که علتابراز استرس می‌بشود.

واکنشتان به چالش‌ها علتسازگارشدن با موقعیت‌های تازه می‌بشود. استرس می‌تواند حالت مثبتی داشته باشد و ما را هوشیار و باانگیزه کند تا برای اجتناب از خطر آماده باشیم.

به گفتن مثال، اگر یک آزمون مهم در راه است، استرس می‌تواند جهت سخت‌کوشی زیاد تر بشود و پشتیبانی کند که برای مطالعه زیاد تر بیدار بمانید. وقتی استرس مشکل‌ساز می بشود که عوامل استرس‌زا بی‌وقفه ادامه اشکار کنند.

یادتان نرود که استرس حس و واکنشی رایج است که کودکان را به اندازه بزرگسالان تحت تاثییر قرار می‌دهد؛ فقط شکل و روشاش در آنها متفاوت است.

دلایل استرس چیست ؟

عکس العمل افراد به موقعیت‌های استرس‌زا متفاوت است. احتمالا آنچه برای یک فرد استرس به همراه می‌آورد، برای فرد دیگر استرس‌زا نباشد. تشخیص دلایل استرس پیچیده است.

شرایط سلامت روان، همانند افسردگی، یا تشکیل حس سرخوردگی، توانایی بی‌عدالتی و اضطراب می‌توانند علتایجاد استرس شوند. از جمله رویدادهای مهم زندگی که می‌توانند علتاسترس شوند به این موارد دقت کنید:

• بیماری
• سوگواری
• سقط جنین
• مشکلات مالی
• مشکلات خانوادگی
• روابط، ازدواج یا طلاق
• نقل مکان به خانه‌ای تازه
• مسائل شغلی یا بازنشستگی
• بارداری و صاحب فرزندشدن
• رانندگی در ترافیک سنگین یا هراس از تصادف
• هراس از جنایت یا مشکلات با همسایگان
• زندگی در شرایط نبوده است امنیت و قطعیت
• سر و صدای زیاد، ازدحام بیشتر از حد و آلودگی

برخی از افراد بعد از یک اتفاقات صدمه‌زا، همانند تصادف، استرس مداوم را توانایی می‌کنند. افرادی که در مشاغل استرس‌آور همانند ارتش یا خدمات اورژانسی کار می‌کنند هم در معرض دچارشدن به استرس‌اند.

انواع استرس چیست ؟

دو نوع استرس وجود دارد که هریک نیاز به سطوح مختلفی از مدیریت دارند؛ استرس حاد و مزمن. عوامل استرس‌زای بانی این انواع هم به ۳ دسته تقسیم خواهد شد:

• استرس معمولی همانند مراقبت از کودک، تکالیف یا مسئولیت‌های مالی
• تغییرات ناگهانی و مخرب، همانند سوگ خانواده یا از دست‌دادن شغل
• استرس تروماتیک، که می‌تواند به علت صدمه شدید در نتیجه یک تصادف شدید یا جنگ باشد.

استرس حاد

این نوع استرس مختصر‌زمان و طبق معمول شکل رایج استرس است. استرس حاد زیاد تر ناشی از سختی رویدادهای قبل یا آینده است. به گفتن مثال، امکان پذیر فردی در رابطه مهلت تحویل پروژه کاری‌اش دچار استرس بشود.

سپس از آخر اتفاقات استرس‌آور، مشکل حل می‌بشود و دیگر حس ناخوشایندی هم باقی نمی‌ماند. این دسته از مشکلات طبق معمول با راه‌کارهای سریع و سریع از بین بردن خواهد شد.

استرس حاد به اندازه استرس طویل‌زمان و مزمن علتصدمه نمی‌بشود. اثرات مختصر‌زمان شامل سردردهای تنشی و ناراحتی معده و این چنین مقدار متوسطی از ​​ناراحتی است.

استرس مزمن

این نوع استرس در یک دوره طویل تشکیل می‌بشود و مضرتر است. مشکلات مالی مداوم، مسائل خانوادگی یا ازدواج ناخشنود مثالهایی از موقعیت‌هایی می باشند که می‌توانند علتاسترس مزمن شوند.

این حالت وقتی اتفاق می‌افتد که فرد نمی‌تواند راهی برای اجتناب از عوامل استرس‌زا اشکار کند و از جستجوی راه حل دست می‌کشد. توانایی‌های صدمه‌زننده در اغاز زندگی هم می‌‌توانند علتابراز این مشکل شوند.

استرس مزمن برگشت بدن به سطح طبیعی فعالیت هورمون استرس را دشوار می‌کند و روی موارد زیر تاثییر منفی می‌گذارد:

• سیستم قلبی عروقی
• تنفس
• خواب
• تشکیل همانند

استرس مداوم می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، سختی خون بالا و بیماری قلبی را افزایش بدهد. افسردگی، اضطراب و دیگر اختلالات سلامت روان همانند اختلال استرس بعد از سانحه (PTSD)  هم بعضی اوقات با مزمن‌شدن استرس رخ خواهند داد.

استرس بی‌علت

استرس بی‌علت طبق معمولً به این معنی است که بیشتر از حد فکر می‌کنیم و به وقایعی که ریشه در قبل دارند یا نامعلوم‌اند، بیشتر از حد می‌اندیشیم. یکی از دلایل دیگر این است که استرس‌های حاضر خود را نادیده گرفته‌ایم و برای همین، آثاری از آن را حس می‌کنیم و این‌طور به نظر می‌رسد که استرسمان بی‌علت است.

عوارض و اثرات استرس چیست ؟

عوارض استرس و فکر زیاد شامل موارد زیر است:

• تعریق
• درد در پشت یا قفسه سینه
• گرفتگی یا اسپاسم عضلانی
• غش کردن
• سردرد
• انقباضات عصبی
• خستگی
• حس ناامنی
• فراموشی
• تحریک‌پذیری
• بی‌قراری
• ازردهشدن

رفتارهای مرتبط با استرس عبارت‌اند از:

• افزایش میل و هوس‌کردن غذاها و خوردن بیشتر از حد یا کم
• طغیان ناگهانی خشمگینی
• مصرف مواد مخدر و الکل
• مصرف تنباکو
• کناره‌گیری اجتماعی
• گریه مکرر
• مشکلات در رابطه

اگر استرس مزمن بشود، می‌تواند تبدیل عوارض بسیاری از جمله موارد زیر هم بشود:

• اضطراب
• افسردگی
• بیماری قلبی
• سختی خون بالا
• دردهای عضلانی
• مشکلات خواب
• ناراحتی معده
• اختلال نعوظ (ناتوانی جنسی)
• از دست دادن میل جنسی
• افت ایمنی در برابر بیماری‌ها

ریسک فاکتورهای استرس چیست ؟

افرادی که دچار مشکلات زیر می باشند، به‌گمان زیاد استرس را توانایی خواهند کرد:

• کارکردن در محیطی ناخوشایند
• رویدادها یا تغییرات عمده زندگی
• روابط و زندگی خانوادگی
• تنهایی و انزوا
• نگرانی‌های مالی
• مشکلات سلامتی
• سوگواری و فقدان عزیزان

برای از بین بردن استرس به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

اگر حس می‌کنید که راه حلهای خانگی و پیشنهاد‌های معمولی برای کنترل استرس جواب‌گوی نیازتان نیست، باید به متخصصان مراجعه کنید.

مشاور و متخصص روانشناسی می‌توانند در این عرصه به شما پشتیبانی کنند. بعضی اوقات‌اوقات هم پای اختلالات روانی بالینی به‌بین است و باید از پشتیبانی روانشناس بالینی و روانپزشک‌ها منفعت گیری کنید.

تشخیص استرس چطور است؟

استرس واکنشی ذهنی است و با آزمایش قابل اندازه‌گیری نیست. فقط فردی که آن را توانایی می کند، امکان شرح حالت‌های خود را دارد. متخصصان برای رسیدن به نتیجه‌گیری در این عرصه و تشخیص درست از راه سوال‌نامه‌ها و او مباحثه با بیمار پیش می‌روال.

اگر استرس مزمن دارید، پزشک می‌تواند علائم ناشی از آن را برسی کند. برای مثال سختی خون بالا قابل تشخیص و درمان است و از عوارض داشتن استرس مداوم به‌شمار می‌رود.

برای پیگیری وضعیتتان می‌توانید به مشاوران مراجعه کنید. یکی از بهترین راه‌ها برای شناسایی مشاوران و دریافت نوبت از آنها، منفعت گیری از سایت نوبت دهی اینترنتی دکتردکتر است.

درمان استرس چیست ؟

امکان دوری صددرصد از استرس وجود ندارد اما می‌توانید با تمرین برخی از استراتژی‌های روزانه دست به کنترل اوضاع بزنید:

• وقتی که حس کردید علائم استرس ظاهر می‌بشود، مقداری ورزش کنید. حتی یک پیاده روی مختصر می‌تواند خلق‌و‌خویتان را بهتر کند.
• در آخر هر روز، لحظه‌ای به کارهایی فکر کنید که انجام داده‌اید، نه کارهایی که انجام نداده‌اید.
• برای روز، هفته و ماه خود اهدافی تعیین کنید. محدودکردن دید به شما پشتیبانی می کند تا کنترل بیشتری بر کارهای لحظه‌ای و طویل‌زمان داشته باشید.

در ادامه درمورد راه حلهای گوناگون مدیریت و درمان استرس زیاد تر می‌خوانید.

راه حلهای سریع کنترل استرس

درمان سریع استرس با راه‌کارهای زیر مقدور می‌بشود:

• نفس‌کشیدن؛ نفس‌های آهسته و عمیق می‌تواند به افت سختی خون و ضربان قلب پشتیبانی کند.
• اغاز به شمارش معکوس کنید تا حواستان پرت بشود.
• بدنتان را با تمرینات کششی آرام کنید.
• به موسیقی اسایش‌قسمت گوش بدهید.
• پیاده‌روی سریع داشته باشید.
• خودتان را ماساژ بدهید.

درمان دارویی استرس

یکی از راه‌های مدیریت استرس، منفعت گیری از داروها است. پزشکان طبق معمولً داروهایی را برای مقابله با استرس تجویز نمی‌کنند، مگراینکه در حال درمان یک بیماری عرصه‌ای همانند افسردگی یا اختلال اضطراب باشند.

در این چنین مواردی امکان پذیر داروی ضد افسردگی تجویز کنند. دقت کنید، این خطر وجود دارد که دارو فقط استرس را نهان کند و به از بین بردن اساسی‌اش کمکی نکند.  از قرص‌های ضداسترس و داروهای حاضر برای از بین بردن استرس باید به موارد زیر اشاره کنیم. داروهای ضدافسردگی که به گفتن مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) شناخته می شوند:

• پاکسیل (Paroxetine)
• پروزاک (Prozac)
• لکساپرو (Lexapro)

درمان خانگی استرس

برای مقابله با استرس می‌توانید راه‌کارهای خانگی زیر را هم امتحان کنید:

• افت مصرف الکل، مواد مخدر و کافئین
• برنامه‌ریزی و برتری‌بندی کارها
• کارکردن روی تنفس و تشکیل اسایش
• سخن بگویید‌کردن و به‌ اشتراک‌گذاشتن احساسات و نگرانی‌ها با خانواده، دوستان، و همکاران امکان پذیر به فرد پشتیبانی کند تا از حس انزوا خلاص بشود.

برای افت استرس چه بخوریم؟

منفعت‌مندی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل به مدیریت استرس پشتیبانی می‌کند. در این رژیم باید به نکات زیر دقت کنید:

• حاوی مقدار بسیاری میوه باشد.
• مصرف سبزیجات در آن نقش مهمی داشته باشد.

‌راه پیشگیری از استرس چیست ؟

برای پیشگیری از استرس، فعالیت‌هایی برای تمدد اعصاب همانند مدیتیشن، یوگا، تای‌چی، تمرینات تنفسی و اسایش عضلانی را امتحان کنید. هر روز با غذای مناسب، ورزش‌کردن و خواب کافی به نگه داری سلامت بدن و مدیریت استرس پشتیبانی کنید.

تلاش کنید که نگاهتان در زندگی معطوف به چیزهای خوب و نقاط مثبت باشد. بپذیرید که کنترل همه‌چیز در دست‌های شما نیست و با یادگیری توانایی‌هایی همانند «نه‌گفتن»، مانع از آن شوید که فشارهای بی نتیجه به زندگی‌تان داخل شوند.

راه حلهای سریع کنترل استرس	تمرینات کششی بدن-تنفس عمیق-پیاده‌روی سریع-ماساژ-گوش‌دادن به موسیقی
درمان دارویی	داروهای تجویزی از سوی پزشک همانند پاکسیل (Paroxetine)-پروزاک (Prozac)-لکساپرو (Lexapro)
درمان خانگی	کارکردن روی تنفس-برتری‌بندی کارها-افت مصرف الکل، مخدر و کافئین-سخن بگویید با آشنایان قابل مطمعن
مواد مناسب و خوراکی‌ها	میوه و سبزیجات

با افرادی ربط داشته باشید که شما را دوست دارند، مثبت فکر می‌کنند، حمایتکننده و پشتیبان‌اند و در مشکلات پشتیبانی‌تان می‌کنند. اگر درمورد این که استرس چیست و با بدن چه می‌کند، باز هم سوالی دارید، حتما از ما سوال کنید تا به‌پشتیبانی متخصصان پاسختان را بدهیم.

سوالات متداول استرس چیست

منبع های:

medicalnewstoday.com

my.clevelandclinic.org

unicef.org