سوزش سر معده و دل؛ تشخیص، دارو و درمان فوری_مستطیل زرد

علت سوزش معده مخصوصا در سر معده یکی از بیماری‌های شایع دستگاه گوارش است که افراد بسیاری به آن مبتلا خواهد شد. دلایل مختلفی همانند حساسیت غذایی، ژنتیک و استرس در تشکیل و تشدید آن نقش دارد. تشخیص و درمان زودهنگام این بیماری می‌تواند شدت علائم را افت دهد. در این مقاله به‌طور کامل درمورد این بیماری توضیح خواهیم داد. همراه ما باشید.

علت سوزش سر معده چیست؟

غذا بعد از جویده شدن در دهان، داخل مری می‌بشود. در مرحله سپس، به‌منظور آماده‌سازی برای ورود به روده‌ها و جذب مواد مغذی، غذا داخل معده می‌بشود. چراکه اسید معده علتخرد شدن مواد غذایی شده و در از بین بردن باکتری‌های زیان اور نیز نقش مهمی دارد. در یک انسان بالغ روزانه تقریبا ۲ تا ۳ لیتر اسید در معده ترشح می‌بشود. 

وقتی که اسید معده یا غذای تجزیه‌شده در معده، به داخل مری یا دهان برگردد علتابراز حس سوزش در معده یا قفسه سینه می‌بشود. به این درد و سوزش که می‌تواند همراه با چشیدن مایع ترش‌مزه‌ای در دهان باشد، ریفلاکس معده یا سوزش سر معده می‌گویند. این بیماری طبق معمول در کلمه عامیانه با واژه‌هایی همانند «ترش کردن» یا «سوزش سر دل» نیز شناخته می‌بشود. 

سوزش معده از چیست؟

تقریبا یک‌پنجم ایرانیان از سوزش سر دل و درد قفسه سینه که ناشی از برگشت اسید معده به سمت بالا است، رنج می‌برند. نوع سبک زندگی، شرایط محیطی و عوامل وراثتی در شکل‌گیری این بیماری نقش دارند. این بیماری طبق معمول همراه با بوی بد دهان، درد در تکه بالای شکم، حالت تهوع، برگشت غذا به داخل دهان است و حتی می‌تواند مشکلات دهان و دندان تشکیل کند. 

دقت کنید که برای تشخیص ریفلاکس معده باید به پزشک گوارش مراجعه کنید تا در ابتدا علت بیماری شما اشکار و سپس بهترین روش درمانی برای شما تجویز بشود.

چه افرادی به سوزش سر دل مبتلا خواهد شد؟

نوع مواد غذایی مصرفی در تشکیل ریفلاکس معده موثر است. اما ابتلا به برخی بیماری‌ها همانند زخم معده، زخم اثنی‌عشر، سندرم روده تحریک‌پذیر، عفونت‌های باکتریایی معده و ورم معده نیز در تشکیل سوزش سر دل نقش مهمی دارند. به این علت، افرادی که به بیماری‌های گوارشی مبتلا می باشند، زیاد تر در معرض روبه رو با علائم ریفلاکس معده قرار می‌گیرند. 

دقت به حساسیت‌های غذایی، کنترل وزن، پرهیز از مصرف کافئین و دخانیات می‌تواند از ابتلا به ریفلاکس معده جلوگیری کند.

علت سوزش معده چیست؟

دلایل مهم ابتلا به سوزش سر معده عبارت است از:

• پرخوری و مصرف بیش‌ازحد غذاهای چرب و فراوری‌شده
• مصرف نوشیدنی‌های گازدار همانند نوشابه
• منفعت گیری زیاد از تنقلاتی همانند چیپس و پفک
• استرس و اضطراب
•  چاقی
• بارداری
• منفعت گیری از برخی داروها همانند آنتی‌بیوتیک
• سیگار کشیدن
• مصرف نوشیدنی‌های الکلی
• ابتلا به بیماری‌های گوارشی همانند زخم معده

اگر قسمت ابتدایی معده که با نام دریچه کاردیا شناخته می‌بشود شل بشود، گمان ابتلا به سوزش سر معده افزایش اشکار می‌کند. با اهمیت ترین علت سوزش معده نوشیدن مایعات زمان صرف غذا است. علاوه‌براین، دقت به موارد زیر و مراعات آن‌ها با مشورت پزشکتان، می‌تواند امکان شل شدن دریچه کاردیا را افت دهد.

• یک ساعت قبل و سپس از غذا مایعات ننوشید.
• بلافاصله سپس از خوردن شام نخوابید.
• سپس از خوردن هر یک از قولهایی غذایی، نباید تا ۱ ساعت دراز بکشید.
• پرخوری نکنید و مصرف غذاهای پرکالری را به حداقل برسانید.

سوزش سر معده در بارداری

تعداد بسیاری از زنان در دوران بارداری دچار سوزش سر دل خواهد شد. این مشکل طبق معمول به‌علت رشد جنین و تغییرات هورمونی تشکیل می‌بشود. در زیاد تر موارد سپس از زایمان این مشکل رفع می‌بشود.

 سوزش سر معده در کودکان و نوزادان

 سوزش سر دل در کودکان و نوزادان، یکی از رایج‌ترین مشکلات گواشی محسوب می‌بشود. این مشکل طبق معمول از ۳ ماهگی اغاز می‌بشود و امکان پذیر تا ۲ سالگی نیز ادامه داشته باشد. اگر این بیماری به‌موقع درمان و کنترل نشود، می‌تواند علتابراز بیماری آسم کودکی بشود. 

به همین علت والدین باید در صورت مشاهده نشانه های ریفلاکس معده در نوزادان و کودکان خود، زیاد سریع با پزشک کودکان مشورت کنند. یکی از دلایل تشکیل این بیماری ژنتیک و عوامل ارثی است. 

این چنین مادران شیرده باید به رژیم غذایی خود دقت کنند و از دخانیات منفعت گیری نکنند؛ چراکه روی نوزاد و سلامت او تاثییر می‌گذارد. به گفتن مثال مصرف لبنیات، غذاهای فراوری‌شده، گوجه‌فرنگی و نوشیدنی‌های کافئین‌دار باید با احتیاط انجام بشود. 

علائم و نشانه های سوزش معده

علائم سوزش معده عبارت است از:

• حس سوزش و درد در معده، مری یا استخوان سینه
• سرفه 
• حالت تهوع
• گرفتگی صدا
• تشکیل طعم تلخ در دهان
• پوسیدگی دندان‌ها
• حس درد شدید در تکه بالایی شکم زمان خم شدن و دراز کشیدن
• التهاب مری و حنجره
• اختلال در بلع
• بوی بد دهان

درمان سوزش سر دل چطور است؟

درمان سوزش سردل چطور پیش می‌رود؟ راه حلهای مختلفی وجود دارد که اثرگذاری‌های متنوعی در روال درمان سوزش معده دارند و در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

برای درمان سوزش معده دو روش کلی اما زیاد اثرگذار وجود دارد:

• تحول در سبک زندگی؛ برای مثال وزن خود را تحت کنترل داشته باشید. طبق معمول چاقی یکی از موثرترین دلایل تشکیل این بیماری است. به این علت، کنترل وزن اولین مرحله درمان آن است.
• مراعات رژیم غذایی  مناسب؛  در رژیم غذایی خود از نوشیدنی‌های گازدار و الکلی، کافئین، غذاهای سرخ‌شده و چرب، مواد غذایی نیمه‌آماده و میوه خام اجتناب کنید. سپس از خوردن شام تا زمان خواب باید حداقل ۲ ساعت فاصله وجود داشته باشد. علاوه بر این، قولهای غذایی روزانه خود را زیاد کنید و حجم غذای مصرفی را افت دهید.

سپس از مشاهده علائم سوزش معده، ابتدا به پزشک متخصص مراجعه کنید تا در صورت لزوم:

• دارودرمانی؛ طبق معمول داروهایی برای افت مقدار ترشح اسید معده از سوی پزشک تجویز می‌بشود.
• انجام رادیوگرافی یا آندوسکوپی؛ تصویربرداری از معده و شکم  و برسی اوضاع برای بازدید دستگاه گوارش تجویز می‌بشود.

دارودرمانی

داروهای مختلفی برای از بین بردن سوزش سر معده وجود دارد که از بین آنها باید به تعدادی از موارد مشهور اشاره کنیم:

• ازونیوم
• سایمتیدین (cimetidine)
• فاموتیدین
• اس امپرازول (Nexium 24HR)
• لانزوپرازول (Prev acid 24HR) 
• امپرازول (Prilosec OTC)

ازونیوم؛ اثرگذارترین دارو برای از بین بردن سوزش سر معده؟

داروی ازونیوم از مهارکننده‌های پمپ پروتونی است که به شکل کپسول انتریک کوتد ۲۰ و ۴۰ میلی‌گرم اراعه می‌بشود و توانایی مهارکردن اسید معده را دارد.

در نتیجه اثرگذاری این محصول کاربردی، تعداد بسیاری از مشکلات همانند بیماری‌های برگشت محتویات معده به مری، زخم معده، زخم دوازدهه، ازوفاژیت اروزیو، عفونت هلیکوباکتر پیلوری و سندروم زولینگر الیسون هم درمان خواهد شد.

حواستان باشد که برای اثرگذاری دارو  باید:

• یک ساعت پیش از غذا، آن را مصرف کنید.
• کپسول را به طور کامل ببلعید.
• دوره درمانش را کامل طی کنید.
• دوز و زمان مصرف دارو را به دقت پیگیری کنید.

سایمتیدین و فاموتیدین

این داروها برای مهار اسید معده کاربرد دارد و علتمی‌بشود که ترشح اسید از این قسمت از بدن کمتر و کنترل بشود. مصرف این داروها پیش از غذا راهی برای کنترل اسید معده است. 

مهارکننده‌های پمپ پروتون

مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI) همانند اسومپرازول (Nexium 24HR)، لانزوپرازول (Prevacid 24HR)  و امپرازول (Prilosec OTC) هم در کم‌کردن اسید معده نقش دارند و می‌توانند برای از بین بردن سوزش سودمند واقع شوند. یکی دیگر از با اهمیت ترین مهارکننده‌های پمپ پروتون ازونیوم است. حرف های می‌بشود که این دارو از اثرگذارترین‌ها در این دسته‌بندی است و می‌تواند به مشکلات معده از جمله رفلاکس و سوزش پشتیبانی شایانی کند. در ادامه زیاد تر با آن آشنا می‌شوید.

چه غذاها و نوشیدنی‌هایی برای پیشگیری و درمان سوزش سر معده مناسب است؟

برای درمان خانگی و مصرف غذاهای مناسب برای سوزش معده، به نکات زیر دقت کنید. قبل از مصرف این مواد غذایی با پزشک خود مشورت کنید. 

مصرف زنجبیل یا دم‌نوش زنجبیل به افت التهاب دستگاه گوارش و سوزش معده پشتیبانی می‌کند. می‌توانید قبل از هر وعده غذایی مقداری آب زنجبیل را با عسل ترکیب کرده و میل کنید.

• لبنیات پروبیوتیک 

لبنیات پروبیوتیک و بدون لاکتوز برای افرادی که دستگاه گوارش حساسی دارند زیاد سودمند است. این لبنیات، باکتری‌های سودمند روده و معده را افزایش می‌دهد و مقدار ترشح اسید معده را کنترل می‌کند.

سرکه سیب در تنظیم مقدار ترشح اسید معده موثر است. به همین علت یکی از روشهای موثر درمان خانگی سوزش معده محسوب می‌بشود. می‌توانید مقداری سرکه سیب را با آب ولرم ترکیب کرده و میل کنید.

منفعت گیری از آب و میوه آلوئه‌ورا می‌تواند در افت درد و سوزش معده موثر باشد.

دم‌نوش بابونه که از ترکیب گل‌های خشک بابونه و آب جوش درست می‌بشود، برای مشکلات گوارشی سودمند است. می‌توانید این دم‌نوش را با مقداری عسل مصرف کنید.

مصرف روزانه موز مقدار ترشح اسید معده را کنترل می‌کند و گمان ابراز درد و گرفتگی معده را افت می‌دهد.

انتخاب بهترین دارو و درمان برای سوزش معده را جدی بگیرید

سوزش معده یا ریفلاکس معده یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی به حساب می اید. این بیماری همراه با درد، سوزش و گرفتگی معده یا استخوان قفسه سینه است. درد در این ناحیه، شبیه دردهای بیماری قلبی است ولی عامل ایجادکننده آن متفاوت است. چون در سوزش سر دل، برگشت اسید معده به سمت مری و دهان جهت تشکیل این درد و گرفتگی می‌بشود.

برای پیگیری این چنین وضعیتی باید به متخصص گوارش مراجعه کنید تا بهترین راه حلها و داروها را به شما معارفه کند. برای دریافت نوبت ملاقات با متخصصان هم می‌توانید از روش نوبت دهی آنلاین سایت دکتردکتر پشتیبانی بگیرید.

اگر سوال فرد دیگر در این عرصه دارید هم ما را در جریان بگذارید تا به شما در رسیدن به جواب پشتیبانی کنیم. 

منبع های:

mayoclinic

webmd

healthline

سوالات سوزش معده