سرطان چشم چیست؟ آشنایی با درمان علائم و عوارض آن

سرطان چشم رشد غیرعادی سلول‌ها در داخل این قسمت از صورت یا ساختارهای اطرافش همانند پلک‌ها و مجرای اشک است. این نوع از سرطان به‌ندرت رخ می‌دهد و بااین‌حال، از بین انواعش، ملانومای داخل چشم (UVEAL) رایج‌ترین حالت است که از قسمت وسط چشم(UVEA) و رتینوبلاستوما اغاز می‌بشود. درمان‌ها برای این مشکل شامل نوعی پرتودرمانی به نام براکی‌تراپی و جراحی است. راه حلهای فرد دیگر همانند شیمی‌درمانی هم منفعت گیری خواهد شد از علائم سرطان در چشم باید به تاری دید، وجود برآمدگی روی پلک یا تغییرات حالت کره چشم اشاره کنیم.

در این مقاله از علائم، علل، درمان و راه حلهای پیشگیری سرطان در چشم می‌خوانید. مطالعه نوشته به نزدیک به ۵ دقیقه زمان نیاز دارد.

در انتهای همین صفحه و در قسمت نظرات می‌توانید سؤالات خود را نقل کنید تا پزشک جواب بدهد.

سرطان چشم چیست؟

سرطان چشم هنگامی به‌وجود می‌آید که رشد سلول‌های این قسمت از بدن از کنترل خارج خواهد شد و تومور راه اندازی خواهند داد. تومورها می‌توانند خوش‌خیم (غیرسرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند.

برخلاف تومورهای خوش‌خیم ، انواع بدخیم رشد می‌کنند و سرطان را در بدن گسترش خواهند داد. زیاد تر، تشخیص و درمان سرطان‌های چشم در اغاز بیماری می‌تواند از گسترش آن جلوگیری کند.

انواع سرطان چشم

سرطان‌های چشم را بر پایه محل اغاز، موقعیت آن در چشم و انواع سلول‌ها دسته‌بندی می‌کنند:

• ملانوم‌های داخل چشمی
• ملانوم عنبیه
• ملانوم مشیمیه
• سرطان پلک و اربیتال
• رتینوبلاستوما
• لنفوم داخل چشمی

علائم تومور چشم

تعداد بسیاری از افراد مبتلا به سرطان چشم علائمی را توانایی نمی‌کنند، مگراینکه تومور در مکانی رشد کند که در کارکرد چشم آنها اختلال به‌وجود می‌آورد. توانایی علائم به این معنی نیست که سرطان چشم دارید.

تعداد بسیاری از بیماری‌های چشمی و سرطان چشم خوش‌خیم (غیرسرطانی) علائم مشترکی با سرطان این عضو دارند. برای مطمعن از حالت خود باید به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

شایع ترین علائم سرطان چشم از دست‌دادن بینایی بدون درد است. دیگر مشکلات بینایی که می‌توانند علائم اولیه سرطان چشم باشند هم عبارت‌اند از:

• تاری دید
• برآمدگی بخشی از چشم
• سوزش چشم بدون بهبودی
• یک نقطه تاریک در عنبیه که بزرگتر می‌بشود
• یک توده در حال رشد روی پلک یا کره چشم
• از دست‌دادن بینایی (چه جزئی و چه کلی)
• تحول موقعیت کره چشم در حفره و نحوه حرکت آن
• دیدن جرقه‌های نور، خطوط یا لکه‌های خمیده (شناور)

علل سرطان چشم

سرطان چشم هنگامی اتفاق می‌افتد که سلول‌ها اغاز به تقسیم و ضرب به‌شکلی خارج از کنترل می‌کنند و در نهایت توده‌ای به نام تومور راه اندازی خواهند داد.

تکه‌های تومور می‌توانند شکسته شوند و به غدد لنفاوی و جریان خون گسترش یابند. سلول‌های سرطانی از طریق جریان خون و سیستم لنفاوی به تکه های دیگر بدن می‌روال و علتایجاد تومورهای تازه در دیگر اندام‌ها خواهد شد.

هنگامی این اتفاق رخ بدهد، یعنی سرطان پیشرفته شده و به آن متاستاز می‌گویند. دانشمندان تا این مدت در حال تحقیق می باشند تا بفهمند چه چیزی علتمی‌بشود که سلول‌های سالم به سلول‌های سرطانی تبدیل شوند.

عوامل خطر سرطان چشم

عوامل زیر می‌توانند گمان ابتلا به سرطان چشم را بالا ببرند:

• سن؛ پزشکان زیاد تر سرطان‌های چشم را در افراد بالای ۵۰ سال تشخیص خواهند داد. یقیناً رتینوبلاستوما زیاد تر در کودکان زیر ۵ سال رخ می‌دهد.
• رنگ پوست؛ سفیدپوستان زیاد تر از دیگر نژادها دچار سرطان چشمی خواهد شد.
• رنگ چشم؛ افرادی که دارای چشم‌های روشن (آبی، سبز) می باشند، نسبت به افرادی که چشم‌های تیره دارند (قهوه‌ای)، زیاد تر به سرطان چشم مبتلا خواهد شد.
• شرایط ارثی؛ سندرم خال دیسپلاستیک، یک بیماری ارثی که شامل داشتن چندین خال غیرمعمولی است و می‌تواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌های چشم را افزایش بدهد.

 مطالعات نشان خواهند داد که ارتباطی بین سرطان چشم و موبایل وجود ندارد. در واقع، زمان‌زمان منفعت گیری از این وسیله نمی‌تواند عاملی برای ابراز سرطان چشم باشد.

عوارض سرطان چشم

از عوارض وقوع این مشکل باید به موارد زیر اشاره بشود:

• افزایش سختی داخل چشم (آب سیاه).
• از دست دادن بینایی.
• گسترش در بدن.

تشخیص سرطان چشم

متخصص بیماری‌های چشم یا انکولوژیست سرطان چشم را تشخیص می‌دهد. آنها راه حلهای مختلفی را برای رد دیگر بیماری‌های چشمی رایج‌تر قبل از رسیدن به تشخیص سرطان انجام خواهند داد. از جمله راه حلهای تشخیص عبارت‌اند از:

• معاینه چشم
• افتالموسکوپ
• لامپ اسلیت
• تصویربرداری
• بیوپسی

معاینه چشم

در طول معاینه چشم، پزشک چشم را از نزدیک معاینه می‌کند و به جستوجو علائم سرطان می‌گردد؛ برای مثال، لکه‌های تیره و رگ‌های خونی بزرگ. بازدید حرکت چشم و منفعت گیری از ابزارها برای مشاهده عمیق درون چشم هم در این عرصه موثر است.

افتالموسکوپ

افتالموسکوپ نوعی ابزار دستی است که یک عدسی نور چندگانه دارد. این وسیله به پزشک اجازه می‌دهد تا ساختارهای پشت کره چشم همانند شبکیه را مشاهده کند.

لامپ اسلیت

این لامپ وسیله‌ای است که روی سکو و میز قرار می‌گیرد. دستگاه از یک منبع نور و لنزهای اختصاصی همانند میکروسکوپ برای دیدن نماهای دقیق از جلو و پشت کره چشم منفعت گیری می‌کند.

تصویربرداری

نتایج راه حلهای تصویربرداری و اطلاعات معاینه چشم زیاد تر برای تشخیص سرطان کافی است. راه حلهای رایج تصویربرداری عبارت‌اند از:

• اولتراسوند؛ سونوگرافی از امواج صوتی برای تشکیل تصاویری از داخل کره چشم منفعت گیری می‌کند. سونوگرافی اندازه تومور و محل آن را مشخص می کند.
• آنژیوگرافی فلورسین؛ در طول این روش، متخصص رنگی را به جریان خون تزریق می‌کند که علتمی‌بشود، رگ‌های خونی در طول تصویربرداری آشکار‌تر نشان داده شوند. هنگامی که رنگ به رگ‌های خونی در کره چشم می‌رسد، پزشک از دوربین خاصی منفعت گیری می‌کند که مشخص می کند، خون در کره چشم چطور جریان دارد.

اگر پزشک مشکوک به گسترش سرطان باشد، امکان پذیر به راه حلهای تصویربرداری اضافی نیاز باشد. راه حلهای تصویربرداری که می‌توانند نشان دهند سرطان به تکه‌های خارج از چشم سرایت کرده، عبارت‌اند از:

• سونوگرافی
• سی تی اسکن
• ام آر آی
• اسکن PET

بیوپسی

در طول بیوپسی، متخصص مثالای از بافت تومور را برمی‌دارد و آن را آزمایش می‌کند. پزشکان می‌توانند زیاد تر سرطان‌های چشم را با معاینه فیزیکی و از راه تصویربرداری شناسایی کنند. بااین‌حال، بیوپسی اطلاعاتی در رابطه ساختار سلول‌های سرطانی، از جمله جهش‌های ژنتیکی را بازدید می‌کند.

پیشگیری از سرطان چشم

هیچ راهی برای پیشگیری از سرطان چشم در نوزادان و بزرگسالان وجود ندارد. با‌این‌حال، اگر بدانید در گروه پرخطر ابتلا به سرطان چشم قرار دارید، می‌توانید با غربالگری و مراجعه به‌موقع از گسترش مشکل جلوگیری کنید.

به‌گفتن مثال، اگر سابقه خانوادگی رتینوبلاستوما دارید، بهتر است برای غربالگری سرطان، معاینات چشمی منظمی برای فرزندتان انجام بدهید.

درمان سرطان چشم چیست؟

برای درمان سرطان چشم در بزرگسالان و کودکان از راه حلهای مختلفی منفعت گیری می‌بشود:

• پرتودرمانی
• عمل جراحی
• لیزردرمانی
• ایمونوتراپی
• درمان موثر
• شیمی‌درمانی

پرتو درمانی

پرتودرمانی یکی از رایج‌ترین راه حلهای درمانی سرطان در چشم است. براکی تراپی یا پرتودرمانی داخلی، رایج‌ترین درمان برای ملانوم چشم به‌شمار می‌رود. برای درمان، متخصص دیسک کوچکی را در نزدیکی تومور قرار می‌دهد که برای از بین‌بردن سلول‌های سرطانی اشعه آزاد می‌کند.

پرتودرمانی خارجی (EBRT) هم دستگاهی است که بدن را لمس نمی‌کند و پرتو را به سمت تومور هدایت می‌کند. پرتودرمانی پرتو پروتون گزینه فرد دیگر است که دوزهای دقیق و بالایی از اشعه را به سمت تومورها می‌فرستد.

عمل جراحی

جراحی گزینه درمانی رایجی است که به اختصاصی برای تومورهای کوچک منفعت گیری می‌بشود. از راه حلهای آن باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• ایریدکتومی: بخشی از عنبیه حذف می‌بشود. پزشکان طبق معمول از این روش برای درمان ملانوم‌های کوچک منفعت گیری می‌کنند.
• ایریدوسیکلکتومی: بخشی از عنبیه و جسم مژگانی چشم را از بین می‌برد. پزشکان طبق معمول از این روش برای درمان ملانوم‌های کوچک منفعت گیری می‌کنند.
• رزکسیون ترانس اسکلرال: ملانوم‌ها را در مشیمیه یا جسم مژگانی از بین می‌برد.
• تخلیه چشم: امکان پذیر برای تومورهای بزرگ یا وقتی که هیچ راهی برای نگه داری بینایی با درمان وجود ندارد، به این جراحی نیاز داشته باشید. بعد از آن، یک کره چشم مصنوعی دریافت خواهید کرد.
• بیرون‌زدگی مداری: کل کره چشم و برخی از بافت‌های اطراف را از بین می‌برد. اگر سرطان به ساختارهای اطراف کره چشم شما گسترش یابد، امکان پذیر که پزشکان این روش را پیشنهاد کنند.

لیزر درمانی

لیزردرمانی از گرما برای از بین‌بردن سرطان چشم منفعت گیری می‌کند. متداول‌ترین نوع آن هم ترموتراپی است. در طول این روش، نور مادون قرمز گرمای متمرکز را به تومور می‌رساند و سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد.

ایمونوتراپی

درمان‌های ایمونوتراپی به سیستم ایمنی پشتیبانی می‌کنند تا سلول‌های سرطانی را به طور موثرتری شناسایی کنند و از بین ببرند.  ایمونوتراپی درمان رایجی برای سرطانی است که گسترش یافته یا متخصصان نمی توانند با جراحی آن را حذف کنند.

درمان موثر

داروهای درمان موثر نقاط ضعف خاصی را در سلول‌های سرطانی مقصد قرار خواهند داد و آنها را از بین می‌برند.

شیمی درمانی

شیمی‌درمانی نوعی درمان رایج برای سرطان چشم نیست، اما اگر سرطان به درمان‌های دیگر جواب نداده یا اگر به مناطق دیگر سرایت کند، امکان پذیر که مورد منفعت گیری قرار بگیرد.

منبع:

my.clevelandclinic.org