شب کوری مشکلی است که دید در مکانهای تاریک را سخت می‌کند یا علتمی‌بشود که چشمانتان با تغییرات ناگهانی بین نور روشن و تاریکی سازگار نشود. دلایل متنوعی برای شب‌کوری وجود دارد. افتویتامین A، انجام برخی عمل‌های چشم همانند لیزیک، مشکل آب مروارید، ژنتیک و عوامل دیگر در ابراز این حالت نقش دارند. برای درمان شب‌کوری باید ریشه و عامل ایجادش را از بین برد.
در این مقاله از علائم، علل و درمان شب‌کوری می‌خوانید. مطالعه نوشته به نزدیک به ۴ دقیقه زمان نیاز دارد.
اگر در رابطه با شب‌کوری چشم سوالی دارید، می‌توانید در انتهای همین صفحه و در تکه نظرات بنویسید تا پزشک جواب دهد.
شب کوری چیست؟
شب کوری به گفتن نیکتالوپیا (nyctalopia) هم شناخته می‌بشود. این حالت وقتی رخ می‌دهد که دید در محیط‌های تاریک و کم‌نور کامل نیست و مشکلاتی دارد. اگر چشم‌ها در تطبیق سریع با تغییرات روشنایی یا تشخیص نور مشکل داشته باشند، امکان وقوع شب‌کوری قوت می‌گیرد.
آخرین مطالب
- چرا سود سهام عدل برای برخی از افراد کمتر از مقدار اعلامی، واریز شده است؟_مستطیل زرد
- راهنمای آموزش نحوه تزریق انسولین به راه حلهای مختلف_مستطیل زرد
- قیمت گوشی آیفون ۱۷ ایر بههمراه برخی از مشخصات لو رفت_مستطیل زرد
- فهرست قیمت پژو ۲۰۷ صفر و کارکرده / ۲۰۷ پانوراما اتوماتیک چند؟ + جدول اسفند ۱۴۰۳_مستطیل زرد
- خطر نهان در تنگهای کوچک؛ چرا نباید ماهی قرمز بخریم؟_مستطیل زرد
این مشکل می‌تواند علامتی از بیماری‌های دیگر هم باشد؛ یعنی در تاثییر وقوع بیماری‌های دیگر، این چنین عارضه‌ای هم رخ بدهد. شب کوری در کودکان هم رخ می‌دهد. شبکیه پشت چشم شامل دو نوع سلول تشخیص نور (گیرنده نور) مخروطی و میله‌ای است.
مخروطی‌ها کنترل دید برای رنگ و جزئیات تصاویر را کنترل می‌کنند. میله‌ای‌ها هم ماموریت مدیریت دید در نور کم را به‌مسئولیت دارند. سلول‌های میله‌ای نزدیک به ۹۵درصد از گیرنده‌های نور شبکیه را راه اندازی خواهند داد و به عنبیه پشتیبانی می کنند تا مقدار گشاد یا تنگ‌شدن خود را تنظیم کند.
عنبیه ماهیچه‌هایی دارد که دهانه مردمک را باز یا تنگ می‌کنند. در این صورت، مقدار نور ورودی به چشم تنظیم می‌بشود. اگر عنبیه به شدت یا به قدر کافی تنگ نشود، نور بیشتر از حد داخل چشم می‌بشود و سلول‌های شبکیه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
این روال علتحساسیت به نور می‌بشود و می‌تواند دید خوب را در نور روشن سخت کند. اگر عنبیه‌ها به‌درستی عمل نکنند و علتکوچک‌ماندن مردمک چشم شوند، از رسیدن نور کافی به شبکیه چشم جلوگیری می‌کنند. این چنین وضعیتی مانع از دیدن در نور کم می‌بشود.
شب‌کوری به دلایل دیگر هم رخ می‌دهد. بافت‌هایی که تکه‌های جلویی چشم را راه اندازی خواهند داد، باید شفاف باشند تا نور از آنها عبور کند. در صورت شفاف‌نبودن، اجازه نمی‌دهند نور به درستی از آنها عبور کند. مقدار نوری که به شبکیه چشم می رسد محدود می‌بشود و دید در نور اندک کامل نخواهد می بود.
علائم شب کوری
نشانه‌های شب‌کوری به دو شکل ابراز می‌کنند:
| افتنور علتورود آن به شبکیه چشم می‌بشود |
در این صورت، امکان پذیر حس کنید دنیایی که می‌بینید تاریک‌تر، مبهم‌تر یا تمرکز روی تصایر آن سخت‌تر است. این حالت می‌تواند به علت مسائلی باشد که بر ساختارهای چشم تأثیر می گذارند. بعضی اوقات هم علت آن است که عنبیه به‌قدر کافی در نور کم گشاد نمی‌بشود. |
| سلول‌های شبکیه که به‌درستی به نور عکس العمل نشان نمی‌دهند | سلول‌های شبکیه حسگرهای نوری می باشند. در برخی از شرایط همانند یک حسگر شکسته یا سوخته خواهد شد. در نتیجه، سلول‌ها زیاد ضعیف به نور عکس العمل نشان خواهند داد یا اصلا واکنشی نشان نمی‌دهند. |
علت شب کوری
شرایط عامل تشکیل شب کوری، طبق معمول به دو دسته تقسیم خواهد شد؛ نور کافی به شبکیه نمی‌رسد یا شبکیه به‌درستی عمل نمی‌کند. شرایطی که شامل مشکلات عبور نور از چشم می‌بشود، عبارت‌اند از:
- آب مروارید
- گلوکوم
- جراحی اصلاح بینایی با لیزر (همانند لیزیک یا روش های شبیه)
علل شب کوری مرتبط با شبکیه چشم عبارت‌اند از:
- بیماری‌های نادر و ژنتیکی شبکیه همانند دیستروفی میله مخروطی، رتینیت پیگمانتوزا (که دیستروفی میله‌ای مخروطی نیز نامیده می‌بشود، همانند به دیستروفی میله‌ای مخروطی، اما نه شبیه آن)
- افتویتامین A (به اختصاصی در افرادی که بعد از جراحی‌های افت وزن همانند جراحی بای‌بعد معده در جذب ویتامین A مشکل دارند)
- یا شب کوری مادرزادی ثابت (CSNB)
تشخیص شب کوری
برای تشخیص حالت چشم‌ها باید به متخصص بینایی مراجعه کنید. چشم پزشک تاریخچه اسبق پزشکی را بازدید و چشم‌ها را معاینه می‌کند. امکان دارد که نیاز به آزمایش خون هم وجود داشته باشد.
آزمایش خون می‌تواند سطح ویتامین A و گلوکز را اندازه گیری کند. شب کوری ناشی از نزدیک‌بینی، آب مروارید یا افتویتامین A قابل درمان است.
درمان شب کوری چیست؟
برای درمان شب کوری در بزرگسالان و کودکان از راه حلهای گوناگونی منفعت گیری می‌بشود. با تشخیص علت ابراز عارضه و درمان آن، مشکل شب‌کوری هم از بین بردن می‌بشود. برخی از بیماری‌ها همانند آب مروارید یا افتویتامین A قابل درمان می باشند.
برخی از شرایطی که علتشب کوری خواهد شد، به اختصاصی بیماری‌های ژنتیکی، قابل درمان نیستند. برای این شرایط، تنها گزینه تلاش برای محدودکردن اثرات و عوارض شب کوری است.
همان گونه که پیش‌تر هم اشاره شد، شب کوری ناشی از نزدیک بینی، آب مروارید یا افتویتامین A قابل درمان است. عدسی‌های اصلاحی (عینک یا لنز تماسی)، می‌توانند بینایی نزدیک بینی را هم در روز و هم در شب بهبود بدهند.
در صورتی که حتی با لنزهای اصلاحی هم چنان در نور کم مشکل دارید به پزشک خود خبر دهید.
آب مروارید
مشکل آب مروارید را می توان از طریق جراحی درمان کرد. جراح عدسی کدر را با یک لنز شفاف و مصنوعی جانشین می‌کند. اگر علت مهم این باشد، شب کوری بعد از جراحی به مقدار قابل توجهی بهبود می‌یابد.
افتویتامین A
اگر سطح ویتامین A پایین باشد، به گمان زیاد پزشکان مصرف مکمل‌های ویتامین را پیشنهاد می‌کنند. مصرف مکمل‌ها باید بر پایه دستور پزشک و به‌طور دقیق پیش برود. دقت کنید که زیاد تر مردم افتویتامین A ندارند.
شرایط ژنتیکی
شرایط ژنتیکی که علتشب کوری می شوند (همانند رتینیت پیگمانتوزا) قابل درمان نیستند. در این حالت، ژنی که علتایجاد رنگدانه در شبکیه می‌بشود به لنزهای اصلاحی یا جراحی جواب نمی‌دهد. افرادی که به این شکل از شب کوری مبتلا می باشند باید از رانندگی در شب خودداری کنند.
سوالات متداول شب کوری
شب کوری قابل درمان است؟
بله، شب کوری ناشی از نزدیک‌بینی، آب مروارید یا افتویتامین A قابل درمان است.
شب کوری ارثی است؟
در برخی از موارد، عوامل ژنتیکی علتابراز شب‌کوری خواهد شد.
شب کوری خطرناک است؟
زیاد تر عوامل تشکیل شب کوری خطرناک نیستند اما در برخی موارد، درمان‌نشدن این مشکل می‌تواند تبدیل اثرات منفی شدید بر سلامت و بینایی بشود.
منبع های:
