زیاد تر اروپایی‌ها تا کمتر از سه‌هزار سال پیش پوست تیره داشتند_مستطیل زرد

مطالعه DNA باستانی افرادی که ۱۷۰۰ تا ۴۵هزار سال پیش در اروپا زندگی می‌کردند، مشخص می کند که ۶۳ درصد آن‌ها پوست تیره و ۸ درصد پوست روشن داشتند و رنگ پوست بقیه حد واسط این دو مورد می بود.  نزدیک به ۳ هزار سال پیش افراد با رنگ پوست متوسط یا روشن به اکثریت جامعه تبدیل شدند.

تا چند سال پیش فکر می‌شد انسان‌های مدرن که نزدیک به ۴۵ هزار سال پیش داخل اروپا شدند، به شدت پوستی روشن‌تر اشکار کردند تا در زمستان‌های کم‌نور، ویتامین D کافی دریافت کنند. سلول‌های پوست در معرض نور فرابنفش می‌توانند پیش‌ساز ویتامین D را تشکیل کنند، اما در پوست تیره‌تر، مقدار کمتری از این نور به این سلول‌ها می‌رسد.

با پیشرفت‌های تازه در علم ژنتیک و افزایش توانایی دانشمندان در تجزیه‌وتحلیل اطلاعات ژنتیکی، این دیدگاه درمورد تحول رنگ پوست اروپایی‌ها تحول کرده است. امروزه دانشمندان می‌توانند دی‌ان‌ای افرادی را که هزاران سال پیش زندگی می‌کردند، بازدید کنند. این چنین، از راه حلهایی که در علوم جنایی برای شناسایی افراد از روی مثالهای دی‌ان‌ای در صحنه‌های جرم منفعت گیری می‌بشود، می‌توان برای تحلیل دی‌ان‌ای باستانی منفعت برد.  

برای مثال، در سال ۲۰۱۸ پژوهشگران دریافتند که «مرد چدار»، فردی که ۱۰ هزار سال پیش در بریتانیا زندگی می‌کرد، به گمان زیادً پوستی زیاد تیره و چشمانی سبزآبی داشته است (عکس شاخص نوشته). با‌این‌حال، این چنین پیش‌بینی‌هایی درمورد افراد مورد انتقاد قرار گرفته؛ چون ژنتیک رنگدانه‌های پوست به طور کامل شناخته نشده است. به این علت نمی‌توان با قطعیت به این چنین نتایجی مطمعن کرد.

به‌گزارش نیوساینتیست، گوئیدو باربوجانی از دانشگاه  فرارا در ایتالیا و همکارانش، رنگ پوست، چشم و موی تقریباً همه اروپاییان باستانی را که تا بحال ژنومشان تعیین توالی شده است (درمجموع ۳۴۸ نفر) پیش‌بینی کرده‌اند تا جامع‌ترین عکس ممکن از چگونگی تحول این ویژگی‌ها براثر عواملی همانند انتخاب طبیعی، انتخاب جنسی، جنگ و مهاجرت را اراعه دهند. با‌این‌حال، به علت وجود نواقص در توالی‌های ژنتیکی، امکان پیش‌بینی هر سه ویژگی در همه ۳۴۸ ژنوم وجود نداشت.

یقیناً ازآنجایی که مطالعه‌ی تازه روی تعداد بسیاری از افراد (۳۴۸ نفر) انجام شده است، اگر در پیش‌بینی رنگ پوست برخی از افراد خطایی وجود داشته باشد، این خطاها در مقیاس کلی میانگین‌گیری شده و تأثیرشان افت می‌یابد. درنتیجه، این نتیجه‌ی کلی که زیاد تر اروپاییان باستان پوست تیره داشته‌اند، از‌نظر علمی نیرومندتر و یقین‌تر از پیش‌بینی رنگ پوست تک‌تک افراد است. گرچه نتایج را باید با احتیاط تفسیر کرد، چون نمی‌توانیم یقین شویم پیش‌بینی‌هایی که بر پایه ویژگی‌های جمعیت‌های امروزی اروپا انجام شده‌اند، برای انسان‌های باستانی درست باشند.

نینا جابلونسکی از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا با اصرار بر اهمیت مقاله تازه، می‌گوید: «علت این که به‌نظر می‌رسد اروپایی‌ها پوست روشن‌تر را به‌تازگی تکامل داده‌اند، امکان پذیر به تغییرات در تغذیه‌ی افراد مربوط باشد؛ چون هنگامی مردم در سکونتگاه‌های بزرگ‌تر اغاز به زندگی کردند، نوع تغذیه‌شان تحول کرد. زیاد تر شکارچی-گردآورندگان دوران پارینه‌سنگی و زیاد تر مردمان عصر برنز به گمان زیادً ویتامین  D کافی را از منبع های غذایی ازجمله گوشت حیوانات وحشی به دست می‌آوردند. این حالت تا وقتی که سکونتگاه‌ها بزرگ‌تر نشوند، تحول چشمگیری نمی‌کند.»

جابلونسکی می‌گوید احتمالا برخی از نئاندرتال‌هایی که زمان‌ها پیش از ورود انسان‌های امروزی در اروپا زندگی می‌کردند، پوست روشن داشتند؛ اما به گمان زیادً تنوع بسیاری در رنگ پوست آن‌ها وجود داشته است. به عبارت دیگر، رنگ پوست نئاندرتال‌ها به گمان زیادً در دوره‌های وقتی گوناگون و در مناطق گوناگون، تقریباً به همان اندازه که در بین انسان‌های امروزی فرق دارد، متغیر بوده است.

نئاندرتال‌ها و انسان‌های امروزی با یکدیگر آمیزش داشته‌اند، اما به گمان زیاد این اتفاق خارج از اروپا رخ داده باشد. مطالعات قبل به این نتیجه رسیده‌اند که پوست روشن از نئاندرتال‌ها به انسان‌های امروزی منتقل نشده است.

علاوه بر شواهد ژنتیکی که نشان‌دهنده رنگ پوست انسان‌های قبل است، سرنخ‌هایی نیز در آثار هنری مربوط به دوران‌های اولیه تاریخی یافت می‌بشود. اما باربوجانی می‌گوید نمی‌توان به آثار هنری به گفتن منبع یقین برای تعیین رنگ پوست انسان‌های قبل تکیه کرد. به‌گفتن مثال، در هنر مصر باستان، زنان طبق معمولً با پوستی روشن‌تر از مردان به عکس کشیده شده‌اند، اما این کار امکان پذیر به علت سبک هنری باشد و لزوماً نشانگر حقیقت نیست.