خونریزی چشم به چه علت رخ می‌دهد؛ عوارض و درمان چیست؟

خونریزی چشم طبق معمول به معنی پارگی رگ خونی در لایه‌های بافت سطح خارجی چشم است. این خونریزی زیر ناحیه ملتحمه رخ می‌دهد و می‌تواند کل تکه سفید چشم را قرمز یا خون‌آلود کند. بعضی اوقات‌اوقات هم خون‌ریزی با تشکیل لکه‌ها و نواحی قرمز در چشم همراه است. در برخی موارد این مشکل در تکه میانی و رنگی چشم اتفاق می‌افتد. خونریزی در ناحیه حساس چشم به‌دلایل مختلفی از جمله صدمه و ضربه، مصرف برخی داروها همانند وارفارین، مشکلاتی نظیر انعقاد خون، چشم صورتی و سپس از جراحی چشم رخ می‌دهد. پزشکان از تصویربرداری، آزمایش‌های خون و معاینه فیزیکی برای کشف علت و درمان خونریزی پشتیبانی می‌گیرند. منفعت گیری از انواع قطره‌ها، استراحت‌دادن به چشم و پرهیز از گذاشتن لنز از راه حلهای درمانی و مراقبتی در زمان خونریزی است.

در این مقاله، درمورد علت، علائم، پیشگیری و درمان خونریزی ناحیه چشم سخن بگویید می‌بشود. برای مطالعه نوشته به ۵ دقیقه زمان نیاز دارید.

اگر پرسشی درمورد خون‌ریزی چشمی دارید، در انتهای همین صفحه و در تکه نظرات از ما سوال کنید تا مشاور سلامتی دکتردکتر به شما جواب دهد.

خونریزی چشم چیست؟

خونریزی چشم به‌صورت لکه‌ها یا قرمزی کامل در چشم به‌وجود می‌آید. بعضی اوقات‌اوقات، خون همراه با اشک سرازیر می‌بشود. همیشه خونریزی در ناحیه چشم نشان از مشکلی جدی ندارد اما در برخی از موارد هم نیاز به پیگیری جدی است.

خونریزی با تشکیل لکه‌های قرمز در داخل آن یا قرمزی کامل در سراسر سفیدی چشم ظاهر می‌بشود. انواع مختلفی از خونریزی وجود دارد و بنا به علت این عارضه، درمان‌های گوناگونی در نظر گرفته خواهد شد.

انواع خونریزی	خونریزی زیر ملتحمه هایفما (HYPHEMA) خونریزی عمیق
درمان خونریزی	اشک مکمل برای خشکی چشم-استروئیدی برای تورم بی‌حس‌کننده برای درد-آنتی‌بیوتیک برای عفونت باکتریایی قطره چشم ضد‌ویروسی برای عفونت ویروسی جراحی لیزر برای از بین‌بردن رگ‌های خونی غیرطبیعی جراحی چشم برای تخلیه خون اضافی-جراحی مجرای اشکی
درمان خانگی	قطره های چشمی-اندازه‌گیری سختی خون پرهیز از فعالیت جسمی سنگین- منفعت گیری درست از لنزهای تماسی -استراحت کافی
پیشگیری	تمیز نگه‌داشتن لنزهای تماسی منفعت گیری از عینک محافظ مناسب برای ورزش‌ یا در میانه کار

انواع خونریزی چشم

سه نوع مهم خونریزی چشم وجود دارد. این دسته‌بندی‌ها شامل موارد زیر می باشند:

• خونریزی زیر ملتحمه
• هایفما (HYPHEMA)
• خونریزی عمیق

خونریزی ملتحمه

سطح خارجی شفاف چشم ملتحمه نام دارد و تکه سفید چشم را می‌پوشاند. ملتحمه رگ‌های خونی ریز و ظریفی دارد که نمی‌توانید آنها را ببینید. وقتی که رگی خونی زیر ناحیه ملتحمه صدمه ببیند و پاره بشود، خونریزی رخ می‌دهد.

ملتحمه لایه‌ای از بافتی حساس است و خون می‌تواند در اطراف ناحیه بزرگی از کره چشم پراکنده بشود. این نوع خونریزی چشم شایع است، طبق معمول علتدرد نمی‌بشود  و بینایی را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد.

هایفما

هایفما در داخل چشم  رخ می‌دهد؛ خونریزی چشم بین قرنیه شفاف و عنبیه رنگی است. در این نوع از خونریزی، خون بین عنبیه، مردمک و قرنیه جمع می‌بشود. قرنیه پوشش شفاف کروی چشم است.

پارگی و صدمه عنبیه یا مردمک چشم علتابراز هایفما می‌بشود. این نوع خونریزی مردمک چشم و عنبیه زیاد شایع نیست و می‌تواند بینایی را تحت تاثییر قرار بدهد.

انواع عمیق‌تر خونریزی چشم

خونریزی چشم در عمق یا پشت چشم در سطح قابل مشاهده نیست. این چنین رخدادی هم می‌تواند علتقرمزی چشم بشود. رگ‌های خونی صدمه دیده و پاره علتخونریزی داخل کره چشم خواهد شد. انواع خونریزی چشم عمیق‌تر عبارت‌اند از:

• خونریزی زجاجیه، در مایع چشم
• خونریزی زیر شبکیه، در هر نقطه زیر شبکیه
• خونریزی زیر ماکولا که بخشی از شبکیه است.

زیاد تر خونریزی‌های چشمی بی‌خطر می باشند و به‌خاطر پارگی مویرگ چشم در تکه بیرونی آن رخ خواهند داد. خونریزی در مردمک و عنبیه به‌ندرت رخ می‌دهد. خونریزی‌های عمیق هم طبق معمول قابل مشاهده نیستند و به‌واسطه نوعی بیماری عرصه‌ای همانند دیابت رخ خواهند داد.

علائم همراه با خونریزی چشم

بنا به نوع خونریزی چشم، نشانه‌ها و علائم مختلفی هم ابراز می‌کنند. در ادامه به علائم هریک از انواع خونریزی نگاهی خواهیم داشت.

نشانه‌های خونریزی ملتحمه

در این نوع از خونریزی چشم، علائم زیر رخ خواهند داد:

• قرمزی در تکه سفید چشم
• تحریک و حس خراشیدگی چشمی
• حس وجود چیزی در چشم

نشانه‌های خونریزی هایفما

ابراز خونریزی قرنیه و عنبیه با نشانه‌های زیر همراه است:

• خونریزی چشم همراه با درد
• خون قابل مشاهده در جلوی عنبیه، مردمک یا هر دو
• خونریزی چشم با تاری یا مسدودشدن دید
• حساسیت به نور

علائم خونریزی عمیق

از نشانه‌های خونریزی عمیق در چشم به موارد زیر دقت کنید:

• تاری دید
• تورم چشمی
• دیدن جرقه‌های نور، معروف به فتوپسی
• حس سختی یا وجود چیزی در چشم

علت خونریزی چشم

دلایل ابراز هرنوع از خونریزی چشم هم متفاوت است. در ادامه به علل خونریزی در هر نوع می‌پردازیم.

علت‌های خونریزی ملتحمه

همیشه علت ابراز خونریزی ملتحمه اشکار نیست اما از دلایل رایج آن باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• جراحت یا سختی
• سرفه شدید
• عطسه شدید
• استفراغ
• زور‌زدن
• بلندکردن چیزی سنگین
• تکان‌دادن ناگهانی سر
• خونریزی چشم بر تاثییر سختی خون
• منفعت گیری از لنزهای تماسی
•  عکس العمل آلرژیک

پژوهشی پزشکی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که خونریزی چشم کودک و نوزاد می‌تواند به‌واسطه ابتلا به آسم و سیاه سرفه رخ بدهد.  علل دیگر عبارت‌اند از:

• مالش بیشتر از حد چشم
• خاراندن چشم

علت‌های خونریزی هایفما

از جمله دلایل ابراز خونریزی هایفما به این موارد دقت کنید:

• عفونت چشم، به اختصاصی از ویروس تبخال
• رگ‌های خونی غیرطبیعی روی عنبیه
• خونریزی چشم سپس از بلفاروپلاستی
• مشکلات لخته‌شدن خون
• خونریزی چشم و سرطان‌

عوارض سپس از جراحی علتخونریزی خواهد شد. برای مثال، خونریزی چشم سپس از عمل آب مروارید یا بلفاروپلاستی دور از ذهن نیست.

دلایل دیگر خونریزی‌های سطحی و عمیق

خونریزی چشم به دلایل فرد دیگر هم رخ می‌دهد که در ادامه از آنها می‌خوانید.

داروها

برخی از داروهای رقیق‌کننده خون می‌توانند خطر ابتلا به برخی از انواع خونریزی چشم را افزایش بدهند. این داروها برای درمان و پیشگیری از لخته‌شدن خون منفعت گیری خواهد شد و عبارت‌اند از:

• وارفارین
• دابیگاتران
• ریواروکسابان
• هپارین

داروهای بدون نسخه همانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و مکمل‌های طبیعی هم می‌توانند خون را رقیق کنند. در صورت مصرف هر یک از این موارد به پزشک خود خبر دهید:

• آسپرین
• ایبوپروفن
• ناپروکسن
• ویتامین E
• گل مغربی

ابتلا به برخی بیماری‌ها

برخی از بیماری‌ها می‌توانند خطر خونریزی در چشم را افزایش بدهند یا رگ‌های خونی آن را ضعیف کنند. برای مثال:

• آنوریسم
• رتینوپاتی دیابتی
• کنژنکتیووکالازیس
• آمیلوئیدوز ملتحمه
• مولتیپل میلوما
• سندرم ترسون
• پارگی یا جداشدن شبکیه
• انسداد ورید مرکزی شبکیه
• دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن
• رتینوپاتی خونریزی چشم نوزاد نارس
• تصلب شرایین، که شریان‌های سفت یا باریک را دچار می‌کند.
• جداشدگی زجاجیه خلفی، که تجمع مایع در پشت چشم است.

خونریزی چشم بر تاثییر قند بالا یا سپس از عمل لیزیک هم دور از انتظار نیست.

چشم صورتی

چشم صورتی ملتحمه را متورم و حساس می‌کند. در این حالت، خونریزی سفیدی چشم علتمی‌بشود که صورتی به نظر برسد چون خون بیشتری به چشم داخل می‌بشود و می‌خواهد از این راه به مبارزه با عفونت پشتیبانی کند.

چشم صورتی علتخونریزی چشم نمی‌بشود، اما در برخی موارد می‌تواند رگ‌های خونی را صدمه‌پذیر و موجبات خونریزی زیر ملتحمه را فراهم کند.

دلایل خونریزی چشم کودک و نوزاد

برخی از عفونت‌ها هم علتخونریزی ناحیه چشم خواهد شد. چشم صورتی یا ورم ملتحمه نوعی بیماری چشمی زیاد شایع و مسری در کودکان و  یقیناً بزرگسالان است.

این مشکل می‌تواند ناشی از عفونت ویروسی یا باکتریایی باشد. در صورتی که مجرای اشک نوزادان مسدود شده باشد، امکان تحریک و خونریزی در چشم وجود دارد.

جلوگیری از خونریزی

برای پیشگیری از ابراز خونریزی در چشم به نکات زیر دقت کنید:

• تمیز نگه‌داشتن لنزهای تماسی
• منفعت گیری از عینک محافظ مناسب برای ورزش‌ یا در میانه کار

تشخیص خونریزی

تشخیص خونریزی چشم برای متخصص چشم اهمیت بسیاری دارد. با تشخیص درست است که می‌تواند درمان مناسبی را تجویز کند. پزشکان در معاینه به بازدید وجود این مشکلات می‌پردازند:

• صدمه‌های بافت داخل چشم
• آب مروارید
• قرارگیری نادرست لنز
• جداشدگی شبکیه

امکان دارد که نیاز به آزمایش‌های فرد دیگر هم باشد:

• بازدید سختی خون
• سونوگرافی برای دیدن داخل و پشت چشم
• سی تی اسکن برای بازدید صدمه اطراف چشم
• گشادکردن مردمک، که شامل منفعت گیری از قطره‌های چشمی برای بازکردن مردمک است.
• آزمایش خون برای بازدید هرگونه بیماری عرصه‌ای که می‌تواند علتعوارض چشمی بشود.

درمان خونریزی چشم چیست؟

خونریزی‌های زیر ملتحمه طبق معمول جدی نیستند و بدون هیچ‌گونه درمانی بهبود اشکار می‌کنند. اما درمان دیگر خونریزی‌های چشمی به علت آن بستگی دارد. اگر شما هم دچار سرگیجه و سردرد هستید یا چشمتان صدمه دیده است، با پزشک تماس بگیرید تا بتوانید درمان مناسب را دریافت کنید.

درمان پزشکی

چنانچه به نوعی بیماری عرصه‌ای همانند سختی خون مبتلا هستید، پزشک داروهایی را برای قطع خونریزی چشم تجویز می‌کند. در برخی از موارد، هایفما و خونریزی مداوم چشمی جدی‌تر نیاز به درمان مستقیم دارند.

امکان دارد که پزشک قطره‌ برای خونریزی چشم را در صورت نیاز تجویز کند؛ قطره‌هایِ:

• استروئیدی برای تورم
•  بی‌حس‌کننده برای درد
• اشک مکمل برای خشکی چشم
• آنتی‌بیوتیک برای عفونت باکتریایی
• قطره چشم ضد‌ویروسی برای عفونت ویروسی

راه حلهای درمانی دیگر برای از بین بردن خونریزی چشم هم شامل موارد زیر است:

• جراحی لیزر برای از بین‌بردن رگ‌های خونی غیرطبیعی
• جراحی چشم برای تخلیه خون اضافی
• جراحی مجرای اشکی

احتمالا ملزوم باشد که در میانه بهبودی خونریزی در چشم، از محافظ یا چسب مخصوص چشمی برای محافظت از آن منفعت گیری بشود. برای بازدید خونریزی و سلامت به چشم‌پزشک مراجعه کنید. او سختی چشم را اندازه‌گیری می‌کند. سختی بالا می‌تواند تبدیل دیگر بیماری‌های چشم همانند گلوکوم بشود.

درمان سریع خونریزی چشم در خانه

اگر از لنزهای تماسی منفعت گیری می‌کنید، آنها را خارج کنید. تا صدور اجازه از پزشک، لنزها را کنار بگذارید. برای درمان خانگی و سریع خونریزی به راه حلهای زیر دقت کنید:

• قطره‌های چشمی یا دیگر داروها را دقیقاً مطابق دستور پزشک مصرف کنید.
• سختی خون خود را به طور منظم در منزل چک کنید.
• لنزهای تماسی را به‌موقع تمیز و معاوضه کنید.
• از خوابیدن با لنزهای تماسی خودداری کنید.
• از فعالیت بدنی بیشتر از حد خودداری کنید.
• استراحت کافی داشته باشید.

سوالات متداول خونریزی چشم در خانه

منبع های:

medicalnewstoday.com

healthline.com