روش‌های عجیبی که پوست بر سلامت ما تأثیر می‌گذارد

پوست فرسوده یا ناسالم یکی از عوامل اصلی ابتلا به هر بیماری مرتبط با سن، از پارکینسون گرفته تا دیابت نوع دو است. زاریا گوروت، روزنامه‌نگار بی‌بی‌سی دراین‌باره توضیح می‌دهد که پوست چه تأثیری بر سلامتی دارد و چگونه می‌توان از آن محافظت کرد.

در تنگه آردش در جنوب فرانسه درحال قایق‌سواری هستم که متوجه نگاه‌های عجیب مردم می‌شوم. اوایل بعدازظهر یک روز سوزان ماه ژوئیه است و آسمان آبی و صاف است. اگرچه در دو سمت رودخانه صخره‌های بلندی وجود دارد، هرگز تا این حد قدرت تابش خورشید را حس نکرده‌ام.

پرتوهای خورشید سطح آب را به مسیری پر پیخ‌وخم از نور درخشان تبدیل کرده است به‌طوری‌که نمی‌توان به آن نگاه کرد. من لباس خود را با جدیتِ کاوشگری انتخاب کرده‌ام که قرار است در صحرای آفریقا قدم بزند. لباس من کل بدنم را می‌پوشاند و دربرابر نور خورشید محافظ است. از کلاه ماهیگیری لبه پهن و همچنین از مقدار زیادی کرم ضدآفتاب با فاکتور حفاظتی بالا استفاده کرده‌ام و عینک آفتابی‌ام را نیز فراموش نکرده‌ام. من مصمم هستم از پیری بیشتر ناشی از نور خورشید جلوگیری کنم. اما آیا مزیت‌های پنهان دیگری برای این اقدامات افراطی من وجود دارد؟

تازه‌ترین پژوهش‌ها نشان می‌دهند پوست ما فقط آینه‌ای از سبک زندگی ما نیست که اثرات سال‌ها سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و استرس را منعکس کند. طبق دیدگاه جدید، پوست به‌عنوان بزرگ‌ترین عضو بدن شرکت‌کننده فعالی در سلامت جسمی ما است و پوست چروکیده و خشک، خود موجب پیری می‌شود.

در سال ۱۹۵۸، مطالعه طولی بالتیمور آغاز شد که قرار بود بررسی علمی درمورد پیری با فرضی جسورانه و نسبتاً غیرمتعارف باشد. قبل از آن، دانشمندان برای درک فیزیولوژی افراد زنده، اجساد اهدایی را مورد مطالعه قرار می‌دادند. اما این بار آزمودنی‌ها درحالی‌که قلب آن‌ها هنوز می‌تپید و بدن‌های آن‌ها کاملاً زنده بود، مورد بررسی قرار گرفتند. پژوهشگران هزاران مرد و زن را برای دهه‌ها دنبال کردند تا بررسی کنند ژن‌ها و محیط چگونه بر سلامتی آن‌ها تأثیر می‌گذارند.

یکی از برجسته‌ترین یافته‌های مطالعه بالتیمور چیزی را تأیید می‌کند که پژوهشگران مدت‌ها به آن مشکوک بودند: اینکه چقدر جوان به‌نظر می‌رسید، معیار دقیقی از سلامتی درون بدن شما است. در سال ۱۹۸۲، پژوهشگران متوجه شدند احتمال مرگ مردانی که در آغاز مطالعه بسیار پیرتر از سنشان به‌نظر می‌رسیدند، بیشتر بود.

در پژوهش‌های جدیدتر، از بیمارانی که حداقل ۱۰ سال از عمر خود پیرتر به‌نظر می‌رسیدند، ۹۹ درصد مشکلات سلامتی داشتند. به‌نظر می‌رسد می‌توان از سلامت پوست برای پیش‌بینی تعدادی از عوامل به ظاهر نامرتبط از تراکم استخوان گرفته تا خطر ابتلا به بیماری‌های تخریب‌کننده عصب یا مرگ براثر بیماری‌های قلبی‌عروقی استفاده کرد. اما آیا پوست صرفاً نشانگر آسیب‌هایی است که در ما انباشته شده است یا چیزی پیچیده‌تر است: آیا می‌تواند سلامت افراد سالم را حفظ کند و وضعیت افراد ناسالم را بدتر کند؟

دو روش اصلی برای اندازه‌گیری سن افراد وجود دارد. اولین روش، روش استاندارد است که به عنوان سن تقویمی شناخته می‌شود. اما سن زیستی نیز وجود دارد که سرعت پیر شدن جسم را نشان می‌دهد. سن زیستی ممکن است بین افراد مختلف و حتی درون یک بدن متفاوت باشد.

همان‌طور که سال‌ها را پشت سر می‌گذاریم، سن تقویمی ما درنهایت ظاهر ما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد: پوست نازک‌تر و غیریکنواخت‌تر می‌شود و خاصیت ارتجاعی آن کم می‌شود؛ زیرا سلول‌های مسئول تولید رنگدانه و کلاژن می‌میرند یا پیر می‌شوند. اما معمولاً محیط، آسیب واقعی را به پوست وارد می‌کند.

اگرچه اشعه UVB می‌تواند به دی‌ان‌ای ما آسیب بزند و باعث آفتاب‌سوختگی، جهش و سرطان پوست شود، ۹۵ درصد از کل تشعشات UV که به سطح زمین می‌رسد، از نوع UVA است. این بخش از پرتوهای خورشید طول موج طولانی‌تری دارد و می‌تواند به عمق پوست نفوذ کند، کلاژن را بشکند و سلول‌ها را تحریک به تولید ملانین کند.

در سطح میکروسکوپی، پوستی که براثر مواجهه با نور خورشید پیر شده است، ضخیم‌تر است و دارای الیاف بدشکل کلاژن و الاستین است. در سطح مرئی، چنین پوستی دارای رنگی غیریکنواخت است و به‌طور قابل‌توجهی چروکیده‌تر است.

حتی تیره‌ترین پوست می‌تواند بسوزد و دربرابر پیری ناشی از نور حساس است، اگرچه مدت طولانی‌تری طول می‌کشد تا چروک‌ها ظاهر شوند.